Czkawka to dość popularne zjawisko, które przytrafiło się każdemu z nas. W większości przypadków czkawka jest całkowicie fizjologiczna i powszechna, nie stanowiąc dla nas zagrożenia. Jej leczenie nie jest koniecznie, ponieważ samoistnie mija. Jednak uporczywa potrafi uprzykrzyć nam życie. Zdarza się również, że jest objawem poważniejszej choroby, zwłaszcza gdy jest uporczywa, powtarzająca się i trwa wiele godzin. Wtedy należy udać się do lekarza. W pozostałych przypadkach można sięgnąć po domowe sposoby, które mogą okazać się skuteczne.
Czkawka to odruch, w czasie którego zachodzi nagły, mimowolny, przymusowy wdech ze skurczem mięśni międzyżebrowych i przepony, po którym następuje zamknięcie głośni, co z kolei powoduje powstanie charakterystycznego dźwięku. Krótkotrwałe epizody mogą występować u ludzi zdrowych i powodują jedynie czasowy dyskomfort. W przypadku gdy czkawka przedłuża się, szczególnie ponad dwie doby, należy poszukiwać jej przyczyn, gdyż mogą nimi być poważne problemy zdrowotne.
Czkawka powstaje najczęściej wskutek podrażnienia zakończeń nerwów przepony, po spożyciu dużego posiłku (przepełnienie żołądka), szybkim połykaniu jedzenia, zwłaszcza gorącego lub drażniącego, oraz po spożyciu alkoholu (potocznie „czkawka pijacka”).
W większości przypadków czkawka po krótkim czasie ustępuje, jednak jeżeli trwa dłużej niż 48 godzin, może być objawem choroby, np.:
• wrzodów żołądka,
• refluksu,
• zapalenia wątroby,
• zapalenia wyrostka robaczkowego,
• zapalenia trzustki,
• zapalenia płuc i opłucnej,
• cukrzycy,
• mocznicy,
• zapalenia osierdzia,
• uszkodzenia mózgu,
• nowotworu.
Jeżeli czkawka występuje z dużą częstotliwością i jest uporczywa, należy zgłosić się do lekarza. Dzięki temu będzie możliwe znalezienie przyczyny i szybkie rozpoczęcie leczenia.
Czkawka u dziecka występuje już w okresie rozwoju płodowego. Zdarza się, że podczas rutynowego badania USG, można zaobserwować odruch czkania u płodu, które jest izometrycznym ćwiczeniem mięśni wdechowych. Później w okresie noworodkowym i niemowlęcym dziecko może mieć czkawkę nawet po każdym posiłku, co pomaga mu usunąć nadmiar powietrza, połkniętego podczas ssania piersi.
Czkawka w ciąży może być jak najbardziej normalnym odruchem związanym z podrażnieniem nerwów przeponowych oraz jamy brzucha, a także zmianami hormonalnymi. Powiększająca się macica powoduje przesunięcie wszystkich brzusznych narządów ku górze, co powoduje wzrost ciśnienia w jamie brzusznej oraz zwiększony nacisk na przeponę. W wyniku tego podrażnienia dochodzi do jej rytmicznych skurczów.
Jakie są metody na czkawkę? Czy można pozbyć się czkawki? W większości przypadków czkawka nie jest bardziej uciążliwa niż poważny problem medyczny. Może jednak zirytować nas do tego stopniu, że będziemy gotowi zrobić wszystko by się jej pozbyć. Niestety, nie ma ostatecznego dowodu na to, że wiele popularnych sposobów na czkawkę faktycznie działa. Niektórzy uważają, że w czasie potrzebnym na przygotowanie się i wypróbowanie danego sposobu czkawka zniknie sama. Jednak nawet jeśli służą one tylko odwróceniu uwagi od czkawki, warto spróbować poniższych sposobów na czkawkę.
• Weź głęboki wdech i wstrzymaj oddech.
• Wykonaj serię zatrzymań oddechu.
• Wykorzystaj nacisk na przeponę.
• Zaciśnij nos podczas połykania wody.
• Oddychaj do papierowej torebki.
• Wypij zimną wodę po wydechu.
• Zjedz łyżeczkę cukru lub słodkiego cukierka.
• Zjedz pokruszony lód.
• Gryź plasterek cytryny lub wypij sok z cytryny.
• Pocieraj delikatnie oczy.
• Pochyl się do przodu i uciskaj nos u nasady przez 30 sekund.
• Przyciągnij kolana do klatki piersiowej i pochyl się.
• Żuj skórkę chleba lub połykaj suchy chleb.
• Zdekoncentruj się czymś angażującym.
• Zatkaj uszy.