Rycyk, szlamik rycyk, szlamnik rycyk (Limosa limosa) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bekasowatych. Bliski zagrożenia wyginięciem. Na terenie Polski odnotowano gwałtowny spadek liczebności – do 1500–2000 par lęgowych w latach 2008–2012 do 800–1500 par w latach 2013–2018.
Słabo wyrażony dymorfizm płciowy, samice nieco większe niż samce. W szacie godowej głowa, szyja i górna część piersi rdzawe, potylica i ciemię z ciemnym, podłużnym kreskowaniem, przy czym samica ma mniej jaskrawe barwy. Wierzch ciała brązowordzawy z ciemnymi plamkami, spód ciała biały, na piersi i bokach czarne poprzeczne prążki. Ogon biało-czarny. Na skrzydłach w locie widoczne białe lusterka w postaci szerokich pasów, końcówki lotek czarne. Dziób prosty, żółty z czarnym końcem, nogi ciemne i długie. W szacie spoczynkowej kolor rdzawy zostaje zastąpiony szarością, brzuch jest białawy. Młode są podobne do dorosłych w szacie spoczynkowej, lecz z pewną domieszką koloru rdzawego.
Rozmiary: długość ciała ok. 35–47 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 70–80 cm, masa ok. 160–500 g.
Rycyk poza tokami woła jednosylabowym i powtarzalnym „wed” lub „geg”. W czasie toków wydaje ponad gniazdem powtarzające się, wznoszące i opadające „grutyo grutyo grutyo”.
Zamieszkuje torfowiska, podmokłe łąki, wilgotne części stepu oraz brzegi różnorodnych wód, zarówno stojących, jak i bieżących. W Europie Środkowej występuje na biotopach wtórnych, np. łąkach i polach rzepaku. Na przelotach można spotkać rycyki na terenach przybrzeżnych i obszarach zalewanych.
Pożywienie ptaka to bezkręgowce, m.in. skorupiaki i mięczaki, a także nasiona roślin. Rycyki wyłapują bezkręgowce, sondując dno długim dziobem, stojąc po brzuch w wodzie. Żerują najczęściej na torfowiskach i wrzosowiskach.
Pożywienie ptaka to bezkręgowce, m.in. skorupiaki i mięczaki, a także nasiona roślin. Rycyki wyłapują bezkręgowce, sondując dno długim dziobem, stojąc po brzuch w wodzie. Żerują najczęściej na torfowiskach i wrzosowiskach.
Wraz z nadejściem pory gniazdowania, w marcu i kwietniu ptaki wracają parami skojarzonymi na zimowiskach i przeszukują podmokłe łąki, pastwiska oraz pola w pobliżu stawów i suche wrzosowiska. Tym zachowaniem zaczynają się toki. Samiec rzuca się wtedy do przodu i leci prosto około 50 m, po czym lata, machając powoli skrzydłami, nad swoim rewirem. Jednocześnie ogon ma rozpostarty i wydaje donośne okrzyki zgodnie z rytmem swojego lotu. Gdy usiądzie na ziemi, rozpościera ogon i skrzydła, ukazując białe plamy. Zaczyna się taniec wokół samicy, w czasie którego przypada piersią do ziemi, udając wygrzebywanie gniazda.
Gniazdo buduje na ziemi, na suchszym wzniesieniu lub w kępie turzyc. Jest to jamka wśród traw, rzadziej na gruncie pozbawionym roślinności, wyścielona suchymi liśćmi i źdźbłami. Rycyk gnieździ się gromadnie, choć przed innymi osobnikami broni własnego rewiru gwałtownie, bijąc intruza dziobem i łapami. Posiada silny instynkt lęgowy, który skłania go do siedzenia na gnieździe wbrew zagrożeniu. W ten sposób wykonywano fotografie rycyków siedzących na jajach z odległości mniejszej niż 0,5 m, a znane są przypadki, gdy ptak ten dawał się na gnieździe pogłaskać, zaobrączkować, a nawet podebrać sobie część jaj.
W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w kwietniu–maju 4 oliwkowobrunatne jaja, ciemno kropkowane. Jaja wysiadywane są przez okres 21–23 dni przez obydwoje rodziców, zmieniających się na gnieździe 2 razy dziennie.
Młodymi opiekują się oboje rodzice, którzy w tym okresie stają się agresywni i hałaśliwi, reagując żywo na każdego intruza, który znalazł się w ich rewirze. Pisklęta zdobywają zdolność do lotu po 4 tygodniach. W puchu są żółtawobrązowe. Opuszczają wtedy łąki wraz z rodzicami i gromadzą się na mulistych brzegach stawów. Przenoszą się często z jednego stawu na drugi, aż w końcu we wrześniu odlatują na zimowiska.
Liczebność światowej populacji, według szacunków mieści się w przedziale 614–809 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy.
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Wymaga ochrony czynnej. Jest na Czerwonej liście ptaków Polski uznany za gatunek krytycznie zagrożony (CR) (dotyczy populacji lęgowej).
Notowany spadek liczebności jest skutkiem braku miejsc lęgowych w wyniku osuszania łąk oraz zaprzestania wypasu i wykaszania łąk na bagnach.