U seniorów zapotrzebowanie na sen jest mniejsze i rzadko przekracza 7 godzin, a u niektórych z nich skraca się nawet do 5-6 godzin. Problemy ze snem są powszechne wśród osób starszych, a bezsenność staje się jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych w krajach rozwiniętych. W związku z procesem starzenia dochodzi do fizjologicznego pogorszenia jakości snu.
Osoby po 65. roku życia dość powszechnie skarżą się na złą jakość snu. Problemy z zasypianiem i bezsenność występuje u co drugiego seniora.
W tej grupie wiekowej skargi na złą jakość snu wśród osób po 65. roku życia mogą być dominującym objawem i mogą występować u co drugiego seniora.
Warto zauważyć, że ponad 80 proc. osób starszych cierpi na co najmniej jedną przewlekłą chorobę somatyczną, co dodatkowo komplikuje sprawy, a dwie trzecie ma co najmniej dwa takie schorzenia.
W dużym stopniu jakość snu seniorów zależy od tego, jak sami dbają o higienę snu, co jest równie istotne jak dieta i kondycja fizyczna. Oprócz ogólnego stanu zdrowia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego, jakość snu zależy także od tego, czy osoba idąc spać jest w stanie relaksu i dobrego samopoczucia psychicznego, co wpływa na homeostatyczną potrzebę silnego rytmu okołodobowego snu.
U wielu osób, zwłaszcza wśród seniorów, te warunki konieczne dla zdrowego snu nie są spełnione. Jednym z głównych problemów jest niska homeostatyczna potrzeba snu, wynikająca z zbyt długiego czasu spoczynku nocnego oraz niskiej aktywności fizycznej w ciągu dnia. U osób starszych zanika również rytm okołodobowy snu, co jest wynikiem fizjologicznych zmian związanych z wiekiem, takich jak spadek produkcji melatoniny i pogorszenie narządu wzroku, co zakłóca synchronizację rytmu snu i czuwania z rytmem dnia i nocy.
Rytmy snu seniorów mogą dodatkowo ulegać pogorszeniu z powodu zmiany sytuacji życiowej, takiej jak przejście na emeryturę, co może skutkować innymi godzinami wstawania. Również samo zapotrzebowanie na sen u seniorów maleje, a wielu z nich nie zdaje sobie sprawy, że oczekiwana długość snu po 65. roku życia rzadko przekracza 7 godzin, a czasami skraca się nawet do 5-6 godzin.
Wraz z wiekiem zauważa się także zmniejszenie głębokości snu, zwiększenie liczby i długości wybudzeń ze snu, a także trudności w zasypianiu. Latencja snu, czyli czas potrzebny do zasypiania, wynosi u osób starszych od 15 do 45 minut, a czas wybudzeń ze snu (czuwanie wtrącone) może utrzymywać się przez 30-45 minut. W związku z tym wydajność snu, rozumiana jako stosunek długości snu do czasu spędzonego w łóżku, spada nawet do 85 proc.
Z wiekiem, zwłaszcza po przejściu na emeryturę, zalecane jest, skrócenie czasu na sen. To zalecenie jest kluczowe dla utrzymania zdrowego rytmu snu i ogólnej jakości życia u osób starszych.
W związku z tym wraz z wiekiem oraz zaprzestaniem aktywności zawodowej zalecane jest, aby czas poświęcony na sen nie ulegał zwiększeniu, przeciwnie - powinien on być nawet skrócony.
Podsumowanie:
Osoby starsze powinny być świadome, że ich zapotrzebowanie na sen jest mniejsze niż w młodszym wieku.
Należy dbać o higienę snu, aby poprawić jego jakość.
W przypadku problemów ze snem należy skonsultować się z lekarzem.