Wystawa, otwarta w przededniu Powstania Warszawskiego, prezentuje wybrane prace dwóch artystów: Antoniego Suchanka oraz Jana Kucharskiego. Litografie przedstawiają ulice i zaułki Starego Miasta zniszczone w wyniku II wojny Światowej oraz miejsca w trakcje odbudowy.
- Kuratorem wystawy jest Tomasz Lec, architekt, artysta, projektant, który spędził młodość na Starym Mieście w Warszawie i jest z nim cały czas bardzo związany – opowiada w rozmowie z portalem Niezalezna.pl dyrektor Muzeum dr Piotr Kopszak. - Tomasz Lec osobiście znał wielu artystów pracujących w stolicy, wśród których byli także Suchanek i Kucharski, świadkowie, którzy udokumentowali zniszczenia Starówki.
Antoni Suchanek (1901-1982) urodzony w Rzeszowie, był jednym z najważniejszych dokumentalistów powojennej Warszawy. Ten absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie sam doświadczył tragedii wojny. Tak podczas ślubu swojej siostry w 1943 r. został aresztowany przez Gestapo i przeszedł przez więzienie na Pawiaku oraz obóz koncentracyjny w Auschwitz.
Po zakończeniu wojny Suchanek stał się jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci w zniszczonej Warszawie. Można było go spotkać z pędzlem, paletą i sztalugami na gruzach kościołów i zasypanych gruzami zaułkach Starego Miasta. Jego talent i pasja twórcza zostały poświęcone dokumentowaniu obrazów odbudowującej się stolicy.
Jan JAKU Kucharski (1918-1983), wcześnie osierocony, wychowywał się i kończył szkołę podstawową w Lutomiersku koło Łodzi u oo. salezjanów. W latach 1936-39 uczył się w Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie, gdzie już w 1939 roku otrzymał II nagrodę oraz nagrodę Prezydenta miasta w konkursie malarskim „Warszawa". W tym samym roku wstąpił jako ochotnik do Obrony Narodowej. Okupację spędził w obozach i więzieniach niemieckich.
Po wojnie, w latach 1946-52, studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w 1952 roku otrzymał dyplom. Był m.in. członkiem ZPAP (Związek Polskich Artystów Plastyków – stowarzyszenie zarejestrowane w marcu 1911 w Krakowie) oraz międzynarodowego związku JAG. Uprawiał malarstwo sztalugowe, ścienne i grafikę. Miał ponad 60 wystaw w kraju i za granicą, wyróżniony kilkunastoma nagrodami, m.in. I premio V Mostra Int. D'Arte w San Remo w 1970 roku czy złotym medalem Accademie Int. Tommaso Campanella w Rzymie w 1974 roku. Prace JAKU to głównie abstrakcje lub półabstrakcje inspirowane naturą, malarstwem jaskiniowym i sztuką starożytnego Egiptu.
- Sucharek i Kucharski - to są artyści, którzy dziś już są trochę zapomniani, ale warto o tych pracach, pokazujących ruiny Starówki, pamiętać. Zwłaszcza, że to byli twórcy którzy mieli wybitnych nauczycieli. Tak nauczycielem Suchanka był Józef Mehoffer, jeden z najwybitniejszych polskich malarzy okresu Młodej Polski. Zaś mentorem Kucharskiego był prof. Tadeusz Kulisiewicz, najwybitniejszy polski rysownik XX wieku. Więc obaj mieli najlepsze wykształcenie artystyczne, jakie można było sobie w Polsce wyobrazić
- zaznacza dyrektor Kopszak.
Jak zauważa kierownik placówki, udział artystów w odbudowie Warszawy był duży.
- Powojenne Stare Miasto zgromadziło wielu artystów, czynnych jeszcze w okresie międzywojennym. Jednym z nich był Antoni Michalak, wystawę prac którego niedawno mieliśmy w naszym muzeum. Artysta ten należał do grupy artystycznej - Bractwa świętego Łukasza, członkiem której był np. także Jan Zamoyski, który brał udział w dekoracji Starówki i cały czas możemy podziwiać w tej części stolicy kamieniczki, ozdobione przez niego.
Co ciekawe, zaangażowanie artystów w ozdobienie Starego Miasta miało miejsce jeszcze przed 1945 r.
- Już wtedy w ozdabianiu warszawskiej Starówki brała udział np. Zofia Stryjeńska - polska malarka, graficzka, ilustratorka, scenografka, przedstawicielka art déco. [Wraz z Tamarą Łempicką była jedną z najbardziej znanych polskich artystek plastyczek dwudziestolecia międzywojennego]. Prace Stryjeńskiej są zrekonstruowane i można je podziwiać na Rynku Starego Miasta.
Udział ich wszystkich sprawił, że Stare Miasto stało się tak atrakcyjne jakim widzimy go dziś
- zaznacza dyrektor.
Wstęp na wystawę pt. „Ruiny i odbudowa Starego Miasta w litografiach” JEST WOLNY i można ją odwiedzić do 21 września 2025 r. Zdjęcia są opatrzone w historyczne opisy każdego z reprezentowanych obiektów. Placówka planuje zorganizowanie kuratorskiego oprowadzania po miejscach na Starówce, które są pokazane na grafikach z wystawy. Można będzie porównać, jak miejsca te wyglądają dziś i jak wyglądały po Powstaniu Warszawskim. Data oprowadzania zostanie podana na stronie internetowej Muzeum.
