"Myśliciel", który żądał zniszczenia Ukrainy i Polski, wystąpił w Moskwie w 2012 r. na imprezie, współfinansowanej przez niemiecką Fundację Konrada Adenauera - przypomniała dziennikarka z Niemiec, zamieszczając też zdjęcie z dyskusji:
Auf Einladung von #Adenauer-Stiftung, TU Chemnitz und Lomonossow-Uni: "Diskussion über gemeinsame Werte" unter dem Motto Konservatismus in Russland und Deutschland 2012 in Moskau. Einer der Panelisten: Alexander #Dugin pic.twitter.com/vByCABckxT
— Silvia Stoeber (@tavisupleba) August 22, 2022
Sponsorzy dialogu z Rosją
Fundacja Adenauera - utrzymywana w całości z pieniędzy federalnych - do niedawna była m.in. sponsorem Dialogu Petersburskiego, corocznego forum dyskusyjnego urządzanego naprzemiennie w Rosji i Niemczech. To najistotniejsza niemiecko-rosyjska inicjatywa dyplomatyczna, prowadzona na najwyższym szczeblu. Ustanowili ją w 2001 r. prezydent Rosji Władimir Putin i ówczesny kanclerz Niemiec - a dziś rosyjski lobbysta - Gerhard Schröder. Szefem Dialogu ze strony rosyjskiej był ostatnio były premier Wiktor Zubkow, bliski współpracownik Putina; ze strony Niemiec zaś - związany z CDU i Fundacją Adenauera Ronald Pofalla, były szef Urzędu Kanclerza Federalnego i eksminister do spraw nadzwyczajnych.
Choć w ostatnich miesiącach działalność Dialogu uległa formalnie zawieszeniu w związku z atakami Moskwy na organizacje pozarządowe w Rosji, to w oficjalnym periodyku inicjatywy możemy przeczytać m.in. wywiad z Wolfgangiem Schüsselem - kanclerzem Austrii w latach 2000-2007. Ten prominentny przedstawiciel austriackiej chadecji jest od 2019 r. członkiem zarządu Łukoila, a wcześniej zasiadał w zarządzie Mobile TeleSystems, największego rosyjskiego operatora telefonii komórkowej. Schüssel jest jednocześnie przewodniczącym rady powierniczej niemieckiej Fundacji Konrada Adenauera. Dla pisma Dialogu Petersburskiego z 2021 r. mówi:
"Nie mogę narzekać, że Putin nie dotrzymał tego, co powiedział, i tego, co obiecał. Jest on bardzo bezpośrednim i niezwykle dobrze przygotowanym, wykwalifikowanym, profesjonalnym politykiem. [...] On właściwie zawsze dotrzymywał słowa. [...] Rosja jest naszym sąsiadem, największym krajem na świecie, z niesamowitymi zasobami i utalentowaną ludnością. Udział Europy w walce ze zmianami klimatycznymi nie może być osiągnięty przez samą UE. Potrzebuje ona ważnych i silnych partnerów".
Z kolei w wywiadzie dla "Passauer Neue Presse" z 21 stycznia 2022 r. Gabriele Krone-Schmalz - członek i ekspert Dialogu Petersburskiego, próbowała winą za ostatnie agresywne działania Rosji wobec Ukrainy obarczać... Zachód.
"Moim zdaniem niebezpieczeństwo [wojny] jest w tej chwili większe niż od dłuższego czasu. I to nie dlatego, że Rosja najeżdża na Ukrainę czy nawet chce «podporządkować» sobie Europę, jak obawiają się niektórzy, ale dlatego, że w tej gorącej sytuacji każde małe nieporozumienie może wywołać katastrofę. [...] nie należy przedstawiać Rosji jako wielkiego światowego demona, który stoi za wszystkimi konfliktami na świecie. To szybko prowadzi do teorii spiskowych"
- stwierdziła Krone-Schmalz.
Niemiecka przedstawicielka Dialogu Petersburskiego dodała:
"Rosyjskie żądania nie odnoszą się do podbojów terytorialnych, ale do gwarancji bezpieczeństwa. A jeśli o to chodzi, to powinno to być wykonalne. Tu potrzebna jest polityczna kreatywność".
W pracach Dialogu Petersburskiego bierze zresztą aktywny udział Thomas Kunze, szef rosyjskiej filii Fundacji Adenauera. O swoich działaniach tak mówił niedługo przez inwazją na Ukrainę rosyjskiemu Education Export Center:
"Niemcy i Rosja mają niezbędne warunki, by zająć należne im miejsce w cyfrowym świecie. Jednocześnie ważne jest, aby połączyć potencjał obu krajów. W 2017 roku na Międzynarodowym Forum Ekonomicznym w Sankt Petersburgu powstała niemiecko-rosyjska inicjatywa na rzecz cyfryzacji gospodarki, mająca na celu intensyfikację dialogu między Rosją a Niemcami w zakresie Przemysłu 4.0. Do inicjatywy przyłączyły się już duże rosyjskie i niemieckie firmy. Projekty w ramach inicjatywy, które realizowane są również przy wsparciu Fundacji Konrada Adenauera, mają również znaczenie polityczne. Dla naszych krajów niezwykle ważne jest dziś znalezienie nowych kanałów współpracy i przyjaźni".
W działaniach Dialogu Petersburskiego aktywnie uczestniczył również Armin Laschet, do stycznia 2022 r. szef CDU. Specjalizujący się w sprawach rosyjskich portal Riddle tak charakteryzował jego postawę podczas tych spotkań:
"[Laschet] pilnie unika ostrych wypowiedzi na temat Kremla. Wzywa do «stworzenia kanałów negocjacyjnych» z Rosją, podkreślając pozytywne kroki Moskwy. Na przykład z zadowoleniem przyjął decyzję Putina o ratyfikacji paryskiego porozumienia klimatycznego. W 2019 roku Laschet, organizując kolejny Dialog Petersburski w swoim regionie, wybrał walkę ze zmianami klimatycznymi jako główny temat wydarzenia. Czyli najmniej drażliwy politycznie i najwygodniejszy dla strony rosyjskiej".
Partner od legalizowania agresji na Krym
Jak sprawdziła "GP" - niemiecka Fundacja Konrada Adenauera była do inwazji na Ukrainę także partnerem Forum Niemiecko-Rosyjskiego,w którego siedzibie, co ciekawe, mieści się niemieckie biuro Dialogu Petersburskiego. Na czele Forum stoi były premier Brandenburgii i były szef SPD Matthias Platzeck. To człowiek, który rozmieszczenie w ramach NATO niemieckich wojsk na Litwie porównał do... ataku Niemiec na ZSRS w 1941 r. I który wzywał w 2014 r. do międzynarodowej legitymizacji aneksji Krymu przez Federację Rosyjską.
10 stycznia 2022 r. w wywiadzie dla lewicowej "Süddeutsche Zeitung" Platzeck przekonywał, że Rosja od kilkudziesięciu lat czuje się "nękana przez ekspansję NATO na wschód". Wyjaśniał, że Kremlowi należałoby zaproponować, "iż nie będzie manewrów NATO w krajach byłego Układu Warszawskiego i że nie będą tam rozmieszczane żadne rakiety". Apelował też o nową europejską politykę "détente" (odprężenia) wobec Moskwy.
Od 2012 r. kierownikiem projektów w Forum Niemiecko-Rosyjskim jest Alexander Rahr, historyk i politolog, który w latach 2004-2015 był ważną postacią również w Dialogu Petersburskim. Podczas odbywającej się w listopadzie 2021 r. konferencji w Berlinie (pod hasłem "Alienacja czy współpraca? Oczekiwania wobec dialogu niemiecko-rosyjskiego") Rahr, siedząc obok Siergieja Nieczajewa, ambasadora Rosji w Niemczech, bolał nad tym, że między niektórymi krajami Europy Wschodniej a Rosją nadal pozostaje wiele niejasności, co odbywa się obecnie "kosztem naszych stosunków z Rosją". "Nie wolno nam pozwolić, by kraje takie jak Polska czy Ukraina dyktowały naszą politykę wobec Rosji, mimo naszej winy wobec nich z powodu II wojny światowej" - perswadował Rahr. Wtórowała mu Antje Vollmer, była wiceprzewodnicząca Bundestagu i członek sponsorowanego przez Fundację Adenauera Dialogu Petersburskiego. Wyraziła ona "zaniepokojenie" tym, że młodsze pokolenie polityków w Niemczech ma niewiele zrozumienia dla Moskwy i nie odczuwa związków z Rosją, oraz przyznała się, że jest "zszokowana" antyrosyjskim przekazem w niemieckich mediach.
Konferencja była współorganizowana właśnie przez partnera Fundacji Adenauera, czyli przez Forum Niemiecko-Rosyjskie.
22 czerwca 2021 r. w rosyjskim "Kommiersancie" i niemieckiej "Berliner Zeitung" ukazał się wspólny apel niemieckich polityków, biznesmenów i ekspertów. Pod tekstem zatytułowanym "Czyńmy pokój" podpisali się m.in. Platzeck i Rahr oraz wiele innych osób powiązanych z Forum Niemiecko-Rosyjskim.
W apelu można było przeczytać:
Tekst kończyło wezwanie: "Dlatego też wzywamy polityków Europy na Wschodzie i Zachodzie: Ruszcie się! Opuśćcie wreszcie sferę i logikę zimnej wojny! To nie oddziały czołgów czy ilość uzbrojenia muszą wzrosnąć, lecz gotowość do zbliżenia się do siebie nawzajem. Zróbcie to tak, jak robią to ludzie w Rosji, Niemczech i Europie w swojej konkretnej pracy w ramach partnerstwa miast, wymiany młodzieży, współpracy gospodarczej i naukowej. Opuśćcie mentalne więzienia wrogich wyobrażeń, urazów i lęków! Zawrzyjmy wreszcie pokój!". O sytuacji na wschodniej Ukrainie, na Krymie czy w Gruzji nie wspomniano ani słowem.
Nieco wcześniej, w lutym 2021 r., szef Forum Niemiecko-Rosyjskiego - zapytany o represje wobec Aleksieja Nawalnego - nazwał Rosję... największym sąsiadem Niemiec. "Z mojego punktu widzenia zawsze zbyt często omawiamy trudne stosunki z naszym największym sąsiadem w oparciu o bieżące wydarzenia. To wciąż największy kraj na świecie i druga co do wielkości potęga jądrowa. Nie wolno nam o tym zapominać - druga co do wielkości potęga jądrowa znajduje się w naszym bezpośrednim sąsiedztwie. Dlatego też musimy przedyskutować, w jaki sposób chcemy w przyszłości postępować z tym krajem. Czy chcemy dalszych sankcji? Czy chcemy, aby sytuacja była jeszcze bardziej napięta? Ponieważ sankcje z ostatnich sześciu lat niczego nie poprawiły, ale niemal wszystko pogorszyły" - mówił Matthias Platzeck.
Patroni polskiej opozycji
Po wygranej Bronisława Komorowskiego z Jarosławem Kaczyńskim w wyborach prezydenckich w 2010 r. Fundacja Adenauera w swoim organie prasowym pisała z entuzjazmem:
Fundacja Adenauera - która tak wiele robi dla niemiecko-rosyjskiej przyjaźni - od wielu lat ma silne powiązania z politykami PO. Jej polskim partnerem jest Fundacja im. Roberta Schumana, założona w 1991 r. i promująca ideę integracji z Unią Europejską. W Radzie Fundatorów Fundacji Schumana zasiada m.in. były senator PO Michał Wojtczak, a przewodniczącym Rady Programowej jest były poseł UD i UW Piotr Nowina-Konopka. Do 2007 r. prezesem Fundacji Schumana była Róża Thun, obecna europosłanka Platformy; potem, do 1 listopada 2015 r., instytucją tą kierowała Anna Radwan-Röhrenschef, która potem została dyrektorem fundacji Instytut Bronisława Komorowskiego. W 2015 r. dotowana przez Konrad-Adenauer-Stiftung Fundacja Schumanna - wpisując się w działania antypisowskiej opozycji - zorganizowała... czytanie polskiej konstytucji wraz z byłymi sędziami Trybunału Konstytucyjnego: Andrzejem Zollem i Jerzym Stępniem.
Fundacja Konrada Adenauera wspierała również sztandarowy ośrodek środowiska liberałów - czyli gdański Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową (IBnGR), który powstał w 1989 r. z inicjatywy dwóch polityków KLD: Janusza Lewandowskiego (dziś przewodniczącego Rady Fundatorów IBnGR) i Jana Szomburga (obecnie prezesa IBnGR).
Sponsorowana przez Berlin Fundacja Adenauera była także wśród partnerów inicjatywy Rafała Trzaskowskiego - Campus Polska Przyszłości. Jak ustaliła "GP", dwa tygodnie przed ogłoszeniem "Campusu" Rafał Trzaskowski spotkał się online z politykami niemieckiej chadecji, a także z przedstawicielami Fundacji Adenauera oraz reprezentantką Junge Union (młodzieżówki CDU/CSU) i ambasadorem Niemiec w Polsce.
Obecnie Fundacji szefuje Norbert Lammert, znany działacz CDU, mający przy tym silne powiązania z niemieckim przemysłem. Lammert jest m.in. członkiem rady nadzorczej RAG Aktiengesellschaft (największa niemiecka korporacja zajmująca się wydobyciem węgla), a wcześniej pełnił ważne funkcje w Evonik Industries (największa na świecie firma w branży chemii specjalistycznej) i telewizji RTL.