Przyroda na wyciągnięcie ręki: Co wiesz o... perkozie rdzawoszyim?
Perkoz rdzawoszyi (Podiceps grisegena) – gatunek średniej wielkości wędrownego ptaka wodnego z rodziny perkozów. W Polsce nieliczny, lokalnie średnio liczny gatunek lęgowy, niektóre osobniki również zimują. Odloty zaczynają się w październiku i trwają przez cały listopad, przy czym stare osobniki odlatują pierwsze.
Najliczniej występuje na Pomorzu Zachodnim, południowym Mazowszu i Lubelszczyźnie.
Wygląd: Upierzenie godowe – szyja czerwonokasztanowata, białawe policzki, wierzch głowy czarny, na głowie dwie kępki piór tworzące „rogi”. Upierzenie spoczynkowe – szyja szaro-biała, barwy stonowane. Białe plamy na rozwiniętych skrzydłach są mniejsze niż u perkoza dwuczubego.
Wymiary średnie: długość ciała 40–50 cm, rozpiętość skrzydeł 77–85 cm, masa ciała 550–1616 g.
Zamieszkuje płytkie, częściowo zarośnięte zbiorniki słodkowodne, starorzecza, torfianki, wyrobiska. Zimą widywany na wybrzeżach morskich i na wodach śródlądowych obfitujących w drobne ryby.
Gniazdo zazwyczaj na płytkiej wodzie w szuwarach lub na granicy zarośli pałek, niekiedy w zatopionych krzewach lub całkowicie odkryte. Ma formę pływającego kopca z gnijących liści roślin wodnych. Toki najczęściej odbywają się wieczorem lub nocą zaraz po powrocie na lęgowiska w marcu lub kwietniu. Podczas toków ptaki wydają charakterystyczne, donośne dźwięki podobne do rżenia konia lub kwiczenia świni (normalnie odzywa się „kek, kek”). Jednocześnie oba ptaki stoją wyprostowane naprzeciw siebie i kręcą głowami w prawo i lewo. Samiec przyjmuje figurę przypominającą łabędzia, a samica stroszy pióra. Zazwyczaj jeden lęg w roku (w Europie Środkowej w maju lub czerwcu), składa 4 do 5 brunatniejących jaj. Zmiana barwy jest skutkiem leżenia jaj na butwiejącej roślinności.
Jaja są wysiadywane przez okres 21 do 23 dni przez obydwoje rodziców; przy chłodniejszej pogodzie i do 27 dni. Pisklęta wykluwają się kolejno jedno za drugim, a podczas gdy jeden z dorosłych ptaków zajmuje się już wyklutym potomstwem, to drugi ogrzewa jeszcze niepęknięte jaja. Pisklęta uzyskują samodzielność po okresie 8 do 10 tygodni. Często są przez rodziców wożone na grzbietach. Młode są karmione owadami i ich larwami, ślimakami, skorupiakami i małymi rybami, a po 6 tygodniach potrafią już same je wyszukiwać. Rodzina rozdziela się na jesieni. Podrośnięte pisklęta mają na białych policzkach i podgardlu ciemne pasy, ale pozbawionej czerwonawej łysinki czy plamy, za to widać białawy pas wpadający w brąz.
Pożywienie: w sezonie lęgowym trzon diety stanowią wodne bezkręgowce i ich larwy, podczas wędrówek i na zimowiskach są to niewielkie ryby. Zjadają również nieco roślin wodnych, w tym ramienic i rdestnic.
Liczebność światowej populacji, według szacunków z 2015 roku, mieści się w przedziale około 190–290 tysięcy osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy.
W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą. Na Czerwonej liście ptaków Polski został sklasyfikowany jako gatunek narażony. Według szacunków, w latach 2013–2018 krajowa populacja lęgowa liczyła 600–900 par, a trend liczebności jest silnie spadkowy; liczbę osobników zimujących na terenie kraju w tym samym okresie szacowano na 60–240 osobników. Do głównych zagrożeń dla rodzimej populacji należą: wysoka presja ze strony drapieżników na stanowiskach lęgowych, wykaszanie trzcinowisk w sezonie lęgowym, a także wędkarstwo.
Źródło: niezalezna.pl
