NADczynność tarczycy - to należy wiedzieć

Nadczynność tarczycy, czyli hipertyreoza, pojawia się, gdy tarczyca wydziela nadmierną ilość hormonów tarczycy:

• tyroksyny (T4);
• trijodotyroniny (T3);
• kalcytoniny.

Wyróżnia się dwa rodzaje nadczynności:

jawna – nadmiar hormonów tarczycowych pojawia się w badaniach laboratoryjnych oraz w samopoczuciu chorego,
subkliniczna – poziom hormonów tarczycyjest na prawidłowym poziomie, natomiast stężenie TSH (hormonu przysadki, pobudzający produkcję oraz wydzielanie hormonów tarczycy) jest mniejsze. Subkliniczna nadczynność tarczycy zwykle nie daje objawów bądź są one mało wyraźne.

Nadczynność tarczycy przyczyny

Przyczyny nadczynności tarczycy w Polsce to głównie:

choroba Gravesa-Basedowa – choroba o podłożu autoimmunologicznym, w przebiegu której własne przeciwciała organizmu pobudzają tarczycę do produkcji hormonów,
wole guzkowe toksyczne – powstają na skutek niedoboru jodu; w latach 80. XX wieku taki niedobór dotyczył Polaków dlatego jest to częsta przyczyna nadczynności.

Inne, rzadsze przyczyny nadczynności tarczycy, to:

• podostre zapalenie tarczycy – spowodowane przebytą infekcją wirusową;
• poporodowe zapalenie tarczycy;
• nadmiar βhCG – jest to ten sam hormon, który pojawia się u kobiet we wczesnej ciąży i to jego stężenie jest badane w testach ciążowych. Jego największe stężenie można stwierdzić pod koniec I trymestru ciąży, następnie stężenie to zmniejsza się. Ubocznym działaniem tego hormonu może być pobudzanie tarczycy do zwiększonej produkcji hormonów, czyli do nadczynności. Stan ten nazywany jest tyreotoksykozą ciężarnychi zazwyczaj ma łagodny i przemijający charakter – nadczynność ustępuje w II trymestrze, wraz ze zmniejszaniem się stężenia hCG;
• gruczolak przysadki – powoduje zwiększone wydzielanie TSH, które pobudza tarczycę do zwiększonej pracy;
• przedawkowanie hormonów tarczycy, przyjmowanych np. w niedoczynności tarczycy lub chorobie Hashimoto.

Objawy nadczynności tarczycy

Objawy nadczynności tarczycy mogą wynikać z przyspieszonej pracy organizmu.

Nadczynność tarczycy objawy:

1. spadek masy ciała, nawet przy większym apetycie;
2. uczucie gorąca;
3. zwiększona potliwość;
4. drażliwość, nerwowość;
5. problemy z zasypianiem;
6. trudności z koncentracją;
7. drżenia rąk lub gałek ocznych;
8. częste wypróżnianie lub biegunka;
9. przyspieszenie czynności serca,;
10. duszność;
11. osłabienie siły mięśniowej;
12. wypadanie włosów;
13. objawy charakterystyczne dla choroby Gravesa-Basedowa: podwójne widzenie, wytrzeszcz oczu, obrzęk oraz zaczerwienienie powiek czy spojówek;
14. u kobiet - zaburzenia miesiączkowania (rzadsze miesiączki lub ich brak);
15. u mężczyzn – osłabienie libido.

Nadczynność tarczycy u osób starszych może objawiać się mniej wyraźnie. Często jest to osłabienie i zaburzenia rytmu serca.

Nadczynność tarczycy - kto może być narażony?

Na nadczynność tarczycy bardziej narażone są kobiety niż mężczyźni. Ryzyko wystąpienia nadczynności tarczycy zwiększa się przy:

• nadczynności tarczycy wśród najbliższej rodziny;
• anemii (niedobór witaminy B12);
• cukrzycy typu 1;
• niewydolności nadnerczy, zwaną również chorobą Addisona;
• diecie bogatej w jod bądź leki zawierające jod;
• powyżej 60 roku życia;
• ciąży w ciągu ostatnich 6 miesięcy;
• operacji tarczycy w przeszłości.

Nadczynność tarczycy - co robić gdy pojawią się pierwsze objawy?

Osoby, które zauważą u siebie alarmujące objawy, które prawdopodobnie wskazują na nadczynność tarczycy, powinny w pierwszej kolejności udać się do lekarza rodzinnego. Specjalista przeprowadzi wywiad i badanie, a następnie zdecyduje o dalszym postępowaniu. Może zalecić zbadanie poziomu TSH we krwi. Jeśli u pacjenta stwierdza się ciężką nadczynność tarczycy, to niezbędne będzie zlecenie skierowania do szpitala.

Nadczynność tarczycy - diagnostyka i rozpoznanie

Rozpoznanie nadczynności tarczycy zwykle ustalane jest na podstawie całościowego obrazu klinicznego i wykonanych badań laboratoryjnych, zwłaszcza określających stężenie we krwi hormonów wydzielanych przez tarczyce. 

Ponadto po prawidłowo postawionej diagnozie konieczne jest ustalenie przyczyny choroby w celu dobrania odpowiedniego leczenia. W tej sytuacji lekarz może kierować chorego na badania, takie jak:

1. USG tarczycy;
2. przeciwciała przeciwtarczycowe we krwi;
3. biopsję aspiracyjna cienkoigłową (BACC) - gdy potwierdzone są guzki tarczycy;
4. scyntygrafię tarczycy - wykonywana rzadko.

Nadczynność tarczycy – leczenie

Najkorzystniejszą metodę terapii ustala się indywidualnie dla każdego pacjenta. Leczenie najczęściej rozpoczyna się od stosowania leków zmniejszających produkcję hormonów tarczycy.

W leczeniu nadczynności tarczycy stosuje się:

•  leczenie farmakologiczne za pomocą leków przeciwtarczycowych (tyreostatyków);

•  leczenie jodem promieniotwórczym;,

•  leczenie operacyjne (strumektomia, tyreoidektomia).

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie nadczynności tarczycy? Możliwość całkowitego wyleczenia (pacjent nie wymaga żadnych leków związanych z tarczycą) zależy głównie od samej przyczyny. Po leczeniu jodem promieniotwórczym lub po operacji usunięcia tarczycy często występuje niedoczynność tarczycy, która wymaga stałego leczenia preparatami tyroksyny do końca życia.

 

Źródło: medicover.pl, niezalezna.pl

#porady #zdrowie