Przyroda na wyciągnięcie ręki: Co wiesz o... perkozie zauszniku?
Perkoz zausznik, zausznik (Podiceps nigricollis) – gatunek średniej wielkości, przeważnie wędrownego ptaka wodnego z rodziny perkozów. W Polsce nieliczny ptak lęgowy prawie całego niżu; stosunkowo nielicznie występuje na Pomorzu, Warmii i Mazurach. Na przelotach nie jest liczny. Stwierdzono przypadki zimowania w kraju. Przeloty marzec – kwiecień i sierpień – listopad.
Zamieszkuje Europę poza skrajami północnymi i zachodnimi (od połowy XIX wieku stopniowo rozszerza swój zasięg w tym kierunku), zachodnią część Ameryki Północnej od Kanady do Gwatemali, północną, wschodnią i południową Afrykę oraz środkową, południową i wschodnią Azję wraz z Bliskim Wschodem. Południowe populacje osiadłe. Polskie ptaki zimują w zachodniej Europie i basenie Morza Śródziemnego.
Upierzenie godowe – głowa, szyja i wierzch ciała czarne, za okiem duża, trójkątna, szersza niż u perkoza rogatego trójkątna, złotawa plama. Koralowe oczy. W odróżnieniu od perkoza rogatego ma lekko wygięty ku górze dziób. Spód ciała rdzawokasztanowaty. Upierzenie spoczynkowe – wierzch ciemny, spód jasny. Na policzku ciemna plama. Na wewnętrznej krawędzi skrzydła widać dużą białą plamę, która w locie jest łatwa do zauważenia. Wymiary średnie: długość ciała 28–34 cm, rozpiętość skrzydeł 41–60 cm, masa ok. 265–450 g.
Zamieszkuje małe zbiorniki wodne na bagnach oraz płytkie stawy i jeziora o bujnej roślinności zanurzonej i z obszarami roślinności wystającej ponad lustro wody.
Najbardziej towarzyski z perkozów, rzadko gnieździ się osobno. Można go usłyszeć po melodyjnym „bibip” lub świszczącym „huit”.
Pary tworzą się już na zimowisku. Ptaki razem też przylatują na przełomie marca i kwietnia, by pozostać ze sobą aż do końca sezonu. W czasie toków wykazują charakterystyczne zachowanie: stoją wyprostowane na wodzie naprzeciw siebie, trzęsą głowami i pływają wokół siebie. Obce pary są przepędzane.
Gniazdo zazwyczaj na wodzie w strefie rzadkich trzcin lub innych roślin wodnych wystających ponad powierzchnię. Czasem można je spotkać w starorzeczach lub zabagnionych jeziorach. Gniazdo stanowi pływająca, jednak zazwyczaj zakotwiczona za pomocą wbudowanych w nie roślin, sterta roślin wodnych i błotnych przynoszonych przez samca. Zazwyczaj w mniejszych lub większych koloniach (nawet z setkami par), często w kolonii mew śmieszek. To powiązanie jest tak silne, że po zniszczeniu kolonii mew znikają również zauszniki.
Wyprowadza jeden główny lęg w roku – 3 do 6 białych jaj z niebieskawym odcieniem. Uzupełniany w okresie późniejszym przez pojedyncze zniesienia uzupełniające. Jaja wysiadywane są przez okres 20 do 21 dni przez obydwoje rodziców. Młode długo pozostają pod opieką rodziców, chroniąc się na grzbiecie lub pod skrzydłami osobników dorosłych, podobnie jak u innych perkozów. Żywią się głównie owadami wodnymi, drobnymi skorupiakami, mięczakami i rybami. Mają podobne upierzenie do dorosłych, ale po bokach głowy widnieją nieregularne czarne plamy. Puch piskląt nadaje głowie wzór w jasne pasy i plamy. Podobnie jak małe perkozy dwuczube, mają też łysinkę.
Pożywienie ptaka to owady i skorupiaki wodne, bardzo rzadko ryby. Pokarm zdobywa nurkując.
Liczebność światowej populacji, według szacunków około 3,9–4,2 miliona osobników. Globalny trend liczebności populacji nie jest znany. W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą. Na Czerwonej liście ptaków Polski został sklasyfikowany jako gatunek narażony. W latach 2013–2018 liczebność krajowej populacji lęgowej szacowano na 1000–2000 par, a trend liczebności jest silnie spadkowy.
Źródło: niezalezna.pl
