"Wieczne chemikalia" - taki przydomek przylgnął do toksycznych związków z grupy PFAS, czyli per— i polifluoroalkilowych syntetycznych substancji, które charakteryzuje niezwykła odporność na wodę, tłuszcze czy działanie wysokich temperatur.
Właśnie te wyjątkowe właściwości sprawiły, że są one powszechnie stosowane w przemyśle, w produkcji wielu przedmiotów, takich jak kosmetyki, opakowania do żywności, odzież sportowa, sprzęt elektroniczny czy pianki gaśnicze. Niestety, ich obecność w codziennym życiu wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi.
Zwiększa ryzyko nowotworów
Badania wykazały, że narażenie na PFAS może prowadzić do uszkodzenia wątroby, nerek oraz zwiększać ryzyko nowotworów jąder i nerek. Ponadto, związki te są powiązane z zaburzeniami hormonalnymi, problemami z tarczycą oraz osłabieniem układu odpornościowego. Ich zdolność do akumulacji w organizmie sprawia, że nawet niewielkie, ale regularne dawki mogą prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych.
W marcu prawo zmieniła Francja
Na wyniki badań nie pozostały obojętne niektóre kraje europejskie. Dwa z nich już wprowadziły zakazy i ograniczenia. Francja w ubiegłym miesiącu ogłosiła zakaz stosowania PFAS w kosmetykach oraz tekstyliach konsumenckich. Nowe regulacje zabraniają produkcji, importu, eksportu i sprzedaży produktów kosmetycznych, odzieży i obuwia zawierających te substancje. Wyjątkiem są: odzież ochronna dla służb mundurowych oraz niektóre przybory kuchenne, takie jak patelnie z powłoką nieprzywierającą. Zakaz wejdzie w życie na początku 2026 roku.
Dania wyprzedziła Unię Europejską
Z kolei Dania zadziałała już dużo wcześniej, wprowadzając surowe ograniczenia dotyczące stosowania PFAS w produktach konsumenckich, zwłaszcza w opakowaniach żywności. Duńskie władze uznały te substancje za poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego i środowiska, co skłoniło je do podjęcia działań wyprzedzających regulacje na poziomie Unii Europejskiej. W 2020 roku skandynawski kraj wprowadził zakaz używania PFAS w opakowaniach do żywności, stając się pierwszym krajem na świecie z takimi regulacjami.
Ponadto, w listopadzie 2023 roku duńskie Ministerstwo Środowiska ogłosiło plany zakazu stosowania PFAS w odzieży, obuwiu oraz produktach impregnujących, z terminem wejścia w życie w lipcu 2026 roku. Polski rząd jak dotąd nie wprowadził jeszcze żadnych krajowych regulacji związanych z ograniczeniem stosowania substancji per- i polifluoroalkilowych.
![Komisarz od praworządności usłyszał o ataku na Republikę. „Zareagował typowo brukselskim słowotokiem” [WIDEO]](https://files.niezalezna.tech/images/upload/2025/04/09/n_ee3218a3d503ad79c3557c6faa3f9f983673937855512470836130b44c5c7788_c.jpg?r=1,1)
