Wsparcie dla mediów Strefy Wolnego Słowa jest niezmiernie ważne! Razem ratujmy niezależne media! Wspieram TERAZ »

Ciekawostki turystyczne: Toszek

Toszek to malownicze miasto położone w województwie śląskim, w powiecie gliwickim, leży na Wyżynie Katowickiej nad rzeką Potok Toszecki. Historycznie przynależy do Górnego Śląska. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z lat 1295–1305.

Rynek w Toszku
Rynek w Toszku
Pudelek; creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0

Na wzgórzu zamkowym odnaleziono pierwsze ślady osadnictwa związanego z kulturą łużycką datowanego na  800 r.p.n.e  - 400 r.p.n.e .W X w.– XI w. – istniała wczesnośredniowieczna osada na wzgórzu zamkowym – badania archeologiczne potwierdzają istnienie niewielkiego grodu. W 1201r. - w bulli papieża Innocentego III zostaje wymieniona miejscowość  z  kościołem pod wezwaniem św. Piotra.

1222 r.- istnieje już kasztelania toszecka. W 1309 r. - Toszek posiada prawa miejskie według wzoru magdeburskiego. Prawa miejskie otrzymał zapewne z rąk księcia Kazimierza bytomskiego na przełomie XIII i XIV wieku.

Opis Górnego Śląska z 1865 r. charakteryzując ludność Toszka zamieszkującą w połowie XIX w. miasto podaje informację, że większość mieszkańców to Polacy.

Toszek okalają malownicze tereny na pograniczu Garbu Tarnogórskiego i Kotliny Raciborskiej. Nie tak daleko znajdują się także główne aglomerację Górnego Śląska oraz Śląska opolskiego. Gmina od wschodu graniczy z miastem Pyskowice, od północy z gminą Wielowieś, a z kolei od południa z gminą Rudziniec.

Zabytki 
Dom Bractwa Strzeleckiego – budynek znajdujący się przy ulicy Strzeleckiej naprzeciw schodów wiodących z placu kościelnego, obecnie opuszczony i niszczejący.
Dolny dwór – budynek znajdujący się w podwórzu za domem Bractwa Strzeleckiego, obecnie mieszczą się w nim mieszkania komunalne.

Zamek w Toszku – gotycki zamek z przełomu XIV i XV w. W okresie rozbicia dzielnicowego gród kasztelański w Toszku należał do kolejnych książąt śląskich z linii opolskiej, potem bytomsko – kozielskiej, wreszcie linii cieszyńskiej i oświęcimskiej. Ze znaczniejszych lokatorów grodu należy tu wspomnieć księżnę Judytę, żonę księcia Mieszka II Otyłego, która po jego śmierci w 1246 roku zamieszkiwała przez jakiś czas właśnie w Toszku. Z linii kozielsko – bytomskiej karierę europejską zrobił książę toszecki Bolesław, który ok. 1315 roku został arcybiskupem Ostrzyhomia i prymasem na Węgrzech, w czym pomogła mu pewnie jego siostra Maria, wydana za mąż za króla węgierskiego Karola Roberta.

Największe znaczenie osiągnął zamek w Toszku w okresie długiego panowania księcia toszeckiego Przemysława (z linii oświęcimskiej) w XV stuleciu. Przemysław nie tylko odbudował zamek po zniszczeniach spowodowanych przez najazdy husyckie, lecz uczynił z niego swoją stałą rezydencję, w dodatku rezydencję teraz już murowaną.

Po śmierci księcia Przemysława w 1484 roku zamek stał się ponownie własnością książąt linii opolskiej, lecz na krótko. Z chwilą bezpotomnej śmierci Jana II Dobrego w 1532 roku zamek toszecki wraz z księstwem opolsko – raciborskim przeszedł w ręce Habsburgów (jako lenno królów czeskich).
 W 1811 roku na zamku wybuchł pożar, który doszczętnie strawił zabudowania mieszkalne. Po wielkim pożarze zamek pozostał już ruiną, a jego właściciele Gaschinowie wybudowali sobie w Toszku pałac, wykorzystując materiały budowlane zniszczonego zamku. W 1840 roku sprzedali zamek, a raczej jego ruiny.

Po II wojnie światowej zamek pozostawał malowniczą ruiną. W latach 1957 – 1963 został częściowo odbudowany, stając się odtąd siedzibą toszeckich placówek kultury, ostatnio Centrum Kultury ,,Zamek w Toszku''. Na Zamku działa dziś m.in. Centrum Ekspozycji Historycznych, które powstało w ramach przeprowadzonej w ostatnich latach rewitalizacji gotyckiej wieży, tzw. „Baszty”. 

Ratusz – z połowy XIX wieku 

Pomniki
Kolumna z postacią św. Jana Nepomucena – kolumna znajduje się na rynku. Pomnik pomordowanych przez NKWD w Toszku. Głaz ku czci poległych w czasie I i II wojny światowej.

 

 



Źródło: niezalezna.pl

ps