Motyle latające klejnoty: niepylak apollo
Motyle są ozdobą naszych łąk, ogrodów, pól i lasów. W Polsce samych motyli dziennych jest 164 gatunków. Warto nauczyć się je dostrzegać, obserwować, rozpoznawać. Niepylak apollo (Parnassius apollo) – gatunek motyla z rodziny paziowatych, jeden z największych w Polsce motyli dziennych. Kojarzony powszechnie z terenami górskimi, występował dawniej również na niżej położonych stanowiskach.
Do lat 40. XX w spotykany był w północnej i środkowej Polsce (m.in. w okolicach Warszawy), a nawet na wybrzeżach Bałtyku w Szwecji.
Zmniejszanie się populacji Parnassius apollo, a następnie wymieranie na kolejnych stanowiskach, w Polsce obserwowano od końca XIX wieku. Motyl ten wyginął zupełnie w Bieszczadach (między 1939 a 1945), w Beskidzie Niskim, Beskidzie Sądeckim i w Sudetach. Najdłużej utrzymywały się jego niewielkie populacje w Pieninach i w Tatrach.
Objęty ochroną ścisłą jest zagrożony kompletnym wyginięciem, gdyż jego larwy żerują głównie na dość rzadkich gatunkach roślin: rozchodniku wielkim (w Pieninach), na rozchodniku białym (w Tatrach Bielskich i w grupie Siwego Wierchu) oraz na rozchodniku karpackim (w pozostałej części Tatr). Rozchodnik wymaga dobrze naświetlonych piarżysk wapiennych, a te zaczęły zanikać na skutek zalesiania i zaniechania wypasu. W Tatrach Polskich w połowie XX wieku istniało ponad 30 stanowisk niepylaka apollo. Na większości z nich motyle wyginęły przed końcem lat 50., na kilku innych przed 1965, głównie wskutek masowego zalesiania nieużytków. Zapewne w pierwszej połowie lat 90. zanikła populacja apolla w Dolinie Kościeliskiej, a kilka lat później w Dolinie Chochołowskiej.
Szczegółowe poszukiwania w latach 2005 i 2006 nie wykazały już śladów występowania tego motyla na terenie polskich Tatr, choć jeszcze w 2003 r. osobniki tego gatunku były obserwowane tuż za granicą, po stronie słowackiej, w dolinach Cichej i Koprowej. Dopiero w lipcu 2010 udało się znów potwierdzić występowanie niewielkiej populacji tego gatunku na terenie jednej z dolin polskich Tatr Zachodnich. W Pieninach wymieranie lokalnych populacji niepylaka apollo łączyło się nie tylko z zanikiem występowania rozchodnika wielkiego na skutek zalesiania, ale i z przebudową gatunkową pienińskich łąk na skutek ich nawożenia.
W Polsce występuje bardzo nielicznie w: Pieninach, Tatrach.
Próby reintrodukcji niepylaka apollo dokonywane były w przeszłości w Sudetach oraz w okolicy Biecza w dolinie Ropy. Mimo początkowych sukcesów, po kilku lub kilkunastu latach wszystkie populacje jednak wymarły. Niepylaka spotkać obecnie można głównie na terenie Pienińskiego Parku Narodowego, dlatego, że wdrożono tam program jego reintrodukcji i ochrony. W 2012 realizowany jest kolejny projekt reintrodukcji niepylaka apollo w Sudetach.
Źródło: niezalezna.pl
