Szczury wykazują zdolność do wyobrażania sobie różnych miejsc i przedmiotów, podobnie jak ludzie, co potwierdzono dzięki badaniom z wykorzystaniem wirtualnej rzeczywistości i skanerów mózgu. Zespół badawczy z Janelia Research Campus w Stanach Zjednoczonych przeprowadził eksperyment, w którym szczury korzystały z zestawu do wirtualnej rzeczywistości, a jednocześnie rejestrowano aktywność ich mózgów.
Badacze skupili się na hipokampie, obszarze mózgu odpowiedzialnym za tworzenie mentalnych map otoczenia oraz za przypominanie sobie wydarzeń z przeszłości i wyobrażanie sobie przyszłości. Gryzonie nosiły zestawy do wirtualnej rzeczywistości na głowach, eksplorując różne scenerie i otrzymując jedzenie jako nagrodę za dotarcie do celu w wirtualnym świecie. W tym czasie naukowcy monitorowali aktywność hipokampu i zidentyfikowali związki między aktywnością mózgu a daną sceną.
W kolejnym etapie eksperymentu szczury otrzymywały nagrody za dotarcie do tego samego celu, ale już tylko w wyobraźni, co przypomina sytuację, gdy człowiek myśli o trasie do sklepu. W trzeciej fazie, nazwanej zadaniem „Jedi”, szczury były nagradzane za przenoszenie przedmiotów w wirtualnej rzeczywistości, używając wyłącznie wyobraźni.
Wyobraźnia to jedna z najbardziej niezwykłych umiejętności człowieka, a eksperyment dowodzi, że zwierzęta również posługują się tą zdolnością, co otwiera nowe możliwości badawcze.
Wyniki badań ukazały, że szczury potrafią precyzyjnie kontrolować pracę hipokampa, podobnie jak ludzie. Demonstrują również zdolność utrzymywania określonej aktywności mózgu przez wiele sekund, co wskazuje na zdolność trzymania konkretnych wyobrażeń, na przykład związanych z położeniem w przestrzeni. To okres zbliżony do tego, w którym ludzie odtwarzają wcześniej przeżyte wydarzenia lub wyobrażają sobie nowe.
Szczury rzeczywiście tworzą w mózgu reprezentację miejsc i otoczenia bez realnego pozostawania w nich.
Wyniki badania sugerują, że wyobraźnia jest bardziej powszechną umiejętnością wśród zwierząt niż wcześniej sądzono. Badania nad wyobraźnią zwierząt mogą pomóc nam lepiej zrozumieć ludzką wyobraźnię.