Serce demokracji bije w Warszawie - artykuł szefa MSZ specjalnie dla "GPC"

Wspólnota Demokracji to międzyrządowa koalicja państw o zasięgu globalnym, której głównym celem jest promowanie demokratycznych zasad oraz demokratycznych wartości na świecie. Polska odegrała – wraz ze Stanami Zjednoczonymi – kluczową rolę w jej powołaniu, a wspieranie demokratycznych zasad jest jednym z podstawowych spoiw polsko-amerykańskiego partnerstwa.

Wspólnota Demokracji jest forum wymiany wiedzy i dobrych praktyk, jak pielęgnować owoce przemian demokratycznych i chronić aktywność obywatelską. We Wspólnocie uczestniczy ponad setka krajów, przy czym część z nich jest bardziej zaangażowanych w jej aktywność, m.in. poprzez członkostwo w Radzie Zarządzającej czy Komitecie Wykonawczym organizacji. W ostatnich latach z dorobku forum korzystały m.in. władze lokalne w Mołdawii i na Ukrainie, prawnicy konstytucjonaliści w Tunezji, młodzi liderzy w Kirgistanie czy prawnicy w Mjanmie.

Zasoby Wspólnoty

Demokratyczne know-how opracowywane jest wspólnie ze społeczeństwem obywatelskim. To w tak zwanych grupach roboczych, w których zasiadają przedstawiciele ponad 30 rządów i organizacji pozarządowych z całego świata, wypracowywane są projekty i rekomendacje na rzecz wzmacniania roli kobiet i młodych liderów w życiu politycznym, współpracy krajowych komisji wyborczych w celu zapewnienia wolnych i sprawiedliwych wyborów, materiały nt. edukacji obywatelskiej czy podejmowane są dyplomatyczne działania mające na celu zapobieżenie wprowadzaniu restrykcyjnych regulacji prawnych ograniczających przestrzeń do działania dla organizacji pozarządowych. Z zasobów Wspólnoty czerpią więc wszyscy – kraje demokratyczne, państwa znajdujące się ciągle na drodze demokratycznej transformacji i konsolidacji oraz społeczeństwo obywatelskie na całym świecie.

Lista rekomendacji

W ostatnich dwóch latach naznaczonych przez kolejne zamachy terrorystyczne w Europie i na świecie, stanowiące poważne wyzwania dla otwartych demokratycznych społeczeństw, Wspólnota Demokracji podjęła działania ukierunkowane na wzmocnienie i ochronę fundamentów społeczeństw demokratycznych przed zagrożeniem terrorystycznym.

I tak Wspólnota Demokracji wypracowała w tym roku – wspólnie z ekspertami w dziedzinie demokracji i bezpieczeństwa z Republiki Południowej Afryki i Stanów Zjednoczonych – listę rekomendacji dla rządów dotyczących działań, które z jednej strony przyczynią się do zapewnienia bezpieczeństwa obywatelom i instytucjom państwa, a z drugiej nie będą ograniczały wolności obywatelskich. Bezpieczniejsze i silniejsze są bowiem jedynie te społeczeństwa i państwa, które za cel nadrzędny stawiają poszanowanie zasad demokratycznych i praw człowieka.

Idea stworzenia organizacji, która upowszechnia demokratyczne standardy, wspiera kraje w okresie transformacji ustrojowej oraz identyfikuje zagrożenia dla rządów prawa, zrodziła się na fali procesów demokratyzacyjnych lat 90. XX w. Polska lepiej niż kto inny nadawała się do odegrania roli państwa, które mogło dzielić się z partnerami swoim politycznym know-how z pokojowej transformacji.

Do dziś Polska pozostaje w gronie liderów Wspólnoty Demokracji. Nie tylko byliśmy jednym z głównych jej założycieli, lecz także gościmy w Polsce Stały Sekretariat organizacji, który mieści się w Warszawie. Decyzja w tej sprawie zapadła podczas konferencji ministerialnej w Bamako w 2007 r., w której reprezentowałem Polskę jeszcze jako wiceminister spraw zagranicznych.

W atmosferze solidarności

Wspólnota Demokracji wyrasta z założenia, że nie ma jednego modelu demokracji, natomiast istnieje wspólnota wartości demokratycznych – zasad takich jak przekonanie, że wola ludu jest źródłem władzy sprawowanej przez rządzących; prawo równego dostępu do usług publicznych i uczestnictwa w sprawach publicznych; prawo do ochrony prawnej bez jakiejkolwiek dyskryminacji; do wolności słowa, myśli, sumienia i wyznania, równego dostępu do edukacji oraz do swobodnego zgromadzania się i stowarzyszania; a także – zobowiązanie do promowania i ochrony wszystkich praw człowieka (Deklaracja Warszawska).

Warto przypomnieć o tych zasadach przy okazji organizowanej w Waszyngtonie IX Konferencji Ministerialnej, która kończy przewodnictwo USA. Priorytety amerykańskiej prezydencji odzwierciedlają następujące hasła: demokracja i bezpieczeństwo, demokracja i rozwój oraz społeczeństwo obywatelskie.

Wszystkie te elementy – demokracja, bezpieczeństwo, rozwój – są ze sobą powiązane i od siebie współzależne. Społeczeństwo obywatelskie natomiast jest głównym filarem wszystkich systemów demokratycznych.
W tym kontekście chciałbym przypomnieć – jako wyraźny przykład przywiązania Polski do idei wzmacniania społeczeństwa obywatelskiego – organizowaną przez nas coroczną konferencję Warszawski Dialog na rzecz Demokracji, która jest adresowana do obrońców praw człowieka, organizacji pozarządowych i aktywistów społeczeństwa obywatelskiego z całego świata. W bieżącym roku konferencja planowana jest w dniach 7–8 grudnia 2017 r. pod hasłem przewodnim „Demokracja w dialogu, dialog w demokracji”.

Wyjątkowy zasięg oddziaływania Wspólnoty Demokracji nakłada też na nią szczególny obowiązek. To zadanie, aby w czasach narastających konfliktów zbrojnych i wojen hybrydowych, ale też zwiększonej współpracy krajów niedemokratycznych i ataków na społeczeństwo obywatelskie prowadzić w atmosferze solidarności i współpracy skrojone na miarę działania na rzecz odbudowy zaufania wielu obywateli do demokracji i promowania jej jako jedynego systemu gwarantującego wolność i zapewniającego bezpieczeństwo społeczeństwom na całym świecie.

 

Źródło: Gazeta Polska Codziennie

#MSZ #Witold Waszczykowski #dyplomacja