Plan niemieckiego obozu pracy dla polskich dzieci przy ul. Przemysłowej w Łodzi (1942-1945) – rekonstrukcja obiektów, archiwalne zdjęcia, relacje więźniów. To wszystko można zobaczyć instalując aplikację IPN.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej pamięć o niemieckim obozie w Łodzi zaczęła słabnąć, a wszelkie pozostałości po nim uległy zniszczeniu z początkiem lat 60. XX wieku, wraz z budową osiedla mieszkaniowego. W 1968 r. historia obozu odżyła ponownie, gdy w Polsce komuniści rozpętali kampanię antysemicką. Najwięcej jednak materiałów na temat obozu zebrała Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Łodzi, która prowadziła w tej sprawie śledztwo od 1969 r. W grudniu 1970 r. zatrzymano w Łodzi byłą funkcjonariuszkę z obozu Eugenię Pol vel Genowefę Pohl, która przyjęła volkslistę i pracowała w obozie od 1943 r. Sądzono ją w latach 1972–1975 i na podstawie zebranego materiału skazano na 25 lat więzienia. Okręgowy Sąd w Łodzi nie potwierdził jednak informacji byłego więźnia obozu i funkcjonariusza Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego we Wrocławiu Józefa Witkowskiego vel Józefa Gacka, że do obozu trafiło ogółem ok. 15 tys. nieletnich i przeżyło z nich jedynie dziewięćset. Dlatego sąd oraz OKBZH w Łodzi stopniowo obniżała liczbę więźniów obozu, jak też ilość jego ofiar. Ostateczne dane sugerują, że przez niemiecki ośrodek w Łodzi przeszło od dwóch do ponad trzech tysięcy polskich dzieci, a liczba zmarłych i zamordowanych nie przekracza dwustu osób. Nie zmienia to jednak faktu, że obóz ten nadal wymaga badań i popularyzacji.
Dlatego na podstawie materiałów procesowych, zdjęć lotniczych oraz zeznań świadków, odtworzono wygląd niemieckiego kacetu. Odwzorowano jego układ, kształt budynków oraz baraków, dodano zeznania więźniów i powiązano je z właściwym miejscem. Wizualizacja pomoże lepiej zrozumieć charakter obozu i będzie narzędziem dla nauczycieli, próbujących przybliżyć uczniom zagadnienia martyrologii dzieci polskich w okresie drugiej wojny światowej.
Koncepcja powołania obozu dla polskich dzieci pojawiła się już latem 1941 r., a jej pomysłodawcą był kierownik Krajowego Urzędu ds. Młodzieży (niem. Landesjugendamt) w Katowicach Alvin Brockmann. Projektem zainteresował się główny inspektor niemieckich obozów koncentracyjnych Oswald Pohl, który 28 listopada 1941 r. uzyskał akceptację swojego przełożonego Heinricha Himmlera. Wykorzystano również pozytywną opinię prawnika dr. Hansa von Muthesiusa, który wskazał na „potrzebę izolacji małoletnich Polaków i wychowywania ich poprzez pracę, aby nie demoralizowali niemieckich dzieci”. Wzorowano się na funkcjonującym od 1941 r. obozie dla nieletnich Niemców w Moringen (Mohringen/Solling) w Dolnej Saksonii, gdzie więziono również młodzież z Czechosłowacji oraz Polski.
W czerwcu 1942 r. z Litzmannstadt Ghetto Niemcy wyłączyli pięciohektarową działkę, przeznaczając ją pod obóz pracy dla polskich dzieci. Zamkniętą strefę wyznaczono w getcie w kwartale ulic: Górniczej (Robert Straße), Emilii Plater (Max Straße), Brackiej (Ewald Straße) i Przemysłowej (Gewerbe Straße).
Pierwszych więźniów w łódzkim obozie zarejestrowano 11 grudnia 1942 r., choć formalnie rozpoczął on działalność już dziesięć dni wcześniej. Jego oficjalna nazwa brzmiała Prewencyjny Obóz Policji Bezpieczeństwa dla Młodzieży Polskiej w Łodzi (niem. Polenjugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt).
Pobierz aplikację, klikając w poniższy link:
https://polska1918-89.pl/gry/Aplikacja_Ob%c3%b3z_Prewencyjny.zip