W Auschwitz zaledwie 500 dzieci doczekało wolności
27 stycznia 1945 r. żołnierze Armii Czerwonej dotarli do bram niemieckiego obozu Auschwitz. Wewnątrz było 7 tysięcy więźniów, którzy cudem dotrwali do wyzwolenia, w tym około pół tysiąca dzieci. Niemcy rozpoczęli przygotowania do likwidacji Auschwitz w sierpniu 1944 r. Do połowy stycznia 1945 r. wyekspediowali ok. 65 tys. osób do Rzeszy, w tym niemal wszystkich Polaków, Rosjan i Czechów. Mimo zbliżania się oddziałów sowieckich, nadal działały komory gazowe. Po raz ostatni Niemcy użyli ich 28 listopada 1944 r. Ostateczną likwidację obozu zaczęli, gdy ruszyła ofensywa sowiecka. Rozpoczęli ewakuację więźniów, których pognano w tzw. marszach śmierci. W Auschwitz i Birkenau zostało ok. 9 tys. więźniów, w tym ok. 500 dzieci. Esesmani uznali, że nie nadają się do pieszej ewakuacji i zamierzali ich zgładzić. Zdążyli zabić ok. 700 z nich.
Wśród ocalonych dzieci była Anna Stachowiak, która tak wspominała dzień wyzwolenia podczas ubiegłorocznych uroczystości rocznicowych:
Gdy nadszedł ten dzień myślałam, że ci żołnierze są w piżamach, bo mieli takie białe ochronne ubrania. Otworzyły się drzwi baraku. Stało ich kilku. Mówili po rosyjsku. Zrozumiałam: „Giermańcow uże niet”. Dzieci wołały, że są głodne. Kobieta, Rosjanka, wyjęła bułkę z kapustą, przełamała i chciała nam dać, ale oficer zabronił. Nie mogłam tego zrozumieć. Dziś wiem, że gdybym zjadła, to „skręciłoby mi kiszki”. Potem starsze dziewczyny przyniosły trochę mąki i ugotowały kluchy. To było pierwsze jedzenie.
Halina Brzozowska-Zduńczyk, jako 12-letnia dziewczynka została deportowana do Auschwitz w 1944 r. z młodszą o sześć lat siostrą Marysią z ogarniętej powstaniem Warszawy. 27 stycznia do ich baraku wpadli żołnierze.
Byli w innych mundurach - zielonych, wełnianych, grubych. Mówili, że są Rosjanami i już jesteśmy wolne. (…) Najtragiczniejsze było wyjście z baraku. Całe obejście, dojścia i drogi były pokryte leżącymi ludźmi, skrajnie wyniszczonymi, konającymi, żebrzącymi o pomoc, albo trupami. Nie było gdzie postawić nogi.
– mówiła w 2016 r.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.
Źródło: dzieje.pl
