Krajowa Rada Sądownictwa w wydanym dzisiaj stanowisku uznała, że odwołanie przez ministra sprawiedliwości Adama Bodnara prezesa Sądu Okręgowego w Radomiu, Stanisława Olchowego, nastąpiło bez podstawy prawnej. Prezydium Rady wezwało ministra do uchylenia aktu odwołania z 15 grudnia 2023 r.
19 grudnia 2023 r. minister sprawiedliwości-prokurator generalny Adam Bodnar poinformował na stronie internetowej ministerstwa o cofnięciu powołań na stanowiska 6 prezesów sądów. Wśród nich był sędzia Stanisław Olchowy, powołany na stanowisko prezesa Sądu Okręgowego w Radomiu.
W uzasadnieniu swojej decyzji, MS wskazywało, że sędziowie "zostali wyznaczeni z wyprzedzeniem" i "nie doszło jeszcze do objęcia przez nich stanowisk funkcyjnych".
Krajowa Rada Sądownictwa przedstawiła dzisiaj stanowisko w sprawie trybu odwołania sędziego Olchowego z funkcji prezesa radomskiego SO.
Stanisław Olchowy w piśmie sporządzonym 3 stycznia poinformował, że 19 grudnia 2023 r. rozpoczął kadencję prezesa SO w Radomiu, a 10 dni później, 29 grudnia, została mu doręczona decyzja Bodnara datowana na 15 grudnia 2023 r. uchylająca decyzję o jego powołaniu na fotel prezesa.
KRS zwróciła się w tej sprawie o wyjaśnienia ze strony Ministra Sprawiedliwości, jednak do dziś nie otrzymała odpowiedzi.
"W tym stanie rzeczy Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa zwraca uwagę, że odwołanie prezesa Sądu Okręgowego w Radomiu zostało dokonane z pominięciem trybu określonego w art. 27 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych, bez udziału Kolegium Sądu oraz Krajowej Rady Sądownictwa, a akt odwołania go z funkcji doręczono w dniu 29 grudnia 2023r. – tj. po dziesięciu dniach od rozpoczęcia kadencji"
Rada podkreśliła, że akt odwołania prezes wywołuje skutki "dopiero z chwilą jego notyfikacji właściwemu sądowi", a jego "egzystencja prawna rozpoczyna się w chwili doręczenia".
"Akceptacja możliwości wejścia do obrotu prawnego aktu zawierającego oświadczenie woli Ministra Sprawiedliwości bez jego doręczenia prowadziłoby do skutków sprzecznych z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawnego i wywodzoną z niej zasadą ochrony zaufania do państwa, o których mowa w art. 2 Konstytucji RP, oraz zasadą praworządności wyrażoną w art. 7 Konstytucji RP" - pisze Krajowa Rada Sądownictwa.
Zdaniem KRS, pominięcie wspomnianej procedury z ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, byłoby możliwe "do momentu objęcia funkcji", czyli do 19 grudnia 2023 r. Zgodnie ze stanowiskiem KRS, skoro akt odwołania dotarł już po objęciu funkcji przez Stanisława Olchowego, wówczas konieczne byłoby zasięgnięcie przez MS opinii kolegium SO w Radomiu.
"Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa wskazuje, że odwołanie Prezesa Sądu Okręgowego w Radomiu nastąpiło bez podstawy prawnej. W demokratycznym państwie prawa organy władzy publicznej mogą działać tylko na podstawie prawa, w granicach kompetencji wynikających z norm prawnych. Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa wzywa Ministra Sprawiedliwości do uchylenia aktu odwołania z dnia 15 grudnia 2023 r. i w przypadku zamiaru odwołania prezesa – do zastosowania trybu określonego w art. 27 u.s.p."