Historia, która krwawi. Społecznicy z Będzina niestrudzenie odkrywają jej powojenne ślady
W Będzinie więzienie przy dawnej ul. Mostowej 1 budują zaborcy rosyjscy, potem przejmują go hitlerowcy. W latach 1945-1956 działa tu więzienie karno-śledcze, gdzie torturowani są żołnierze podziemia niepodległościowego. Tutaj zostaje zamordowany żołnierz niezłomny - Stanisław Oszmaniec. I tutaj sadyści z UB przesłuchują mjr. Dekutowskiego i jego podkomendnych. Społecznicy z Będzina niestrudzenie odkrywają ślady powojennej historii.
Więzienie karno-śledcze na rogu dzisiejszych ul. Paryskiej i al. Kołłątaja (dawna ul. Mostowa 1) w Będzinie działa w latach 1945-1956. (Budynek zostaje zburzony w latach 70.) Obecnie są tu punkty handlowe.
Obiekt powstał w czasach zaborów, potem wykorzystywali go hitlerowcy, wreszcie sowieci więzili tu i torturowali ludzi podziemia niepodległościowego. Tutaj wśród wielu innych osadzonych znalazł się również major Hieronim Kazimierz Dekutowski – ps. ”Zapora”, "Odra", "Reżu", "Stary", "Henryk", "Zagon", "Mieczysław" i "Piątek". To major Polskich Sił Zbrojnych, cichociemny, dowódca oddziałów partyzanckich AK, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj i Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość
- wylicza Krzysztof Klebach, przewodniczący Klubu "Gazety Polskiej" Będzin II, który od lat odkrywa trudną historię miasta.
Mjr Dekutowski po zatrzymaniu w Nysie zostaje przewieziony do Zagłębia. Przebywa tu od 16 września do 22 października 1947 r. Jest przesłuchiwany i torturowany przez niezwykle sadystycznych oficerów śledczych przysłanych przez ministra bezpieczeństwa publicznego towarzysza gen. Radkiewicza z Warszawy (są to porucznicy UB Chimczak i Kędziora). W Będzinie zostają osadzeni też podkomendni mjr. Dekutowskiego.
Kolejny żołnierz wyklęty Stanisław Oszmaniec został tu zamordowany. Komuniści podczas śledztwa uczynili z niego, nie mogąc postawić mu realnych zarzutów, pospolitego kryminalistę! Sprawa odbyła się w okrojonym składzie bez prokuratora, możliwe że nawet w celi więziennej. W Będzinie, jak ustaliliśmy, wykonano wyroki śmierci na Władysławie Ludwikowskim ps. "Bernek" (19 listopada 1946 r.); Józefie Pawliku ps. "Jerzy" (7 maja 1946 r.) i Zbigniewie Lubomirskim ps. "Słońce" (23 maja 1946 r.) Wszystkich trzech skazano z przyczyn politycznych za przynależność do Narodowych Sił Zbrojnych wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego. Łącznie zamordowano tu aż 16 żołnierzy podziemia niepodległościowego
- zwraca uwagę Krzysztof Klebach.
Bolesnych śladów na mapie miasta jest bardzo wiele. Mimo zabiegów społeczników nie zostały przez włodarzy Będzina upamiętnione, jakby chciano je wymazać z pamięci. W Będzinie obecna siedziba Ośrodka Kultury to dawna szkoła milicyjna NKWD; budynek dawnej Komendy Milicji i Komendy Miejskiego i Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa wykorzystuje teraz jedna z partii politycznych. Dalej, w zwyczajnej na pozór kamienicy, przy ul. Małachowskiego 29, w latach 1945-1956 była siedziba Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Kolejny taki punkt to miejsce przy dzisiejszej ul. Małobądzkiej 6-7. Dziś to nieużytki. Najprawdopodobniej na przełomie lat 40. i 50. działał tu obóz pracy. Społecznicy odnaleźli i uporządkowali mogiły bohaterów, na cmentarzu przy parafii św. Trójcy w Będzinie (tu chowano ofiary reżimu komunistycznego). Regularnie przynoszone są tu również znicze i kwiaty.
Zgromadziliśmy wiele dokumentów i pamiątek powojennej historii miasta, by nie została zapomniana dla przyszłych pokoleń
- dodaje Krzysztof Klebach.
Np. właśnie członek naszego klubu Piotr Michalski, wnuk Stanisława Pieprza żołnierza Armii Krajowej i NSZ w czasie remontu mieszkania w niszy wykutej w ścianie znalazł jego zabytkowy ryngraf przedstawiający Matkę Boską Jasnogórską z Dzieciątkiem Jezus. Takich ryngrafów używali również na terenie Zagłębia i Śląska żołnierze podziemia antykomunistycznego, działający tu pod koniec stycznia 1945 r.; Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.
Źródło: niezalezna.pl
