Chciałbym przede wszystkim, żeby państwo mogło wesprzeć lub zachęcić tych, którzy rozwój swojej firmy chcą opierać również na odpowiedzialności wobec lokalnej wspólnoty, w której działają, środowiska naturalnego, a także swoich pracowników - mówi Mateusz Morawiecki, wiceprezes Rady Ministrów i minister rozwoju i finansów, w rozmowie z Krzysztofem Polakiem.
Jakie jest Pana zdanie o wprowadzeniu prawnego obowiązku raportowania danych pozafinansowych dla dużych firm?
Wprowadzony przez Unię Europejską obowiązek raportowania danych pozafinansowych to wyraźny sygnał dla dużych korporacji, że muszą odpowiedzialnie podchodzić do prowadzenia działalności biznesowej. Niektóre spółki lub grupy kapitałowe od przyszłego roku będą miały obowiązek ujawniania danych pozafinansowych – kwestii społecznych, środowiskowych, poszanowania praw pracowniczych i praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji. Wszystkie te informacje mają pokazać spółki jako społecznie odpowiedzialne.
Chciałbym przede wszystkim, żeby państwo mogło wesprzeć lub zachęcić tych, którzy rozwój swojej firmy chcą opierać również na odpowiedzialności wobec lokalnej wspólnoty, w której działają, środowiska naturalnego, a także swoich pracowników. Wierzę, że odpowiedzialny biznes to coś więcej niż tylko element strategii PR firmy. Oczywiście przedsiębiorstwo powinno chwalić się CSR-em – dobry przykład należy rozpowszechniać. Ale przede wszystkim takie działanie powinno wynikać z poczucia współodpowiedzialności za małą i dużą ojczyznę.
Co w tym względzie wynika z doświadczeń tych krajów, które przed Polską wprowadziły taki wymóg prawny?
W zasadzie tylko Dania wprowadziła wewnętrzne przepisy dotyczące ujawniania danych pozafinansowych jeszcze przed wejściem w życie dyrektywy unijnej. Większość z państw Unii Europejskiej jest nadal na etapie przygotowania przepisów wdrażających tę dyrektywę. Myślę, że to Polska może dzielić się swoimi doświadczeniami z innymi krajami. Oprócz prac przygotowujących nas do transpozycji dyrektywy do prawa krajowego, włożyliśmy wiele starań w działania edukacyjne – zarówno administracja publiczna, jak i organizacje pozarządowe oraz inne instytucje zaangażowane we wdrażanie CSR, jak choćby Giełda Papierów Wartościowych.
Kto w firmie ma odpowiadać za zbieranie danych pozafinansowych i ich raportowanie?
Raportowanie danych pozafinansowych to jest proces, w którym powinny uczestniczyć wszystkie komórki organizacyjne danej firmy, oraz centralny punkt, do którego te dane spływają. Nie da się tego jednak zrobić wyłącznie poprzez wykorzystanie dedykowanego do tego celu systemu operacyjnego. W procesie zbierania danych powinni uczestniczyć wszyscy interesariusze. Najnowszy standard, który dotyczy procesu raportowania – GRI G4 zaleca rozpoczęcie tworzenia raportu od ustalenia najbardziej istotnych kwestii dla danej firmy, jakie będą podlegać raportowaniu. Ustalenia odbywają się poprzez sesje dialogowe, czyli spotkania i bezpośrednie rozmowy z tymi, którzy są zainteresowani działalnością danej firmy, podwykonawcami, dostawcami, klientami, konsumentami itd.
W procesie angażowania się w odpowiedzialny biznes czyha wiele pokus, w które firmy wpadają, np. utożsamianie CSR z okazjonalną filantropią. Nieraz wiele lat zabiera im dojście do właściwego zrozumienia, czym jest odpowiedzialny biznes, i potem do ukształtowania dobrej praktyki. Na ile obowiązek raportowania społecznego to pomoc, jaką firmy otrzymują do budowania dobrej praktyki CSR?
Obowiązek ujawniania danych pozafinansowych może pomóc firmom w zrozumieniu koncepcji CSR, odpowiedzialnego podejścia do prowadzenia działalności i zrównoważonego rozwoju. Pamiętajmy jednak, że obowiązkiem tym zostanie objętych tylko ok. 300 firm w Polsce – obowiązek raportowania tych danych nie jest więc rozwiązaniem powszechnym. Jednak coraz więcej przedsiębiorstw angażuje się w różnorodne działania związane z CSR. Dzieje się tak po pierwsze dlatego, że coraz więcej firm świadomie realizuje swoje działania przy współpracy z partnerami społecznymi i ewentualnym wsparciu ze strony administracji publicznej. Po drugie, dlatego że takie odpowiedzialne i zaangażowane podejście stwarza przedsiębiorstwom szansę na osiągnięcie nowych przewag konkurencyjnych. Firmy, które prowadzą swoją działalność w sposób społecznie odpowiedzialny, są w stanie efektywnie wykorzystywać zasoby środowiskowe i materiałowe czy budować trwałe relacje z otoczeniem. Administracja publiczna odgrywa w tym procesie rolę pomocniczą, poprzez stosowanie strategicznych rozwiązań, tworzenie zachęt rynkowych i zapewnienie odpowiedzialności korporacyjnej.
Na ile takie raportowanie może stać się dla firm metodą rozwoju ich zaangażowania w odpowiedzialny biznes?
Uważam, że firmy, które opracowują raporty niefinansowe ze swojej działalności, wykazują się godną pochwały odwagą. Nie dość, że prowadzą swój biznes odpowiedzialnie, to jeszcze mają odwagę publicznie komunikować o różnych kwestiach związanych z prowadzeniem tego biznesu. Nie zawsze są to kwestie pozytywne – niekiedy w takim raporcie trzeba przyznać się do błędu, do nieudanych inwestycji, wysokości zapłaconych kar itp. I to także jest odpowiedzialny biznes.
Niektóre instytucje publiczne opublikowały także raporty społeczne. Czy przykład, jaki dają, jest zapowiedzią upowszechnienia tej praktyki także w organizacjach rządowych?
Koncepcja CSR coraz bardziej się rozszerza i zaczyna obejmować swoim zasięgiem nie tylko przedsiębiorstwa, ale także organizacje społeczne, instytucje publiczne, a nawet miasta. CSR w instytucjach publicznych często bywa wdrażany pod nazwą systemów zarządzania, które zawierają wiele elementów odpowiedzialnego podejścia do prowadzonej działalności.
Wspomniany wymóg zacznie w Polsce obowiązywać od początku 2017 r. W jakim stopniu duże podmioty gospodarcze są przygotowane, by mu sprostać?
W czerwcu 2016 r. Ministerstwo Rozwoju wraz z partnerami udostępniło nieodpłatnie polską wersję językową najbardziej popularnego standardu raportowania niefinansowego GRI G4. Jest to standard opracowany przez międzynarodową organizację Global Reporting Initiative, dotychczas dostępny dla polskich firm tylko w języku angielskim. Biorąc pod uwagę liczbę wydarzeń, konferencji i seminariów dotyczących raportowania niefinansowego, wydaje się, że polskie firmy będą dobrze przygotowane do wypełniania tego obowiązku. Jak to będzie w praktyce, dowiemy się dopiero w 2018 r., kiedy firmy objęte obowiązkiem sprawozdawczości opublikują swoje raporty.
Grupa robocza CSR przy ministrze rozwoju przygotowała praktyczny poradnik dla firm na temat raportowania danych pozafinansowych. Jaki jest odzew rynku na tę publikację? Jak firmy ją odbierają i co o niej sądzą?
Publikacja ta jest dostępna na stronie Ministerstwa Rozwoju w zakładce poświęconej kwestiom raportowania niefinansowego. Jest to w zasadzie jedyny tak kompleksowy przegląd dostępnych standardów raportowania. Moim zdaniem jest to bardzo pomocne narzędzie, zwłaszcza dla firm, które dopiero zaczynają swoją przygodę z raportowaniem niefinansowym albo z raportowaniem zintegrowanym.
Czy efektywne zużycie energii, oszczędność w użyciu wody i surowców, odzyskiwanie surowców wtórnych i sortowanie odpadów nie powinny być w Polsce traktowane jako pierwszoplanowe miary odpowiedzialności biznesu? Dziś główne role w CSR odgrywają: sposób zarządzania biznesem, traktowanie pracow-ników, kontrahentów i otoczenia społecznego.
Na odpowiedzialne podejście do prowadzenia działalności biznesowej składają się nie tylko odpowiedzialne zarzadzanie firmą, dbanie o kulturę organizacyjną oraz dobre kontakty z lokalną wspólnotą. CSR to także mądre korzystanie z zasobów naturalnych wykorzystywanych do naszej produkcji lub zużywanych w jej trakcie, ale również umiejętne wykorzystywanie zdobyczy nauki i technologii. CSR to etyczne postępowanie i przeciwdziałanie korupcji, to odpowiedzialność w płaceniu faktur na czas i uczciwe płacenie podatków, dbanie o interesy konsumentów oraz dobre rozumienie zasad konkurencji i prowadzenie swojej działalności w zgodzie z zasadami uczciwej konkurencji. Ważnym elementem odpowiedzialnego podejścia do działalności biznesowej jest także poszanowanie praw człowieka oraz respektowanie praw pracowniczych. Również w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju bierzemy większą odpowiedzialność za środowisko naturalne – na przykład w projekcie elektromobilności.
Źródło: Gazeta Polska Codziennie
#CSR #Mateusz Morawiecki
Chcesz skomentować tekst? Udostępnij treść i skomentuj w mediach społecznościowych.
Krzysztof Polak