Naturalny sposób na suszę. Rośliny zdobywają wodę na pustyni dzięki… soli
Tamaryszek bezlistny, rosnący na suchych obszarach Bliskiego Wschodu, posiada niezwykłą zdolność wykorzystywania soli do pozyskiwania wilgoci z powietrza. Badania opublikowane w czasopiśmie „Proceedings of the National Academy of Sciences” ujawniają, że sól wydzielana przez tę pustynną roślinę pozwala jej efektywnie absorbować wilgoć, stanowiąc fascynujący przykład adaptacji do ekstremalnych warunków środowiskowych.
- Tamaryszek bezlistny (Tamarix aphylla) jest halofitem, czyli rośliną słonolubną, która rośnie na suchych, bogatych w sól glebach przybrzeżnych równin na Bliskim Wschodzie.
- Roślina ta wydziela nadmiar soli ze specjalnych gruczołów w postaci skoncentrowanych kropelek solanki.
- W upalny dzień zawarta w tych kropelkach wilgoć szybko się rozprasza, pozostawiając trzęsące się na wietrze białe kryształki.
- Naukowcy przeprowadzili eksperymenty, które wykazały, że kryształki soli pomagają tamaryszkowi gromadzić wodę z powietrza.
- W skład solnej „posypki” tamaryszku wchodzi co najmniej 10 różnych rodzajów soli, w tym chlorek sodu, gips i siarczan litu.
Tamaryszek bezlistny jest jednym z halofitów, czyli roślin, które preferują środowiska bogate w sól. Zwykle rośnie na suchych, solnych glebach na brzegach równin. Nadmiar soli uwalniany jest z tej rośliny poprzez specjalne gruczoły, tworząc krople skoncentrowanej solanki. W upalne dni, wilgoć w tych kroplach szybko paruje, pozostawiając białe kryształki unoszące się na wietrze.
Zaskakująca obserwacja
Podczas podróży przez gorące pustynie Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Marieh Al-Handawi, ekspertka w dziedzinie materiałoznawstwa z New York University Abu Dhabi, zauważyła kondensację wody na tych kryształkach soli. Choć istnieje wiele roślin, których liście są przystosowane do absorbowania wody w stanie ciekłym z mgły, to tamaryszki zdają się wykorzystywać chemiczny skład wydzielanej soli do zbierania wilgoci.
Badacze rejestrowali filmy poklatkowe, obserwując tamaryszki w ich naturalnym środowisku. To pozwoliło im zauważyć, że kryształki soli, powstałe w ciągu dnia, w nocy przyciągają wodę. W laboratorium potwierdzono, że gałąź naturalnie impregnowana solą, przy wilgotności na poziomie 80 proc. i temperaturze 35°C, gromadziła aż 15 miligramów wody w ciągu dwóch godzin, podczas gdy gałąź umyta tylko około jednej dziesiątej tej ilości.
Sól pomaga w gromadzeniu wody
Wyniki badań jednoznacznie wskazały, że sole są kluczowym czynnikiem przyczyniającym się do gromadzenia wody przez tamaryszki, a nie jedynie powierzchnia rośliny. Dodatkowo zauważono, że rosy tworzą się na kryształach już przy wilgotności względnej na poziomie zaledwie 50 proc.
Analizy chemiczne wydzielanej soli ujawniły, że składa się z co najmniej 10 różnych rodzajów soli, które krystalizują razem. Chociaż główne składniki to chlorek sodu i gips, obecne są także śladowe ilości siarczanu litu. Ten minerał pochłania wodę przy znacznie niższej wilgotności niż pozostałe składniki, co pomaga w zrozumieniu mechanizmu, dzięki któremu tamaryszek gromadzi wodę nawet przy niskich poziomach wilgotności.
Skład soli może różnić się w zależności od regionu i pory roku, co sprawia, że jest to fascynujące zjawisko adaptacyjne rośliny do surowego środowiska pustynnego.
– sugeruje Marieh Al-Handawi.
Podsumowanie:
Wyniki badań sugerują, że tamaryszek bezlistny to przykład rośliny, która wykorzystuje innowacyjne strategie radzenia sobie z niedoborem wody.
Sól może być wykorzystywana przez rośliny do gromadzenia wody z powietrza. Tamaryszek bezlistny jest przykładem rośliny, która wykorzystuje ten mechanizm. Wyniki badań mogą być wykorzystane do opracowania nowych metod uprawy roślin w warunkach suszy.
Źródło: Niezalezna.pl, PAP, pnas.org
