Zespół dr Matuszewskiej z Katedry Archeologii Uniwersytetu Szczecińskiego od kilku lat wykorzystuje dane z lotniczego skanowania laserowego. W ten sposób odkryto w okolicach Dolic kilkanaście konstrukcji megalitycznych. Do tej pory wiedziano o dwóch tego typu stanowiskach na tamtym terenie.
Grobowce megalityczne w okolicy Dolic badano szczegółowo na początku dwudziestego wieku. Nie były to profesjonalne badania i nie zostało dużo materiałów na ten temat.
– powiedziała dr Agnieszka Matuszewska.
Grobowiec, którym w sierpniu zaczęli odkopywać archeolodzy, zbudowano niemal 6 tys. lat temu z kamieni ważących nawet po kilka ton. Ma on plan wydłużonego trójkąta o długości ponad 70 m, i wysokości sięgającej 2 m. Tego typu grobowce ze względu na monumentalny charakter nazywane są „polskimi piramidami”. Wznosili je przedstawiciele społeczności określanej mianem kultury pucharów lejkowatych.
Po kilku dniach prac okazało się, że jest on w o wiele lepszym stanie niż przypuszczano – większość głazów stoi na miejscu od tysiącleci.
Jego bardzo dobry stan zachowania zaskoczył nas wszystkich. Grobowiec nie był więc zniszczony, ale po prostu zasypany zwałami ziemi
– cieszą się archeolodzy.
Według badaczy w najszerszej części grobowca znajduje się prawdopodobnie komora grobowa, w której złożono zmarłego. Poszukiwania komory rozpoczną się podczas kolejnego sezonu wykopalisk.
W przyszłości planujemy nieopodal budowę skansenu archeologicznego, gdzie znalazłaby się rekonstrukcja naszego grobowca oraz kurhanów z położonego nieopodal cmentarzyska z epoki brązu. Chcielibyśmy także wpisać okoliczne megality na europejski szlak megalityczny.
– podsumowuje dr Matuszewska.
Konstrukcje megalityczne na terenie Polski zachowały się wyłącznie na terenach leśnych, gdzie uniknęły zniszczenia związanego z prowadzeniem działalności rolniczej. Najbardziej znane można obejrzeć w Sarnowie i Wietrzychowicach (woj. zachodniopomorskie). Po badaniach archeologicznych zrekonstruowano ich dawny kształt.
Wszystkie grobowce tego typu wpisują się w ogólnoeuropejski trend wznoszenia w V-III tysiącleciu p.n.e. olbrzymich budowli z monumentalnych bloków kamiennych. Najsłynniejszą z nich jest brytyjskie Stonehenge.