Wkład Bronisława Piłsudskiego w rozwój nauki jest ogromny – stąd decyzja „Kunstkamery”, jednego z najstarszych i największych światowych muzeów etnograficznych, by zrobić wystawę „Światy Bronisława Piłsudskiego” – powiedziała etnograf dr Weronika Bielajewa-Saczuk.
To szalenie interesująca ekspozycja z dwóch powodów: po pierwsze bo opowiadamy o wkładzie polskich badaczy w rosyjską naukę i kulturę. Po drugie, bo wystawę zorganizowała żyjąca w Petersburgu polska etnograf, dr Weronika Bielajewa-Saczuk.
– ocenił Grzegorz Ślubowski, Konsul Generalny RP w Petersburgu.
Bronisław Piłsudski, starszy brat Józefa, z przymusu znalazł się na Dalekim Wschodzie – w 1887 r. wraz z grupą przyjaciół został schwytany, a później osądzony za udział w przygotowaniu zamachu na cara Aleksandra III. Karę śmierci dla Bronisława zamieniono na 15 lat katorgi, które przekształcił w lata pracy naukowej. W 1896 r. ukazała się jego praca o obserwacjach klimatycznych wyspy Sachalin, na którą go zesłano. Pozycja wzbudziła zainteresowanie władz, skazańca wysłano więc z misją meteorologiczną na południową część wyspy. Tam zetknął się z praktycznie wówczas nieznanym ludem Ajnów. Przełom XIX i XX wieku był to w czas fascynacji ludami pierwotnymi, ich stylem życia, wierzeniami, sztuką, polski zesłaniec postanowił więc poświęcić się badaniu ludów krainy, do której trafił.
Bronisław Piłsudski badał nie tylko kulturę Ajnów, Gilaków (Niwchów) oraz Oroków na Sachalinie i lądowej części rosyjskiego Dalekiego Wschodu. Zachowało się zdjęcie, na którym bierze udział w szczepieniu dzieci przeciwko ospie. Szerzył też oświatę, zakładał szkoły, promował wychowanie fizyczne – zrobił wiele, by ludy pierwotne rosyjskiego Dalekiego Wschodu zostały poznane oraz by nie wyginęły.
– wyjaśniła dr Weronika Bielajewa-Saczuk z Muzeum Antropologii i Etnografii im. Piotra Wielkiego "Kunstkamera" Rosyjskiej Akademii Nauk.
Pracę polskiego zesłańca doceniło Rosyjskie Stowarzyszenie Geograficzne, które przyznało mu srebrny medal i od którego dostał środki na kolejne badania" – dodała Bielajewa-Saczuk. "Ekspozycja, przygotowana przez Bronisława Piłsudskiego, reprezentowała nawet Rosję w roku 1900 na Wystawie Światowej w Paryżu. Był on więc w tamtym czasie jednym z najbardziej cenionych naukowców, pracujących w Rosji na Dalekim Wschodzie.
– podkreśliła.
Petersburskie Muzeum Antropologii i Etnografii im. Piotra Wielkiego "Kunstkamera" jest w posiadaniu największego zbioru dokumentów dot. Bronisława Piłsudskiego i jego pracy. Dr Bielajewa-Saczuk oraz dr Andriej Sokołow, dzięki finansowaniu Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, wydali album "Świat Ajnów oczami Bronisława Piłsudskiego. Kolekcje Kunstkamery" prezentujący ich część. Album wzbudził zainteresowanie – muzeum postanowiło przygotować więc osobną wystawę najciekawszych prac Piłsudskiego, znajdujących się w albumie oraz niektórych eksponatów związanych z kulturą Niwchów.
Gdy Bronisław Piłsudski wrócił do Polski w 1906 roku, jego dorobek naukowy wzbudzał małe zainteresowanie. Czuł się nad Wisłą niedoceniony i ignorowany. Tym ważniejsze jest, by dziś mówić, pisać i prezentować jego wkład w rozwój światowej nauki. – podsumowała polska etnograf.
"Światy Bronisława Piłsudskiego" można zwiedzać w petersburskim Muzeum Antropologii i Etnografii do drugiego kwietnia.