Pierwsze objawy kleszczowego zapalenia mózgu pojawiają się zwykle w ciągu dwóch tygodni od ukąszenia przez zakażonego kleszcza. Niestety, można w ogóle nie zwrócić na nie uwagi lub też je zlekceważyć, ponieważ przypominają przeziębienie lub grypę.
Należą do nich m.in.:
- bóle głowy,
- gorączka,
- nudności i wymioty,
- bóle mięśni i stawów,
- nieżyt górnych dróg oddechowych.
Jakie objawy wskazują na rozwój drugiej fazy KZM?
Warto wiedzieć, że pierwsza faza zakażenia trwa zwykle 1-9 dni. Po niej część chorych wraca do zdrowia, jednak u niektórych osób, po krótkim, kilkudniowym okresie remisji, może rozwinąć się druga, groźniejsza faza choroby atakująca układ nerwowy.
Może ona trwać wiele tygodni, a nawet miesięcy, manifestując się takimi objawami jak np.:
- nagły skok gorączki (ok. 40 stopni),
- zmiana nastroju,
- nękające bóle i zawroty głowy,
- światłowstręt, oczopląs, widzenie podwójne,
- niedosłuch,
- spadek ciśnienia krwi,
- niedowłady,
- zaburzenia świadomości
W efekcie zajęcia ośrodkowego układu nerwowego przez wirusa może dojść u chorych do wielu groźnych powikłań, do których należą m.in.:
- porażenia nerwów rdzeniowych i czaszkowych,
- zaburzenia czucia,
- porażenia kończyn,
- zaburzenia procesów poznawczych (m.in. uwagi, pamięci, kojarzenia),
- zaburzenia psychiczne (np. zespoły depresyjne, neurasteniczne, charakteropatie),
- zaburzenia wegetatywne (pobudliwość nerwowa, męczliwość, wybuchowość, zmienność nastrojów, potliwość).
Większość zakażeń wirusem KZM ma przebieg bezobjawowy, skąpoobjawowy lub łagodny, podobnie jak w przypadku zakażeń nowym koronawirusem.
Zdecydowana większość zachorowań na KZM rozwija się wskutek pokąsania przez kleszcze zakażone wirusami KZM (są to wirusy RNA, z rodziny Flaviviridae – czyli flawiwirusy). Warto jednak wiedzieć, że są też inne możliwe drogi zakażenia wirusem KZM: np. wypicie niepasteryzowanego mleka (zwłaszcza koziego) lub transfuzja krwi czy przeszczep narządów od dawcy, który był nim zakażony.
Zapobieganie, diagnozowanie i leczenie KZM
Istnieją szczepienia przeciw odkleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM). Szczepienie odbywa się w kilku dawkach co kilka miesięcy.
Warto jeszcze w kontekście KZM dodać, że w związku z brakiem objawów odróżniających kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) od innych neuroinfekcji wirusowych, rozpoznanie tej choroby wymaga potwierdzenia laboratoryjnego.