W 1771 r.– już jako hetman – przystąpił do Konfederacji Barskiej na Litwie i zwyciężył Rosjan w bitwach pod Annopolem na Polesiu i nad rzeką Zelwą. Uległ dopiero wojskom Aleksandra Suworowa pod Stołowiczami, w wyniku czego był zmuszony wyemigrować. Po powrocie do kraju należał do Stronnictwa Patriotycznego w czasie Sejmu Czteroletniego, a po upadku Konstytucji 3 maja na znak protestu złożył buławę hetmańską. Na swoim dworze w Słonimiu zasłynął jako świetny gospodarz – wznosił fabryki i manufaktury, zbudował trakt pińsko-wołyński, a w latach 1765-1784 słynny Kanał Ogińskiego łączący Niemen z Dnieprem. Jego dom był centrum kultury i sztuki. Ogiński utrzymywał teatr operowy, polski i włoski oraz sławną orkiestrę, założył drukarnię. Pisał bajki, wiersze, piosenki, tłumaczył z obcych języków. Skomponował zbiór polonezów na skrzypce i fortepian. Niektórzy badacze twierdzą, że to on, a nie jego bratanek Michał Kleofas Ogiński, był autorem słynnego poloneza „Pożegnanie Ojczyzny”.
Odznaczony Orderem Orła Białego, pruskim Orderem Orła Czarnego, Orderem Świętego Stanisława, a także licznymi orderami rosyjskimi. Na jego grobie na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie napisano:
Michałowi Kazimierzowi Kniaziowi z Kozielska Ogińskiemu, Hetmanowi (…), który za Ojczyznę walczył, wiele za nią ucierpiał, a zawsze jej wiernie służył (…).
