Góry Orlickie - atrakcyjny obszar turystyczny
Góry Orlickie i Podgórze są atrakcyjnym obszarem turystycznym. Tworzą część północno-wschodniej granicy Republiki Czeskiej z Polską. Góry pokryte są przeważnie wtórnym lasem świerkowym. Pierwotna puszczańska buczyna zachowała się tylko w Rezerwacie Przyrodniczym „Bukačka”. Góry Orlickie to najwyższa część Sudetów Środkowych, w Czechach i Polsce; najwyższy szczyt – Wielka Desztna (Velká Deštná), 1115 m n.p.m.
Klimat całego obszaru jest dość zróżnicowany: od ostrego, chłodnego i wilgotnego w najwyższych partiach gór (pokrywa śnieżna utrzymuje się tu ok. 110 dni w roku, a średnia temperatura roczna waha się w granicach 3-4 °C) po umiarkowany i ciepły na otwartym na południowo-zachodnie wiatry Pogórzu Orlickim.
Góry Orlickie tworzą skały metamorficzne: głównie różne odmiany gnejsów oraz łupków łyszczykowych z wkładkami wapieni krystalicznych – marmurów kalcytowych i dolomitowych, amfibolitów, kwarcytów i in. W kilku miejscach skały metamorficzne przecięte są niewielkimi masywami granitów. Po stronie czeskiej na skałach krystalicznych leżą płaty górnokredowych piaskowców.
Góry te dzięki dużej odporności skał są słabo rozczłonkowane, mają szeroką, wyrównaną wierzchowinę z kopulastymi szczytami i łagodnymi stokami. Duże rozczłonkowanie reliefu Gór Orlickich i Pogórza oraz duże różnice wysokości na stosunkowo małym obszarze powodują też znaczne zróżnicowanie przyrodnicze.
Polska część pasma porośnięta jest w większości sztucznymi lasami świerkowymi w formie monokultur, ale miejscami zachowały się naturalne lasy liściaste i mieszane (np. na zboczach Sołtysiej Kopy, Mylnej, Borsuka i in.): żyzne i ziołoroślowe buczyny, lasy jaworowe, łęgi podgórskie. W lokalnych obniżeniach terenu występują liczne młaki i torfowiska. Wokół wsi na skutek działalności człowieka wykształciły się zbiorowiska nieleśne: łąki, pastwiska. Pola uprawne zajmują niewielkie powierzchnie w okolicach Dusznik-Zdroju i Podgórza.
Pozostałości naturalnego krajobrazu czeskiej części Gór Orlickich chronione są w CHKO Orlické hory. Polska część pasma wchodzi w skład obszaru chronionego krajobrazu "Góry Bystrzyckie i Orlickie". Ponadto polska część Gór Orlickich wraz z doliną górnej Bystrzycy Dusznickiej są projektowanym obszarem sieci Natura 2000.
Wzdłuż całego grzbietu Gór Orlickich ciągnie się pas fortyfikacji czechosłowackich z lat 1936–1938. Są to niewielkie schrony piechoty, tzw. rzopiki oraz cztery grupy warowneː Dobrošov, Hanička, Adam i Bouda. Tę ostatnią można zwiedzać w ramach turystycznej przyrodniczo-militarnej ścieżki dydaktycznej "Betonowa granica".
Głównym centrum turystycznym po polskiej stronie są Duszniki-Zdrój (baza wypadowa w przyległe pasma), wieś Zieleniec jest znanym ośrodkiem narciarskim. Od 2019 na szczycie Wielka Desztna znajduje się wieża widokowa.
Jadąc z Dusznik-Zdroju przez Zieleniec tak zwaną autostradą sudecką dostaniemy się w Góry Bystrzyckie. Dawna miejscowość Zieleniec, a obecnie część miasta Dusznik-Zdroju w miesiącach zimowych to prawdziwy raj dla narciarzy.
Zieleniec to wspaniały punkt widokowy na pasma górskie Sudetów można w oddali zobaczyć między innymi: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie, Góry Złote, Góry Bialskie, Góry Bystrzyckie, Góry Stołowe, a przede wszystkim Masyw Śnieżnika z dobrze widocznymi: Śnieżnikiem i Czarną Górą.
Od północnego wschodu graniczą z równoległymi do nich Górami Bystrzyckimi przez doliny Bystrzycy Dusznickiej i Dzikiej Orlicy. Od zachodu i północnego zachodu graniczą przez przełęcz Polskie Wrota (660 m n.p.m.) i dolinę Bystrej z Pogórzem Orlickim, na zachodzie i południowym zachodzie przechodzą w Przedgórze Orlickie (Podorlicka pahorkatina), a na południu kończą się na czeskiej wsi Heřmanice. Długość pasma to ok. 50 km.
Do Polski należy jedynie niewielki skrawek głównego grzbietu (tzw. Czeski Grzebień), większość pasma znajduje się na terenie Czech. Po polskiej stronie znajduje się jedynie miasto Duszniki-Zdrój łącznie z dzielnicami Zieleniec, Podgórze, Graniczna oraz wsie: Witów, Zimne Wody, Jawornica.
Po stronie czeskiej znajduje się najwyższy szczyt – Wielka Desztna (Velká Deštná, 1115 m n.p.m.). Po polskiej najwyższym wzniesieniem jest graniczna Orlica (czes. Vrchmezí, 1084 m n.p.m.).
W siodle najwyższej góry Velká Dešťna - 1115 m n.p.m. znajduje się torfowisko wysokie z rzadkimi gatunkami roślin. Dla rzek i potoków Gór Orlickich typowe są głębokie i strome doliny. Znajduje się tu wiele źródeł i podmokłych, górskich łąk. Pod względem ilości opadów obszar ten znajduje się powyżej średniej krajowej. Fragmenty pierwotnej szaty roślinnej znajdziemy również w Narodowych Rezerwatach Przyrody: Bukačka i Trčkov oraz w Rezerwatach Przyrody: Sedloňovsky Vrch, Pod Vrchmezím i Černý Důl. Góry Orlickie oferują wiele możliwości uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. W zimie do dyspozycji gości są stoki Velkiej Dešťnej oraz okolice miejscowości Říčky. Głównymi ośrodkami sportów zimowych są: Dolní Morava i Čenkovice. W Dolní Moravie do dyspozycji turystów są dwa wyciągi narciarskie z trasami zjazdowymi, natomiast w Čenkovicach znajduje się sześć wyciągów oraz dziesiątki kilometrów tras dla biegaczy.
Park Przyrodniczy Orlica obejmuje dolinne tereny rzeki Orlicy z pozostałością starorzecza. Miejscami mokre łąki przechodzą w łąki bagienne z licznymi głębiami, meandrami i starorzeczami rzeki Orlicy. Na tym terenie znajdziemy roślinność wodną i bagienną oraz rzadkie okazy fauny. Żyje tu ponad 30 gatunków ryb.
Pałac Opočno jest jednym z najpiękniejszych pałaców w Czechach i należy do najczęściej odwiedzanych w tym regionie. Najznakomitszym z tutejszych, obszernych zbiorów jest galeria z dziełami włoskich, holenderskich i czeskich mistrzów. Arkadowy dziedziniec rozległej renesansowej budowli otwiera się w kierunku parku angielskiego ze stawami, wodospadami, chińskim pawilonem i sztuczną jaskinią pustelniczą, do którego nawiązuje zwierzyniec z danielami, muflonami i jeleniami Dybowskiego.
Pierwsze wzmianki o Twierdzy w Častolovicach pochodzą z 1342 r. Jednym z najsławniejszych właścicieli powstałego tu później pałacu był Jerzy z Podiebrad. Na przełomie XVI i XVII wieku twierdza została przebudowana na renesansowy pałac, który w XIX wieku zyskał nowy wizerunek w stylu angielskiego gotyku. W pomieszczeniach znajdziemy bogate wyposażenie obejmujące ponad 300 lat, do którego należy również obszerna kolekcja obrazów, przedmiotów artystycznych, porcelany, mebli i gobelinów. Znajduje się tu również galeria czeskich władców, a wielka Sala Rycerska należy do największych w Czechach.
W pałacu w Doudlebach nad Orlicą znajdziemy ekspozycję "slavkovskiej" porcelany i wartą obejrzenia sgraffitową elewację z XVI wieku. Do pałacu należy również park, założony w 1809 roku.
Pałac w Rychnowie nad Kněžnou w swych rozległych pomieszczeniach skrywa ekspozycję "Příroda Orlických hor a Podorlicka", ale także kolekcję rodową Kolovratów z ponad 500 obrazami barokowych mistrzów. Pałac rychnovski jest prawdopodobnie jednym z najstarszych pałaców, który jest własnością jednego rodu od jego założenia w 1676 roku po dzień dzisiejszy.
Źródło: niezalezna.pl
