Czerniak - przyczyny i objawy

Jakie są objawy czerniaka?

Wszystko zależy od stopnia zaawansowania i stadium choroby w chwili diagnozy. 

Wpostaci wczesnej zmiany są:
- płaskie, 
- niesymetryczne, 
- o niejednolitym kolorze i nieregularnych, poszarpanych brzegach 

Z kolei w postaci zaawansowanej (czerniak złośliwy) zmiany są często uwypuklone ponad poziom skóry, a czasami również owrzodziałe z sączącą się wydzieliną podbarwioną krwią. 

Zdarza się, że w niektórych sytuacjach, gdy występuje np. czerniak odbytu lub czerniak podpaznokciowy, pierwszym objawem choroby może być powiększenie węzłów chłonnych w okolicy miejsca rozwoju choroby.

Masz pieprzyki? Na co musisz uważać?

Każdy człowiek ma na sobie od kilku do kilkunastu pieprzyków. Dobrze jest znać ich miejsca (oczywiście tych większych o dziwnych, nieregularnych kształtach), wygląd czy kształt, aby móc co jakiś czas samemu je sprawdzać. 

Jeżeli coś nas zaniepokoi należy udać się do lekarza specjalisty na wizytę kontrolną. Dokładne badania w poszukiwaniu czerniaka obejmują całą skórę ciała, w szczególności skórę owłosioną głowy, dłonie, stopy i przestrzenie między palcami. 

Czerniak objawy:
•    asymetryczny, nieregularny kształt
•    niejednolity kolor
•    nierówne, poszarpane brzegi
•    zmiany w kształcie i rozmiarze
•    wielkość powyżej 5 mm, dynamika zmian w wyglądzie
•    swędzenie, krwawienie, owrzodzenie

Nowotwór ten wywodzi się z melanocytów, czyli komórek barwnikowych wytwarzających i zawierających melaninę, które mogą ulec złośliwej mutacji. Czerniak najczęściej występuje na skórze, ale może także pojawiać się wszędzie tam, gdzie są melanocyty. Na przykład na błonach śluzowych czy w siatkówce oka.

Kto może zachorować na czerniaka?

Dużą rolę w rozrastaniu się czerniaka odgrywa promieniowanie ultrafioletowe (UV). Promieniowanie ma bezpośredni wpływ na materiał genetyczny komórek naskórka prowadząc do jego uszkodzenia oraz osłabia procesy naprawcze skóry. Proces ten jest bardzo szkodliwy dla każdego człowieka, jednak niektórzy są bardziej narażeni. 

W grupie najwyższego ryzyka wystąpienia czerniaka są:
•    nosiciele mutacji konkretnych genów
•    osoby, w których bliskiej rodzinie zdiagnozowano czerniaka
•    osoby chorujące w przeszłości na czerniaka albo inne nowotwory złośliwe skóry
•    osoby, które mają liczne (>50) znamiona barwnikowe, znamiona atypowe lub znamiona zmieniające wygląd
•    osoby o jasnej skórze, jasnych lub rudych włosach, niebieskich oczach i z piegami
•    osoby, które okresowo i intensywnie wystawiają się na promieniowanie UV, np. opalają się na słońcu lub w solarium
•    osoby ze skłonnością do oparzeń słonecznych
•    osoby, które przeszły ciężkie oparzenia słoneczne w dzieciństwie lub młodości
•    osoby z obniżoną odpornością, np. chorzy przyjmujący leki immunosupresyjne po przeszczepie narządu

Czerniak najczęściej atakuje ludzi w średnim wieku, o jasnej karnacji i osoby, które w dzieciństwie były narażone na stałe działanie promieniowania słonecznego czy wywołane nim poparzenia. Narażone są również osoby z wrodzonymi znamionami barwnikowymi oraz dużą liczbą nawet drobnych pieprzyków.

Częściej chorują kobiety, ale przebieg choroby jest z kolei znacznie cięższy u mężczyzn. Nowotwór nie jest dziedziczny, może jedynie występować w rodzinie kilka razy. 

Jak wygląda leczenia czerniaka?

Pierwszą i najważniejszą zasadą jest wczesne wykrycie raka. Regularna kontrola dermatologiczna skóry jest podstawą szybkiego wykrycia i skutecznego leczenia.

Gdy lekarz znajdzie niepokojącą zmianę to, aby potwierdzić diagnozę oraz stopień zaawansowania będzie potrzebne badanie histopatologiczne całej usuniętej chirurgicznie zmiany. 

Podejrzaną zmianę wycina się w całości z marginesem zdrowej skóry i przekazuje do badania histopatologicznego (zabieg ten nazywany jest biopsją wycinającą). Jeżeli podejrzenie czerniaka się potwierdzi to, w zależności od uzyskanego wyniku i oceny marginesów wyciętej zmiany, u niektórych chorych konieczne jest wycięcie blizny po usuniętej zmianie pierwotnej. Dodatkowo u części pacjentów lekarz może zdecydować o wykonaniu biopsji węzła wartowniczego – czyli takiego, który jest pierwszy na drodze spływu chłonki z rejonu wyciętego czerniaka. Standardowo wykonuje się również podstawowe badania laboratoryjne, m.in. ocenę stężenia dehydrogenazy mleczanowej (LDH), RTG klatki piersiowej oraz USG jamy brzusznej.

Jeżeli nowotwór skóry jest już zaawansowany to leczenie jest sprawą indywidualną. Do stosowanych metod leczenia należą: chirurgia, radioterapia, chemioterapia, immunoterapia oraz leczenie celowane - ukierunkowane molekularnie.

Pamiętaj o profilaktyce:
•    unikać przebywania na bardzo intensywnym słońcu, szczególnie w godzinach 11:00-16:00
•    stosuj kremy z wysokimi filtrami UVA oraz UVB na całe ciało
•    noś okulary przeciwsłoneczne i nakrycie głowy
•    nie opalać się w solarium
•    regularnie, raz w miesiącu, oglądać swoją skórę, aby szybko rozpoznać nowe i podejrzane zmiany
•    skonsultuj się z dermatologiem lub chirurgiem-onkologiem, jeśli istnieje podejrzenie, że coś niedobrego dzieje się ze znamieniem
•    odbywaj kontrolne coroczne wizyty u dermatologa lub chirurga

 

Źródło: medicover.pl, niezalezna.pl

#czerniak podpaznokciowy #czerniak odbytu #rak skóry #nowotwór #czerniak #zdrowie