Odtworzone zostaną XVI-wieczne freski w Supraślu
Część chóralną obejmuje kolejny etap projektu odtwarzania XVI-wiecznych fresków, zdobiących niegdyś główną cerkiew klasztoru w Supraślu koło Białegostoku – jednego z najważniejszych w kraju prawosławnych ośrodków życia monastycznego.
Freski są odtwarzane w cerkwi Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, najważniejszej w supraskim klasztorze. Świątynia, wzniesiona w latach 1503-1510 w stylu gotycko-bizantyjskim, została w 1944 roku wysadzona w powietrze przez Niemców. Obecnie jest już zrekonstruowana (prace rozpoczęto w 1984 roku) i wykorzystywana do celów religijnych, ale wewnątrz wciąż trwają prace wykończeniowe. Ambitny projekt odtworzenia fresków, których uratowane fragmenty można oglądać w Muzeum Ikon, działającym w zabudowaniach monasteru, pojawił się kilka lat temu. Opiera się na założeniu, że wykorzystywane są oryginalne techniki pracy na mokrym tynku, bo tak pięć wieków temu pracował autor supraskich polichromii - serbski mnich Nektariusz (według zapisów archiwalnych, zakończył prace nad nimi w 1557 r.). Technologia ta polega na tym, że fresk (nanoszenie kolorów) może być wykonywany tylko w tym czasie, w którym wysycha tynk.
Głównym źródłem wiedzy o tym, jak wyglądały supraskie freski, jest dokumentacja fotograficzna z początku XX w., ale twórcy posiłkowali się też np. książką o wykonywaniu fresków, którą Nektariusz napisał. Prowadzone też były np. analizy porównawcze fresków z cerkwi m.in. z Serbii, Rumunii, Bułgarii, św. Góry Athos (Grecja) i Węgier. W tych miejscach supraskiej świątyni, co do których brakuje zapisów czy fotografii, specjaliści opierają się na kanonie cerkiewnych fresków z podobnego okresu i podobnego stylu właśnie z takich świątyń.
Prace są prowadzone od 2016 roku. Początkowo freski odtwarzali specjaliści z Serbii, a teraz z Białorusi. Pierwszy etap obejmował przede wszystkim centralną kopułę świątyni. Kolejny - łuki i sklepienia naw bocznych, potem zaś została wykonana część ołtarzowa, następnie wykonano freski w nawie głównej, na jej zachodniej i południowej ścianie. Obecnie trwają prace na chórze, gdzie w XVI wieku fresków nie było; teraz, żeby dopełnić program ikonograficzny w całej świątyni, na powierzchni ok. 200 metrów kwadr. sklepienia i ścian części chóralnej znajdą się sceny o stworzeniu świata.
Klasztor chciałby w tym roku zakończyć wszelkie prace związane z odtwarzaniem fresków w głównej monasterskiej cerkwi. Po zakończeniu części chóralnej, trzeba będzie jeszcze wykonać je w przedsionku i na dwóch ścianach nawy głównej oraz na dwóch kolumnach. Gdy ten plan się powiedzie, w przyszłym roku świątynia mogłaby być konsekrowana.
Źródło: pap.pl
