Bisfenol A znany bardziej pod skrótem BPA, dawniej powszechnie używany był w plastikach. Substancja ta występowała w większości zabawek, butelek, a nawet gryzaków dla niemowląt. Od pewnego czasu trwa kampania na rzecz lnasowania produktów tego typu oznaczonych znakiem „BPA free” i pozbawionych szkodliwego związku. Dlaczego obecność BPA w zabawkach, naczyniach i przyborach codziennego użytku jest szkodliwa? Naukowcy udowodnili właśnie, że bisfenol A może być związany z zwiększonym ryzykiem wystąpienia autyzmu i ADHD u niektórych dzieci. Według naukowców z Rowan-Virtua School of Osteopathic Medicine w USA, wpływ tej substancji na organizm jest w dużej mierze zależny od genów.
W ostatnich dziesięcioleciach znacznie wzrosła częstość występowania ADHD i zaburzeń ze spektrum autyzmu (autism spectrum disorder – ASD), a czynniki odpowiedzialne za to zjawisko są często nieznane, choć uważa się, że istotne są bodźce środowiskowe.
Najnowsze badanie, opublikowane na łamach prestiżowego „PLOS ONE”, sugeruje, że bisfenol A (BPA), substancja już wycofywana, ale do niedawna powszechnie używana w produkcji plastików, może być jednym z tych bodźców. Wyniki badania wskazują, że dzieci z ADHD i zaburzeniami autystycznymi mają trudności w usuwaniu BPA z organizmu.
Poprzednie badania również łączyły występowanie tych problemów z ekspozycją na BPA. Po dostaniu się tej substancji do organizmu, na przykład przez układ pokarmowy lub oddechowy, ulega ona neutralizacji w wątrobie w procesie znanym jako glukuronidacja. Wówczas do toksyny dodawana jest cząsteczka jednego z cukrów, co sprawia, że substancja staje się rozpuszczalna w wodzie i może być usunięta przez nerki.
Jednak ludzie różnią się pod względem efektywności neutralizowania BPA. Osoby o pewnych predyspozycjach genetycznych mogą mieć z tym trudności. Okazuje się, że duża część dzieci z ADHD i zaburzeniami autystycznymi należy do tej grupy, co oznacza, że BPA działa w ich organizmach przez dłuższy czas, zwłaszcza na układ nerwowy. Zaskoczeniem było dla nas odkrycie, że dzieci z ADHD i zaburzeniami autystycznymi borykają się z tym samym problemem usuwania BPA.
Badacze podkreślają, że konieczne są dalsze badania, zwłaszcza te, które sprawdzą wpływ BPA na rozwój wspomnianych problemów podczas ciąży, kiedy toksyna działa w organizmach matek.
Chociaż istnieje prawdopodobieństwo, że autyzm i ADHD rozwijają się z powodu różnych czynników, naukowcy sugerują, że BPA może być jednym z kluczowych czynników, biorąc pod uwagę jego wpływ, który udało się wykryć już w relatywnie niewielkim badaniu obejmującym 66 dzieci z autyzmem, 46 z ADHD i 37 zdrowych dzieci.
Podsumowanie:
Badania nad wpływem BPA na rozwój ASD i ADHD są w toku, ale sugerują, że bisfenol A może być jednym z czynników, które przyczyniają się do tych zaburzeń.
Aby zmniejszyć ekspozycję na BPA, należy ograniczać kontakt z przedmiotami wykonanymi z plastiku, który zawiera tę substancję.