"Gruba kreska" czy "Norymberga"? Tak krytykujący reformę sądów prawnicy widzą przyszłość wymiaru sprawiedliwości

Od pierwszych prób zreformowania wymiaru sprawiedliwości przez rząd Zjednoczonej Prawicy, napotykał on na zdecydowany opór części środowiska prawniczego, w szczególności sędziów, określających się - ustami jednej z nich - "nadzwyczajną kastą ludzi". Podważanie legalności sędziów wybranych na mocy nowego prawa jest przedmiotem licznych spraw prowadzonych przed sądami i trybunałami międzynarodowymi, o co nieustannie wnioskują przedstawiciele środowisk sędziowskich.

Najlepszym wyrazem tego, jak niektórzy prawnicy postrzegają sytuację w przestrzeni wymiaru sprawiedliwości, niech będzie tytuł debaty, odbywającej się w ramach "Igrzysk Wolności" w Łodzi:

"Gruba kreska czy Norymberga? Przyszłość sądownictwa po katastrofie PiS-u".

Panelistami byli były Rzecznik Praw Obywatelskich, Adam Bodnar, jedna z czołowych przedstawicielek ruchu "Wolne Sądy" Sylwia Gregorczyk-Abram oraz Krystian Markiewicz, sędzia, prezes SSP "Iustitia".

"Podobno prawnicy mają tendencję do komplikowania, więc proszę sobie wyobrazić następująca sytuację: bezpośrednio przed meczem, na oczach pełnego stadionu sędzia wychodzi z szatni jednej z drużyn. Może tylko tamtędy przechodził, a może właśnie obiecywał, że przymknie oczy na faule. Jak odzyskać stracone zaufanie kibiców do sędziego? Jak zapewnić jego bezstronność, podczas tego meczu, jak i każdego następnego? Dzisiaj stawką nie jest miejsce w piłkarskim rankingu, ale fundament demokracji – niezawisły wymiar sprawiedliwości i los każdego z obywateli"

- czytamy w opisie wydarzenia.

- Rozliczenia muszą nastąpić, ale one muszą być zgodne z przepisami prawa, z podstawowymi standardami gwarancji proceduralnych, z prawem do obrony, co jest oczywiste, ale to trzeba powtarzać. Jeśli pójdziemy skrótowo, damy paliwo tym, którzy będą to kwestionowali - mówił Adam Bodnar.

- Jak przygotować mechanizm rozliczeń, ale nie tylko prawnych, ale także pojednawczo-koncyliacyjnymi, które dawałyby szanse, że niektóre osoby są w stanie wytłumaczyć się z tego, co robiły, a społeczeństwo będzie mogło w ramach debaty publicznej poprzez dowiedzenie się prawdy, uznać: "ok ,przyznałeś się, źle działałeś, może nie przekroczyłeś prawa, ale działałeś niezgodnie z etyką". Taki mechanizm też musi być w kontekście rozliczeń stworzony

- dodał.

Gregorczyk-Abram podkreśliła w kontekście tzw. "neosędziów", że "z każdą taką osobą musi zostać zrobiony porządek".

- Nie ma drogi na skróty, bo jest ona zgubną drogą. Mamy robić egzamin z prawości, z moralności? Jak mamy to zrobić? Oni systemowo są powołani wadliwie i mamy na to szereg wyroków trybunałów i sądów krajowych. Koniec kropka. Grzechem pierworodnym jest KRS, trzeba KRS powołać w sposób konstytucyjny, który zapewnia realny udział sędziów w wyborze członków KRS. Da się przeprowadzić taką procedurę, która nie destabilizuje orzecznictwa czy pracy sądów. (...) Jest sposób weryfikacji tych osób przez właściwie powołaną KRS, która będzie spełniała konstytucyjne role i wybierze, bez wendety, bez rewanżyzmu, te osoby, żeby państwu tę ciągłość procesową zapewnić - twierdziła prawniczka.

W toku dyskusji padały zwroty - tworzone przez prawnicze autorytety - o "sędziach z nieprawego łoża" lub "sędziach pobrudzonych".

- Chodzi o to, by każdy miał prawo do sędziego nieskazitelnego. Nie jest tak, że przez zasiedzenie urzędu ktoś staje się "czysty". Chodzi o to, by każdy miał prawo do sędziego właściwie powołanego, bezstronnego, to jest nasz standard. Nie rozumiem tego, co się dzieje w SN, że szczytem walki o niezależność jest to, że nie ma mieszanych składów. To znaczy co? Że jak mam szczęście, to trafiam do tzw. starych, nieskazitelnych, prawych sędziów, a jak mam pecha, to trafiam, na trzech złych. To tak nie powinno państwo działać. To nie jest tak, że idziesz do salonu i masz szczęście i samochód ma hamulce, a nie masz, to zabijesz się na pierwszym zakręcie. Tak być nie powinno

- mówił sędzia Krystian Markiewicz.

---

W niedawnym wyroku TSUE, kolejnym już przedstawiającym podobną konkluzję, uznał, że nie  można podważyć generalnie statusu sędziego, a ewentualne wątpliwości dotyczące konkretnego sędziego muszą być udowodnione.

Czy to zamknęło wycieczki względem sędziów powołanych w ostatnich latach? Nie. W poniedziałek 30 sędziów SN oświadczyło, że nie będzie orzekać wspólnie z osobami powołanymi do tego sądu w procedurze z udziałem obecnej Krajowej Rady Sądownictwa. "Przystąpienie w takiej sytuacji do procedowania i ferowania orzeczeń jest niedopuszczalne" - twierdzą sędziowie.

 

Źródło: niezalezna.pl