Rozkaz gen. Czesława Kiszczaka w sprawie przyjazdu papieża
Przyjazd Jana Pawła II do Polski może być wykorzystany do szerzenia „antysocjalistycznych nastrojów” i „klerykalnego wstecznictwa” – napisał w rozkazie z 8 maja 1979 r. Czesław Kiszczak, ówczesny szef WSW. IPN uruchomił portal o pierwszej pielgrzymce papieskiej do Polski.
2 czerwca minie 40 lat od przybycia papieża Jana Pawła II z pierwszą pielgrzymką do Polski. W związku z rocznicą IPN przygotował nowy portal z informacjami o reakcji władz PRL – głównie Służby Bezpieczeństwa, ale też Ludowego Wojska Polskiego – na wizytę apostolską papieża Polaka: pierwszapielgrzymka.ipn.gov.pl
Papież Jan Paweł II to jedna z najważniejszych postaci w historii XX wieku. Jego nauczanie było nie tylko ważne w sferze duchowej, ale miało także ogromny wpływ na historię naszego kraju i przemiany społeczno-polityczne. Bez wątpienia dla władzy komunistycznej był wielkim zagrożeniem, co jednoznacznie wynika z opublikowanych przez nas dokumentów.
- powiedziała dyrektor Archiwum IPN Marzena Kruk.
Większość zamieszczonych na portalu materiałów wytworzyły lub zgromadziły organy bezpieczeństwa PRL, które realizowały tajną operację MSW o kryptonimie „Lato '79"; wiele z tych dokumentów dotyczących tzw. zabezpieczenia wizyty papieża w Polsce nie było wcześniej publikowanych. Internauci znajdą dziesiątki kopii dokumentów, fotografie wykonane przez SB podczas pielgrzymki, grafiki, mapy sytuacyjne i inne interesujące materiały dotyczące podróży apostolskiej sprzed 40 lat. Wśród opublikowanych dokumentów są np. meldunki sytuacyjne Służby Bezpieczeństwa z poszczególnych miast, które odwiedził papież, m.in. z Warszawy. Zmobilizowano na czas pielgrzymki papieża ponad 55 tys. funkcjonariuszy MO, ponad 60 tys. członków ORMO, Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej.
Na portalu opublikowano nie tylko dokumenty cywilnych organów bezpieczeństwa państwa, do których należała Służba Bezpieczeństwa, ale także wojskowych, w tym Wojskowej Służby Wewnętrznej, która w latach 1957-90 była podległą MON wojskową służbą specjalną, odpowiedzialną m.in. za kontrwywiad. WSW wywodziła się z Głównego Zarządu Informacji WP, do którego zadań należała m.in. walka ze „zdradą stanu".
Zamieszczono m.in. rozkaz nr 037 z 8 maja 1979 r. gen. bryg. Czesława Kiszczaka jako szefa WSW, w którym napisał on, że
przyjazd głowy kościoła katolickiego do Polski może być wykorzystany przez elementy reakcyjne jako dogodny moment do wzniecania wśród społeczeństwa antysocjalistycznych nastrojów, inspirowania wrogich wystąpień i kolportowania haseł obliczonych na umacnianie klerykalnego wstecznictwa. Ludowe Wojsko Polskie jako oręż partii i socjalistycznego państwa może również w tym czasie stać się obiektem prób wrogiego oddziaływania.
Internauci mogą zapoznać się również z meldunkami Szefostwa WSW o sytuacji w Siłach Zbrojnych PRL w związku z wizytą papieża czy wojskowymi szyfrogramami o wynikach „realizacji zamierzeń zabezpieczenia pobytu Papieża w Polsce". Wśród materiałów znajdują się przykładowe dokumenty dotyczące działalności wywiadu cywilnego PRL, czyli Departamentu I SB MSW. Będą to np. szyfrogramy dotyczące reakcji niektórych krajów socjalistycznych na wizytę papieża w Polsce, ale także reakcji w USA, Wielkiej Brytanii czy Francji. Opracował je na potrzeby portalu specjalista w tej dziedzinie dr Witold Bagieński z IPN.
Dokumenty i fotografie SB związane z pielgrzymką z 1979 r., w odpowiednio mniejszej liczbie, będzie można od 2 czerwca obejrzeć również na wystawie w Zamku Królewskim w Warszawie, zatytułowanej „Wstańcie, chodźmy... Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski 2-10 czerwca 1979 r.". IPN zapowiedział, że na wystawie będzie można obejrzeć także kilkadziesiąt fotografii ze zbiorów Instytutu Prymasowskiego Stefana Kardynała Wyszyńskiego oraz liczne wycinki z artykułów z prasy niemieckiej, włoskiej, holenderskiej, francuskiej i amerykańskiej.
Źródło: ipn.gov.pl, dzieje.pl
