Kurka, czyli pieprznik jadalny, to grzyby, które pojawiają się już w czerwcu i rosną do późnej jesieni. To jedne z najpopularniejszych grzybów w Polsce. Kurki mają bardzo charakterystyczny wygląd, znany nie tylko grzybiarzom. Ich barwa może przybierać różne odcienie żółtego: od jasnego do niemal pomarańczowego. Wyróżniają się swoimi właściwościami, ponieważ zawierają spore ilości witaminy A. Dlaczego warto jeść kurki?
Pieprznik jadalny to bardzo pospolity gatunek. Lubią zarówno gleby piaszczyste, pokryte tylko opadłymi igłami sosny lub świerka, jak i mszyste siedliska lasów mieszanych.
Dla grzyba nie ma to większego znaczenia. On musi mieć kontakt z korzeniami drzewa, utworzyć mykoryzę i w ciepłe wilgotne dni po obfitych deszczach wykształcić całe rodziny młodych owocników.
Kurki mają dużą zawartość wody, co powoduje, że są niskokaloryczne. 100 g świeżych grzybów dostarcza około 60 kcal. Mają dość dużą zawartość wartościowego białka, błonnika, beta-karotenu oraz witamin z grupy B, szczególnie witaminy B1.
Dodatkowymi prozdrowotnymi związkami zawartymi w pieprzniku jadalnym są związki fenolowe o silnym właściwościach przeciwutleniających, zdolnych do ochrony przed wolnymi rodnikami. Są nieocenionym składnikiem zdrowej diety, szczególnie w sezonie letnio-jesiennym.
Oto kilka właściwości zdrowotnych kurków:
1. Źródło składników odżywczych: Kurki są bogate w składniki odżywcze, takie jak witaminy (zwłaszcza witamina D, witamina B2, witamina B3) i minerały (takie jak potas, miedź, fosfor). Witamina D jest szczególnie ważna dla zdrowych kości i układu odpornościowego.
2. Przeciwutleniacze: Kurki zawierają przeciwutleniacze, które pomagają zwalczać działanie wolnych rodników w organizmie. Przeciwutleniacze pomagają w ochronie komórek przed uszkodzeniem i mogą wspierać zdrowie serca oraz ogólną odporność organizmu.
3. Wspomaganie układu odpornościowego: Składniki odżywcze obecne w kulkach mogą pomóc w wzmocnieniu układu odpornościowego. Witaminy i minerały, takie jak witamina C i potas, są ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego i mogą pomagać w zwalczaniu infekcji.
4. Zawartość błonnika: Kurki są źródłem błonnika, który jest ważny dla zdrowia przewodu pokarmowego. Błonnik może pomóc w utrzymaniu prawidłowego trawienia, regulacji poziomu glukozy we krwi oraz utrzymaniu uczucia sytości.
5. Potencjalne właściwości przeciwnowotworowe: Badania sugerują, że niektóre składniki obecne w kulkach, takie jak przeciwutleniacze i polisacharydy, mogą mieć potencjalne działanie przeciwnowotworowe. Jednak potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić te efekty.
Jak przyrządzić kurki? Kurki można przygotowywać na wiele różnych sposobów. Mogą stanowić dodatek do głównego dania - wystarczy podsmażyć je z cebulą i zagęścić śmietaną, by przyrządzić smakowity sos. Kurki to także ważny i smakowity składnik sałatki, makaronu,omletu, risotto, zapiekanki, gulaszu, jajecznicy czy zupy.
Jeśli ktoś ma ochotę na eksperymenty w kuchni, może spróbować przygotować boeuf Strogonow, którego kurki są klasycznym składnikiem. Grzyby te można też zakisić, zamarynować (są bardzo chrupkie) lub umieścić w tortilli lub carpaccio.
Pamiętajmy, by przed przyrządzeniem kurek dokładnie je oczyścić. Wystarczy je wrzucić do dużej miski, zasypać łyżeczką soli i zalać wrzątkiem. Gdy już wszelki brud z grzybów opadnie na dno miski, można je z niej wyjąć i starannie wysuszyć. Dzięki temu prostemu przygotowaniu kurki nie będą się później kruszyć podczas siekania, pieczenia, smażenia. A jeśli chodzi o samo smażenie kurek - nie można robić tego zbyt długo, ponieważ stają się gumowate. Lepiej niż tradycyjna patelnia sprawdzi się w przypadku tych grzybów wok.
Jakie są przeciwskazania do jedzenia kurek? Kurek nie powinny jeść osoby mające problemy z funkcjonowaniem układu trawiennego – w związku z zawartością chityny, dość długo zalegają w żołądku i są ciężkostrawne. Z tego powodu pieprznik nie jest odpowiednim składnikiem diety dla dzieci do lat 7 oraz osób starszych i z chorym przewodem pokarmowym.
Kurki można pomylić z łudząco do nich podobną lisówką pomarańczową. Występuje na tych samych stanowiskach, co i kurka, ale częściej przy pniakach lub nawet na bardzo starym, zmurszałym drewnie niż na ściółce.
Jest od kurek nieco „chudsza”. Poza tym zamiast listewek, jak u pieprznika, ma cienkie blaszki wyraźnie zbiegające po trzonie.
Wystarczy dotknąć owocnika, by przekonać się, że nie mamy do czynienia z pieprznikiem. Lisówka jest znacznie mniej zbita, nie ma sztywności typowej dla kurki, jest elastyczna i miękka.
Co więcej, nie jest jadalna, bywa nawet uważana przez wielu za trującą, zawiera bowiem liczne metabolity, powodujące u człowieka zaburzenia jelitowe, a u osób wrażliwych – nawet silne odwodnienie.