- W tym roku rozpocznie się proces wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego. To ustalenie koalicyjne – napisał w październiku wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski.
Koalicja rządząca jest przekonana, że może wybrać również dwóch członków Trybunału "na zapas" - w miejsce sędziów, których kadencje wygasają w 2026 i 2027 r. Łącznie - w myśl polityków koalicji - można wybrać 8 na 15 członków Trybunału Konstytucyjnego.
Sama koalicja nie jest zgodna co do kwestii wyboru sędziów TK na wakujące stanowiska. Wchodzi tu w grę m.in. legitymizowania organu, którego legalność przez długie lata te same środowiska kwestionowały.
Safjan: Ślubowanie u notariusza
Głos w tej sprawie zabrał autorytet środowisk obecnej koalicji, były sędzia TSUE, Marek Safjan. Uważa, że większość sejmowa może wybrać sędziów na zapas, gdyż wakaty powstałe w 2026 i 2027 r. dotyczyć będą sędziów TK określanych jako "dublerzy".
Safjan ocenił, że prezydent może zablokować nominację wybranych sędziów TK, ale znalazł alternatywę. Otóż sędziowie będą mogli przyrzekać... przed notariuszem.
- Wyobraźmy sobie na przykład złożenie przyrzeczenia w formie notarialnej przed odpowiednio upoważnionym notariuszem
- powiedział na antenie TVN24. - Ja rzucam w tej chwili pewną ideę. Natomiast trzeba prawdopodobnie brać pod uwagę taką formę, która będzie dostatecznie wiarygodna w opinii publicznej - dodał.
TK odrzucił już tę koncepcję
Co ciekawe, taka koncepcja pojawiła się w toku prac nad ustawami o TK w 2024 r. w Senacie. Zgłosił ją senator Jacek Trela jako poprawkę dotyczącą - jak pisze portal prawo.pl - "zabezpieczenia, gdy prezydent nie odbierze ślubowania prawidłowo, to wybrany przez Sejm sędzia będzie miał 16 dni na złożenie takiego ślubowania w formie notarialnej". Mimo pewnych głosów sprzeciwu ze strony większości, poprawkę przyjęto na komisji. Potem pomysł ten przegłosowany został przez cały parlament.
W ustawie o TK z 13 września 2024 r. znalazł się zapis (art. 20 p.3):
Sędzia Trybunału, po upływie co najmniej 14 dni, ale nie później niż 30. dnia od dnia jego wyboru przez Sejm, może złożyć ślubowanie w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym i przekazać je Marszałkowi Sejmu. Dokument zawierający rotę ślubowania sędziego Trybunału z jego podpisem notarialnie poświadczonym Marszałek Sejmu niezwłocznie przekazuje Prezesowi Trybunału.
Ustawa ta jednak w październiku 2024 r. została przez prezydenta RP skierowana do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej. Prezydent zaskarżył wspomniany przepis jako możliwe naruszenia zasady legalizmu działania organów władzy publicznej (art. 7 Konstytucji RP).
29 lipca 2025 r. Trybunał Konstytucyjny uznał ustawę o TK z 13 września 2024 r. za niezgodną z konstytucją RP. W sprawie zapisu z art. 20 p. 3 TK pisze:
"Stworzenie możliwości ślubowania przed notariuszem pozostaje w sprzeczności zarówno z rolą Prezydenta w procedurze inwestytury sędziego, jak również z wagą i charakterem ślubowania sędziego TK"
