Polski okręt podwodny ORP Orzeł zasłynął m.in. ucieczką po internowaniu w neutralnej Estonii. Pozbawiony map, do 7 października 1939r. kontynuował patrol na Bałtyku, po czym przez cieśninę Sund przepłynął do Wielkiej Brytanii. 8 kwietnia 1940 r. zatopił podczas patrolu na Morzu Północnym transportowiec „Rio de Janeiro”, przewożący wojska niemieckie w ramach operacji Weserübung. Informacja przekazana przez „Orła” była jednym z pierwszych sygnałów świadczących o niemieckiej inwazji na Norwegię. W celu upamiętnienia działalności i dokonań ORP "Orzeł", Konsulat Generalny RP w Edynburgu przygotowuje kampanię promującą historię „Orła” i innych okrętów Marynarki Wojennej II RP w ramach wspólnej walki z Royal Navy podczas II Wojny Światowej.
W skład Komitetu Organizacyjnego projektu wchodzą brytyjscy i szkoccy historycy, przedstawiciele lokalnego samorządu hrabstwa Fife, stoczni Babcock oraz holenderskiej stoczni Schelde we Vlissingen, która zbudowała okręt.
W ramach projektu powstanie anglojęzyczny film dokumentalny poświęcony niezwykłej historii ORP "Orzeł". Zdjęcia do niego zostały już zakończone. Przy organizacji wydarzenia, KG współpracuje także z byłym kapitanem floty holenderskiej, obecnie historykiem holenderskiej stoczni de Schelde we Vlissingen Rickiem Dekkersem, który dostarczył zdjęcia i film z archiwum stoczniowego m.in. z budowy i wodowania „Orła”.
Mamy zgodę stoczni na użycie tychże archiwaliów w filmie. Mamy także zgodę Polskiego Radia na wykorzystanie archiwalnych materiałów dźwiękowych dotyczących ORP Orzeł, m.in. wypowiedzi kapitana Jana Grudzińskiego z grudnia 1939 roku.
– informuje Konsulat Generalny RP w Edynburgu.
Film będzie wykorzystany w ramach kampanii promującej ORP "Orzeł", razem z innymi materiałami historycznymi, które będą podstawą kampanii promocyjnej w szkockich i polskich szkołach, na platformie Twitter oraz na imprezach okolicznościowych z Polonią oraz lokalną szkocką społecznością, w tym z władzami lokalnymi. Lekcje są opracowywane przez jednego z naszych partnerów - Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.
Ostatnim elementem projektu będzie budowa pomnika modelu ORP Orzeł i HMS Valorous, brytyjskiego niszczyciela, który był wysłany jako eskorta i ochrona ORP Orzeł w trakcie jego ostatniej fazy ucieczki z Estonii, gdy ostatecznie udało mu się szczęśliwie zawinąć do Szkocji. Pomnik będzie symbolem wspólnej walki i braterstwa broni Royal Navy i Marynarki Wojennej II RP.
ORP Orzeł to polski torpedowy okręt podwodny, jednostka wiodąca typu Orzeł, zwodowany 15 stycznia 1938 roku w holenderskiej stoczni De Schelde we Vlissingen. Z niewyjaśnionych do dziś przyczyn, ORP „Orzeł” zaginął wraz z całą załogą podczas patrolu na Morzu Północnym na przełomie maja i czerwca 1940 roku.