IPN opublikuje rozmowy SB z ks. Gulbinowiczem
"Dialog należy kontynuować..." - rozmowy operacyjne SB z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969-85 - to publikacja IPN, która wkrótce trafi do księgarń. Z zamieszczonych w niej dokumentów wynika, że esbecy traktowali duchownego jako kontakt operacyjny, który potajemnie udzielał im informacji.
Publikacja, która ma ukazać się w listopadzie jest edycją źródłową, która - jak podał IPN - przybliża trwający od końca 1969 do października 1985 r. dialog operacyjny z funkcjonariuszy Departamentu IV MSW z ks. Gulbinowiczem. Książkę przygotowali historycy dr hab. Rafał Łatka i dr hab. Filip Musiał.
W okresie PRL kard. Gulbinowicza oceniano jako duchownego, który zdecydowanie sprzeciwiał się władzy komunistycznej. Z publikacji IPN wynika jednak, że przedstawianie kardynała jako niezłomnego antykomunisty jest błędem ze względu na jego współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa.
Historycy z IPN ustalili, że ks. Gulbinowicz w latach 1970-1975 był traktowany przez esbeków jako kandydat na tajnego współpracownika, później - incydentalnie określano go jako kontakt operacyjny i raz jako kontakt poufny.
"Najczęściej jednak określano rozmowy z nim jako rozmowy operacyjne, rozmowy czy spotkania – co świadczy o traktowaniu tego kontaktu jako dialogu operacyjnego. Jednocześnie należy zaznaczyć, że w ewidencji operacyjnej w latach 1970–1986 ks. Gulbinowicz pozostawał zarejestrowany jako kandydat na TW" - czytamy we wstępie nowej publikacji IPN. Badacze podkreślają też, że kontakty ks. Gulbinowicza z tajnymi służbami PRL nie zostały dotychczas omówione w literaturze przedmiotu, przypominając, że pominięto w niej m.in. fakt uznawania abp. Gulbinowicza przez funkcjonariuszy SB za kontakt operacyjny.
- Stąd potrzeba ich szczegółowego przedstawienia oraz opatrzenia krytycznym aparatem - dodają historycy we wstępie książki.
Zgodnie ze słownikiem terminów opracowanym przez IPN w publicznym inwentarzu archiwalnym jako kontakt operacyjny (KO) określano osobę udzielającą potajemnie SB informacji i "wyrażającą chęć i mającą możliwości informowania SB o dostrzeganych wrogich i szkodliwych społecznie faktach i zjawiskach". Kontakt operacyjny miał być nawiązywany "w celu organizowania dopływu wstępnych informacji interesujących SB w tych wszystkich przypadkach, gdy nie zachodzi potrzeba angażowania tajnych współpracowników", a także do "sprawdzania wstępnych informacji otrzymywanych z innych źródeł".
Dr hab. Rafał Łatka, który na co dzień pracuje w Biurze Badań Historycznych IPN, gdzie kieruje Centralnym Projektem Badawczym IPN "Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944–1989" opublikował w czerwcu artykuł w "Glaukopisie" - piśmie społeczno-historycznym na temat kontaktów ks. Gulbinowicza z SB artykuł. Tekst ten został wysoko oceniony przez historyków, m.in. dr hab. Sławomira Cenckiewicza, który podkreślił, że jest to jeden z najważniejszych tekstów poświęconych uwikłaniu polskich hierarchów Kościoła katolickiego we współpracę z komunistyczną bezpieką.
Źródło: PAP, niezalezna.pl
