Umowa z Napoleonem – bajońskie sumy
Wyrażenie „bajońskie sumy” oznacza pieniądze ogromne, kwoty wręcz nieosiągalne. Do języka polskiego weszły w czasach Księstwa Warszawskiego dzięki układowi w Bayonne, zawartemu 10 maja 1808 roku pomiędzy francuskim ministrem spraw zewnętrznych Champagny a komisarzami Księstwa – Stanisławem Potockim, Działyńskim i Bielińskim. Napoleon zrzekł się wówczas należnych sobie dochodów z Księstwa Warszawskiego na rzecz króla saskiego (jako księcia warszawskiego).
A były to dochody niemałe: z papieru stemplowego i kart (ponad 4 miliony franków), z ubiorów i potrzebnych rzeczy dostarczanych dla wojska (350 tys. franków), z dochodów solnych (3 miliony franków), za artylerię (2 miliony franków). Do tego cesarz francuski zrzekł się tzw. sum popruskich (47 milionów franków), które w byłym zaborze pruskim, rząd pożyczył swym obywatelom. Hojne udzielanie pożyczek na niekorzystnych warunkach osobom, które nie miały odpowiedniej zdolności kredytowej, uważane jest przez historyków za celową politykę rządu pruskiego mającą na celu przejęcie polskich majątków przez poddanych pruskich. W zamian za owe wierzytelności prywatnych osób, książę warszawski zobowiązał się wystawić Napoleonowi bony na sumę 20 milionów franków, i spłacić je w przeciągu trzech lat. Czyli skarb księstwa za 20 milionów franków teoretycznie otrzymywał ponad dwa razy tyle. Dlaczego teoretycznie? Bowiem pieniądze Francji wypłacono w gotówce, natomiast ściągnięcie spłat od dłużników, okazało się niemożliwe do wyegzekwowania. Za to język polski wzbogacił się o nowe wyrażenie.
Źródło: niezalezna.pl, Encyklopedia staropolska/Zygmunt Gloger
