Światowy Program Żywnościowy ONZ, osoby walczące z przemocą seksualną, organizacje ratujące tonących migrantów, Rada Arktyczna - to wymieniani przez ekspertów faworyci do Pokojowej Nagrody Nobla, której laureat zostanie ogłoszony w piątek w stolicy Norwegii, Oslo.
Dyrektor norweskiego Instytutu Badań nad Pokojem (PRIO) Henrik Urdal na pierwszym miejscu tzw. krótkiej listy kandydatów do tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla umieścił agencję ONZ Światowy Program Żywnościowy.
Konflikt zbrojny silnie wpływa na bezpieczeństwo żywnościowe, dlatego Światowy Program Żywnościowy, wiodąca organizacja humanitarna zajmująca się problemem głodu na świecie, jest wszędzie tam, gdzie w wyniku wojny (Syria, Jemen) lub napięć na tle etnicznym (Kenia, Birma, Sudan Południowy) brakuje żywności
- uzasadnia swój wybór Urdal. Według niego Pokojowa Nagroda Nobla dla Światowego Programu Żywnościowego może pomóc w pokazaniu, że „kryzys głodowy może być bardziej zabójczy niż sama wojna”.
Kryzys głodowy rzadko trafia na pierwsze strony gazet
- podkreśla ekspert.
Na drugiej pozycji listy faworytów dyrektora PRIO znalazły się osoby walczące z przemocą seksualną. Są to: od dawna wymieniany jako potencjalny laureat Pokojowej Nagrody Nobla kongijski ginekolog Denis Mukwege, pochodząca z Iraku działaczka społeczna i ambasadorka ONZ ds. ofiar handlu ludźmi Nadia Murad, a także inicjatorka akcji #MeToo, amerykańska aktywistka Tarana Burke.
Niewykluczone, podkreśla dyrektor PRIO, że tegoroczny Pokojowy Nobel trafi do jednej z organizacji zajmujących się kryzysem migracyjnym w regionie Morza Śródziemnego. Na trzecim miejscu swoich typów Urdal umieścił więc organizacje pozarządowe: SOS Mediterranee oraz Lekarze bez Granic. W czerwcu należący do nich statek „Aquarius” znalazł się w centrum międzynarodowego sporu dyplomatycznego, gdy uratował na morzu 630 migrantów z Libii. Po odmowie ich przyjęcia przez Włochy i Maltę ostatecznie osoby te zeszły na ląd w Hiszpanii. Inną organizacją wartą docenienia za pomoc uciekinierom w obozach przejściowych jest, według dyrektora PRIO, Międzynarodowy Komitet Ratunkowy (IRC).
Na czwartej pozycji tzw. krótkiej listy znalazła się walcząca z korupcją nigeryjska polityk Oby Ezekwesili oraz Inicjatywa Przejrzystości w Branżach Wydobywczych (EITI).
Listę dyrektora PRIO zamyka organizacja walcząca o wolność słowa Reporterzy bez Granic, a także wymieniany już w zeszłym jako faworyt turecki świecki i niezależny od władz dziennik "Cumhuriyet" oraz jego były redaktor naczelny Can Dundar.
Swoich pięciu faworytów do tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla przedstawiła także Norweska Rada Pokoju (Norges Fredsrad). Według norweskich działaczy na rzecz pokoju Nagrodą Nobla powinna zostać uhonorowana Rada Arktyczna, która "w okresie napięć na północy jest pomostem między Wschodem a Zachodem". Norweski Komitet Noblowski mógłby w 70. rocznicę uchwalenia przez ONZ Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka uhonorować ogólnie obrońców praw człowieka. Innym kandydatem Norweskiej Rady Pokoju jest Edward Snowden, który w 2013 roku ujawnił informacje o masowej inwigilacji prowadzonej przez amerykańską Agencję Bezpieczeństwa Narodowego (NSA). Na liście faworytów są także typowani przez dyrektora norweskiego Instytutu Badań nad Pokojem walczący z przemocą na tle seksualnym Denis Mukwege oraz Nadia Murad. Na piątym miejscu wśród kandydatów umieszczono japońskie stowarzyszenie "Artykuł 9", broniące w konstytucji zapisu mówiącego o pacyfistycznej Japonii.
Pokojowa Nagroda Nobla jako jedyna według testamentu Alfreda Nobla jest przyznawana w Norwegii, a nie w Szwecji, osobie lub organizacji, która „wykonała największą lub najlepszą pracę na rzecz braterstwa między narodami, likwidacji bądź ograniczenia stałych armii i udziału oraz promowania kongresów pokojowych”. Wyboru laureata dokonuje pięcioosobowy Norweski Komitet Noblowski, powoływany przez norweski parlament. Komitet otrzymuje rocznie ponad 200 nominacji, m.in. od parlamentarzystów, noblistów z lat poprzednich, a także rektorów szkół wyższych. Nominacje, a także szczegóły dotyczące wyboru laureata pozostają tajne przez 50 lat.