Łuszczyca to choroba przewlekła i zapalna, która charakteryzuje się specyficznymi zmianami chorobowymi na skórze. Zmiany te występują jako skutek nieprawidłowego oraz nadmiernego rogowacenia naskórka. Częstym czynnikiem występowania choroby są uwarunkowania genetyczne. W Polsce zachorowalność na łuszczycę obserwuje się u 2% ogółu populacji. Podobnie statystyka wygląda na obszarze Europy oraz Stanów Zjednoczonych, natomiast w przypadku populacji zamieszkującej Azję oraz Afrykę – choroba obserwowana jest rzadziej.
Łuszczyca to choroba skóry, natomiast jej objawy obserwowane są także w przypadku paznokci. Zmiany łuszczycowe na paznokciach mogą towarzyszyć zmianom skórnym lub występować samodzielnie. W niektórych przypadkach może ona objąć również stawy.
Łuszczyca, pomimo iż jest chorobą przewlekłą oraz nawracającą, nie należy do chorób zakaźnych. Zmiany skórne są często widoczne, a choroba atakuje zazwyczaj określone miejsca.
Znaczenie czynników genetycznych w łuszczycy skóry są stosunkowo duże. Około 30% chorych łuszczyca występuje rodzinnie. Ryzyko zachorowania na łuszczycę w rodzinie zdrowej wynosi 1-2%, gdy choruje jedno z rodziców – 10-20%, z kolei, gdy choroba dotknęła obojga rodziców, ryzyko zachorowania wzrasta do 50-70 proc.
Czynniki zwiększające ryzyko łuszczycy:
U pacjentów cierpiących na łuszczycę częściej w porównaniu z populacją ogólną obserwuje się występowanie:
Pierwsze zmiany łuszczycowe objawiają się w postaci czerwonobrunatnych grudek, okrągłych bądź owalnych, płaskich oraz wyraźnie odgraniczonych od otaczającej skóry. Powierzchnia zmian pokryta jest srebrzystoszarą czy srebrzystą, nawarstwiającą się łuską, która powstała w wyniku zrogowacenia ognisk chorobowych, czyli blaszka łuszczycowa. Początkowo pojawiające się zmiany nie są zbyt duże i wynoszą od kilku milimetrów do 2 centymetrów, natomiast z czasem powiększają się nawet do kilku centymetrów.
Zmiany łuszczycowe mogą zajmować różne okolice ciała, jednakże szczególnie charakterystyczne miejsca jej występowania to:
Wykwity łuszczycowe mają zwykle symetryczny układ.
Ze względu na uwarunkowanie genetyczne, łuszczyca pozostaje chorobą nieuleczalną z naprzemiennymi okresami zaostrzeń i remisji. Chcąc złagodzić objawy choroby, możemy stosować leczenie zewnętrzne, ogólne lub fototerapię.
Początkowo leczenie łuszczycy odbywa się tylko zewnętrznie. Wystarcza u większości chorych, u których zmiany obejmują niewielką część ciała - do 25 proc. Leczenie ma na celu usunięcie łuski oraz doprowadzenie do remisji zmian skórnych. Terapia łuszczycy rozpoczyna się od usunięcia, nie mechanicznego, łuski. W tym celu skóra smarowana jest preparatami keratolicznymi z kwasem salicylowym. Na oczyszczoną skórę nakłada się maści – cygnolinę, dziegcię i pochodne witaminy D. Czasem wykorzystuje się maści sterydowe oraz leki immunosupresyjne, które działają na układ odpornościowy, np. cyklosporynę lub pochodne witaminy A. W przypadku leczenia miejscowego, istotne znaczenie ma regularność oraz ścisłe stosowanie się do zaleceń lekarskich. Leczenie zewnętrzne stosuje się w leczeniu łuszczycy skóry ciała, w tym owłosionej skóry głowy, który zazwyczaj przynosi dobre efekty.
Wskazaniem do wdrożenia leczenia ogólnego są przede wszystkim zajęcie zmianami łuszczycowymi powyżej 25% powierzchni ciała, brak poprawy na leczenie miejscowe oraz zły stan psychiczny chorego. Stosuje się głównie leki immunosupresyjne, które mogą wywołać poważne skutki uboczne.
Najczęściej wybieranymi substancjami leczniczymi są:
Stosując odpowiedni tryb życia oraz zabiegi pielęgnacyjne, można osłabić występujące objawy oraz zmniejszyć częstotliwość jej nawrotów.