Przyroda na wyciągnięcie ręki: Co wiesz o brzęczce?
Brzęczka (Locustella luscinioides) – gatunek niewielkiego ptaka wędrownego z rodziny świerszczaków. W Polsce nieliczny, ale rozpowszechniony ptak lęgowy na niżu, lokalnie może być liczny lub bardzo liczny. Nie występuje jedynie w okolicach pozbawionych zbiorników wodnych. W latach 2013–2018 krajową populację brzęczki szacowano na 19–53 tysiące par lęgowych.
Zamieszkuje większość środkowej i wschodniej Europy, wyspowo zachodnią i południową Europę (z wyjątkiem wysokich gór i prawie całej Wielkiej Brytanii), afrykańskie wybrzeża Morza Śródziemnego oraz Azję Mniejszą, kraje Lewantu i Azję Środkową. Nie występuje w Skandynawii i na Islandii. Przeloty w IV–V i VIII–IX, zimuje w Afryce, na południe od Sahary.
Brzęczka jest blisko spokrewniona ze strumieniówką. Nie występuje dymorfizm płciowy – obie płci ubarwione jednakowo. Wierzch ciała, głowa, skrzydła i ogon jednolicie ciemnobrązowe, o ciepłym, czerwonawym odcieniu. Nad okiem wyraźna biała brew, blednąca przy tylnym końcu. Spód ciała beżowy lub brązowawy, podgardle białawe, boki tułowia i podogonie ciemniejsze, pomarańczowobrązowe. Dziób szarobrązowy, szydłowaty. Nogi jasnobrązowe. Młode podobne do dorosłych.
Wyglądem przypomina strumieniówkę (która jednak ma wyraźny rysunek na piersi i bardziej szary odcień upierzenia) oraz trzcinniczka (ale brzęczka ma ciemniejszy wierzch, beżową pierś niekiedy z rozmytym plamkowaniem oraz szerszy i bardziej zaokrąglony ogon). Rozmiary: długość ciała: ok. 14–15 cm, rozpiętość skrzydeł: ok. 18–21 cm. Masa ciała ok. 15–16 g.
Ostrzega ostrym, metalicznie skrzypiącym dźwiękiem. Śpiew to jednostajny, głośny i szybki, brzęczący terkot. W porównaniu do głosu świerszczaka jest niższy, ostrzejszy i pojedyncze tony są mniej rozróżnialne. Zwykle śpiewa siedząc na źdźble trzciny, często nocą.
Przebywa najczęściej pośród trzcin, trudna do wypatrzenia, lecz łatwa do usłyszenia. Porusza się gwałtownie, kiwa ogonem i często nagle zapada w zarośla, co jest charakterystyczne dla wszystkich świerszczaków. Potrafi zwinnie wspinać się po trzcinach i gałęziach krzewów, niekiedy też chodzi po ziemi u podnóża szuwarów.
Zamieszkuje rozległe trzcinowiska, zarośnięte brzegi jezior i innych zbiorników wodnych. Może również występować w nadrzecznych zaroślach wierzbowych. Pożywienie ptaka stanowią głównie owady i ich larwy, a także ślimaki i pajęczaki.
Wyprowadza dwa lęgi w roku, w maju oraz w czerwcu. Zaraz po powrocie z zimowisk (w połowie kwietnia) samce bronią swojego rewiru, który zajmuje 0,2–0,8 ha, głośnym śpiewem (głównie nocą i o świcie, wtedy bowiem ptaki te migrują i jest największa szansa, że samice usłyszą śpiew samców). Gniazdo ukryte wśród trzcin, ok. 20 cm nad wodą lub bagnistym gruntem blisko brzegu zbiornika wodnego. Samica składa 4–6 jaj, za których wysiadywanie przez 11–12 dni odpowiedzialni są oboje partnerzy. Pisklęta opuszczają gniazdo po 13–15 dniach. Jednak rodzice dokarmiają je jeszcze przez ok. 2 tygodnie. Po odchowaniu młodych samica przygotowuje się do drugiego lęgu.
Szacunki dla Europy z 2015 roku, mieszczą się w przedziale 0,8–1,5 miliona dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny.
W Polsce objęta ochroną gatunkową ścisłą. Od początku XX wieku obserwuje się wzrost jej liczebności i rozprzestrzenianie się ze wschodu na zachód. Zagrożenie stanowi dla nich wycinanie i wypalanie trzcinowisk.
Źródło: niezalezna.pl
