Ciekawostki turystyczne: Nowy Wiśnicz

W XII wieku Nowy Wiśnicz był notowany jako wieś klasztorna. W XIV wieku był własnością Kmitów, a następnie Lubomirskich. Prawa miejskie otrzymał w 1616 roku za sprawą Stanisława Lubomirskiego. W założonym przez siebie mieście Lubomirski ufundował barokowy kościół farny i ratusz. Jako wotum za zwycięstwo pod Chocimiem w 1621 r. na wzgórzu obok zamku Stanisław wybudował klasztor karmelitów bosych. Znaczną część drewnianej zabudowy miasta strawił wielki pożar 3 lipca 1863.

W  2020 roku za pomnik historii uznany został zespół architektoniczno-krajobrazowy położony na obszarze Nowego Wiśnicza, Starego Wiśnicza i Leksandrowej z zabytkowym ratuszem i kościołem pw. Wniebowzięcia NMP, zamkiem i dawnym klasztorem oo. karmelitów bosych, w którym obecnie mieści się Zakład Karny Nowy Wiśnicz.

W czasie II wojny światowej w rejonie Nowego Wiśnicza działał 12 Pułk Piechoty Armii Krajowej regionalny oddział Armii Krajowej, który przeprowadził 26 lipca 1944 roku Akcję Wiśnicz – atak na niemieckie więzienie, który był jedną z największych akcji uwolnienia więźniów przez polskie podziemie przeprowadzonej w czasie niemieckiej okupacji Polski.

Zamek w Wiśniczu, największy po Wawelu zamek w Małopolsce, stoi na północnym skraju cypla wcinającego się doliną Leksandrówki. Ma formę regularnej, czteroskrzydłowej budowli z dziedzińcem i czterema wieżami. Jego początki wiążą się z działalnością gospodarczą Kmitów herbu Szreniawa, którzy około połowy XIV w. rozpoczęli tworzenie wokół Wiśnicza klucza posiadłości ziemskich. Wzniesiony w tym czasie zamek pełnił funkcję obronnej rezydencji właścicieli.

Fundatorem warownej siedziby był Jan Kmita, sprawujący w latach 70. XIV urzędy starosty sieradzkiego, ruskiego i krakowskiego. Po raz pierwszy istnienie zamku poświadczają rachunki żup bocheńskich z lat 1396.

Ratusz Miejski w Nowym Wiśniczu, ufundowany przez Stanisława Lubomirskiego, wybudowany został w latach 1616-1620. Pierwotnie był budynkiem parterowym z galerią oraz dachem w kształcie barokowej cebuli. Po pożarze w roku 1863 zostało dobudowane piętro oraz zmieniony kształt wieży. Obecnie jest ona kwadratowa o trzech kondygnacjach, mieści w sobie klatkę schodową oraz dojście do galerii.

Ratusz gruntownie odnowiony przyciąga swoją ciekawą architekturą i wyposażeniem wnętrza. bramy klasztoru karmelitów . Druga kondygnacja wieży ratuszowej jest boniowana kamiennymi narożnikami oraz zakończona bogatym kamiennym gzymsem. Wczesnobarokowe obramienia kamienne okien i portale wewnętrzne są atrakcyjnym detalem XVII wieku.

Na parterze budynku mieszczą się sale obrad Rady Miejskiej, na piętrze Urząd Stanu Cywilnego oraz Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Brzękowskiego, a w piwnicach siedziba Klubu Seniora.
Kamienna klatka schodowa prowadzi z piwnic do holu ratusza. Na poziomie II piętra obejrzeć można czynny zabytkowy XIX-wieczny zegar o oryginalnych kamiennych naciągach oraz dzwon ufundowany przez radę miejską w 1869 roku, po pożarze miasta. Z galerii otwiera się piękny widok na panoramę miasta.

Parafia pw. św. Wojciecha BM - Stary Wiśnicz

Pierwszy, zapewne drewniany kościół, ufundował prawdopodobnie na początku XIV w., właściciel Wiśnicza i okolicznych wsi - Jan Kmita. Świątynia nosiła wezwanie św. Katarzyny i była centrum życia religijnego parafii wiśnickiej odnotowanej po raz pierwszy w spisach świętopietrza z roku 1325. W podziemiach świątyni Kmitowie chowali swoich przodków.
Nowy murowany kościół pw. św. Wojciecha BM i św. Katarzyny konsekrowano 30 września 1545 r. Patronat tych świętych jest przypisywany najstarszym kościołom polskim, do których niewątpliwie należy zaliczyć parafię w Starym Wiśniczu.
Według jednej z legend św. Wojciech miał się zatrzymać w starowiśnickim kościółku w czasie wyprawy z Pragi do krajów pruskich z misją chrystianizacyjną. 
Obecny kościół wzniesiony z kamienia i cegły wybudowany jest w stylu gotycko-renesansowym. Od zachodu wznosi się kwadratowa wieża, na którą prowadzą kamienne schody zabiegowe.
Budynek jest jednonawowy z niewyodrębnionym prezbiterium. Nawa nakryta jest sklepieniem sieciowym.

Parafia pw. Wniebowzięcia N.M.P. - Nowy Wiśnicz

Wiśnicki XVII-wieczny kościół parafialny wraz z plebanią i dzwonnicą został zbudowany w latach 1616 – 1621 z fundacji Stanisława Lubomirskiego, wojewody krakowskiego, przy współudziale architekta Macieja Trapoli.
Jest budowlą murowana z kamienia, jednonawową, prostokątną, z zakończonym półkolisto prezbiterium otoczonym obejściem, w którym mieści się przedsionek, zakrystia i dawny skarbczyk. Od strony północnej posiada przybudówkę z połowy XVIII wieku. Na elewacji frontowej, po bokach głównego wejścia znajdują się w niszach figury świętych Piotra i Pawła.
Własnością parafii w Nowym Wiśniczu jest obraz Wskrzeszenie Łazarza, namalowany w 1867 r. przez Jana Matejkę.
Obok kościoła znajduje się zabytkowa plebania fundacji Lubomirskich z XVII w., z wieżą, która niegdyś pełniła funkcję dzwonnicy. 

Grodzisko z okresu Kultury Łużyckiej - Kopaliny

Pozostałości grodziska z okresu kultury łużyckiej w kopalińskim lesie liczą już około 2600 lat. Na miejsce grodziska można dojść dwoma leśnymi ścieżkami: od strony Kopalin Pogwizdowskich z leśnej polany i od strony północnej — Pogwizdowa.
Grodzisko było ziemno-drewnianą budowlą obronną. Zachował się obrys wałów obronnych o kształcie pierścienia w rzucie, wokół nich fosa. 
Miejsce grodziska jest niezwykłe. Ziemny wał wznosi się ponad dno fosy na kilka metrów, uznanie budzą rozmiary umocnień usypanych w tak trudnym terenie. W osadzie mieszkało około 100 osób, ale dawała ona schronienie również mieszkańcom innych okolicznych osad. 

Szlak Niebieski “Przez Pogórze Wiśnickie” - Nowy Wiśnicz

Długość trasy: 54 km. Przebieg trasy: Bochnia – Nowy Wiśnicz – Kamień Grzyb – Kamienie Brodzińskiego – Rajbrot – Łopusze – Kamionna – Tymbark
Trasa prowadzi poprzez całą przestrzeń Pogórza Wiśnickiego, prezentując osobliwości przyrodnicze i kulturowe tej części Pogórza, a zarazem Wiśnicko – Lipnickiego Parku Krajobrazowego.
Z zamku na południe szlak prowadzi doliną potoku Leksandrówki, pod wzgórzem, na którym wznoszą się zabudowania byłego klasztoru karmelitów wzniesionego przez Stanisława Lubomirskiego w latach 1622 –35. Pod koniec XIX w. klasztor zamieniony został na więzienie i tę funkcję pełni do dziś.
W sąsiadującej z Nowym Wiśniczem wiosce Leksandrowa znajduje się czynna w sezonie letnim odkryta pływalnia.
Szlak z doliny prowadzi w kierunku dominującego w krajobrazie zalesionego wzgórza Bukowiec, pod którego szczytem znajduje się przyrodnicza osobliwość jaką jest „Kamień Grzyb”.

 

 

Źródło: niezalezna.pl