zbrodnie niemieckie

Prace poszukiwawcze prowadził zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Miały one na celu odnalezienie miejsc pochówku więźniów zarówno zmarłych w obozie jak i zamordowanych w trakcie oraz po akcji wyzwoleńczej przeprowadzonej w nocy z 20 na 21 maja 1945 r. przez oddział AK. Przebadano pięć dawnych okopów wojskowych – obszar o łącznej wielkości ponad 7 tys. m2.

Osiemdziesiąt lat temu, 27 stycznia 1945 roku, Armia Czerwona dotarła do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. Zakończyło się piekło tych, którzy cudem przetrwali, ale ich widok zszokował nawet tych doświadczonych i obeznanych z okrucieństwem wojny żołnierzy. Aleksander Woroncow, operator wojskowej ekipy filmowej, która filmowała niemiecki obóz wspominał: „Naszym oczom ukazał się straszliwy widok: ogromna ilość baraków […] W wielu z nich leżeli na pryczach ludzie. Były to szkielety obleczone skórą, z nieobecnym wzrokiem.[…]Wspomnienia stamtąd zachowałem na całe moje życie. To wszystko było najbardziej poruszające i najstraszniejsze, co zobaczyłem i sfilmowałem podczas wojny. Czas nie ma władzy nad tymi wspomnieniami. Nie wycisnął on z mej pamięci wszystkich okropności, które zobaczyłem i nagrałem”.

Fort III w Pomiechówku był miejscem kaźni tysięcy Polaków i Żydów z terenu północnego Mazowsza. Zbudowany został w latach 1883–1888, był terenem walk podczas I i II wojny światowej. Po wybuchu II wojny światowej stał się obozem jenieckim, a następnie obozem przesiedleńczym, wreszcie gettem (1941), więzieniem karno-śledczym i miejscem masowych egzekucji dla dystryktu ciechanowskiego (1941– 1944), na koniec obozem przejściowym dla powstańców warszawskich oraz ludności cywilnej Warszawy i okolic (1944).