Czy kłamstwo w CV jest dozwolone i jakie są konsekwencje?
Oczywiście, że oszustwo, podawanie nieprawdziwych informacji i naciąganie faktów jest praktyką niedozwoloną, nieetyczną i poddającą w wątpliwość Twoje kompetencje. Spójrzmy jednak na sprawę z prawnego punktu widzenia – w sytuacji, gdy pomimo wprowadzenia fałszywych lub nie do końca prawdziwych informacji otrzymasz posadę i zaczniesz pracę. Czy oprócz zwolnienia grożą ci jeszcze jakieś sankcje? Owszem, bo w przypadku, gdy narazisz firmę na poważne szkody, w myśl prawa to właśnie Ty staniesz się osobą odpowiedzialną za jej naprawę. Wynika to z o art. 122 Kodeksu pracy: „Jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę, jest obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości“.
Krótko mówiąc, pracodawca może zażądać od Ciebie zapłacenia kary finansowej. Nawet jeżeli nie wygra sprawy w sądzie, sam proces będzie dla ciebie nieprzyjemny i kosztowny. A jak pokazuje raport „Kłamstwa w CV na polskim rynku pracy“, firmy realnie ponoszą straty, zatrudniając pracowników, którzy podawali nieuczciwe informacje odnośnie kompetencji i umiejętności.
Źródło: "Kłamstwa w CV na polskim rynku pracy" – raport
Sprawy komplikują się jeszcze bardziej, gdy do CV załączysz fałszywy dokument, na przykład certyfikat lub dyplom. To przestępstwo (z art. 270 Kodeksu karnego), za które grozi kara pozbawienia wolności od trzech miesięcy do nawet pięciu lat. Z kolei kłamstwo dotyczące zdobytego wykształcenia, bez załączenia sfałszowanej dokumentacji, będzie wykroczeniem (z art. 61 Kodeksu wykroczeń), za które grozi nagana lub grzywna w wysokości do 1000 zł.
Co poza odpowiedzialnością karną? Kłamiąc w CV narażasz się na:
- utratę pracy (może się to wiązać ze zwolnieniem dyscyplinarnym),
- duży stres i upokorzenie,
- sankcje i konfrontację,
- koszty, jeżeli pracodawca wejdzie na drogę prawną,
- złą opinię na twój temat.
Jakie kłamstwa najczęściej padają w CV?
Na podium plasują się dodatkowe umiejętności, daty zatrudnienia, później zakres obowiązków. Oszustwa pojawiają się również odnośnie miejsc pracy, zdobytego wykształcenia, zajmowanych stanowisk, a nawet danych osobowych. Zdecydowana większość kłamstw w CV (aż 95 proc.) wykrywana jest już na etapie rekrutacji, ale jeżeli pracownik zostaje zatrudniony, nieuczciwość zostaje zweryfikowana już w pierwszych kilku tygodniach lub miesiącach.
Źródło: "Kłamstwa w CV na polskim rynku pracy" – raport
W jakich branżach Polacy oszukują najczęściej? Prym wiedzie dział sprzedaży, administracja, sektor produkcyjny oraz dział finansów.
Dlaczego pracodawcy ponoszą straty, zatrudniając osoby, które kłamały w trakcie rekrutacji? Najczęściej problemem stają się zbyt niskie kompetencje, konieczność doszkalania pracownika, nieprofesjonalne podejście do pracy.
Kłamstwo w CV – co możesz zrobić?
Podawanie fałszywych lub naciąganych informacji stawia Cię w niekorzystnym świetle – ale co zrobić, gdy CV poszło, a firma zaprosiła Cię na rozmowę? W trakcie rekrutacji zastanów się, jak wyjaśnisz ewentualne nieścisłości. Pracodawca może wyjść z założenia, że nie chcesz go oszukać, ale za wszelką cenę przekonać do siebie. Taka postawa może wynikać na przykład z długiego bezrobocia, negatywnych doświadczeń z innych procesów rekrutacyjnych, gdzie oczekiwania były bardzo wysokie. Często niechlujnie napisane, słabe CV również staje się powodem do nieporozumień.
Jak wybrnąć z sytuacji? Warto wyjaśnić, jakie były Twoje intencje. Wiadomo, że bardzo trudno wpisać do życiorysu zawodowego niedokończone studia oraz pracę na czarno. Możesz to jednak zrobić, a podczas rozmowy szczegółowo opisać sytuację.
Jeżeli niedomówienia w CV są poważne (dotyczą fikcyjnych stanowisk, ukończonych kursów itp.), najlepiej wycofać się z procesu rekrutacji. To raczej pewne, że kłamstwo wyjdzie na jaw, a sankcje mogą być dla Ciebie dotkliwe. Przygotuj życiorys jeszcze raz, wpisz realne umiejętności do CV i spróbuj poszukać pracy przedstawiając prawdziwy obraz siebie.
Czy warto podtrzymywać kłamstwo? Czy przyjąć stanowisko, jeżeli firma nie zdecyduje się na tak zwany background screening (sprawdzenie wiarygodności danych pracownika)? To zależy od Twojej uczciwości, ale pamiętaj, że prawda może wyjść na jaw w każdej chwili – nawet po upływie kilku lat!
Jak napisać poprawne, uczciwe CV?
W tym celu możesz skorzystać z kreatora CVmaker, który poprowadzi Cię przez cały proces. Dzięki temu zyskasz przejrzysty, profesjonalny życiorys, a warto pamiętać, że to również ma wielkie znaczenie. Jeżeli masz małe doświadczenie zawodowe, skup się na opisie swoich umiejętności, wskaż chęć rozwoju, opowiedz więcej o sobie. Nie martw się, że twoje CV jest krótkie, bo schludność i umiejętność kompresowania informacji również ma znaczenie. W czasie rozmowy kwalifikacyjnej rozwiniesz poszczególne punkty i szerzej zaprezentujesz swoją osobę.
Uczciwość i prawdomówność zawsze popłaca. Nie zapomnij, że w trakcie rekrutacji ocenia się nie tylko Twoje osiągnięcia zawodowe, ale także komunikatywność, autoprezentację, mowę ciała, otwartość, a także radzenie sobie z zadaniami.
