Instytut Pileckiego rusza w świat z angielską wersją Listy Ładosia
Lista Ładosia – to imienny spis ponad 3 tysięcy osób pochodzenia żydowskiego, posiadaczy fałszywych paszportów krajów neutralnych, które podczas wojny chroniły przed wywózką do obozów zagłady. Nazwa pochodzi od nazwiska Aleksandra Ładosia, polskiego dyplomaty w Szwajcarii, kierującego akcją masowego fałszowania i dystrybucji „paszportów życia”. W grudniu 2019 r. Instytut Pileckiego opublikował Listę Ładosia po polsku, natomiast w lutym 2020 r. w Londynie, Nowym Jorku i Connecticut, we współpracy z World Jewish Congress, zaprezentuje po raz pierwszy angielską wersję książki, wzbogaconą o dodatkowe informacje o losach ponad 50 osób.
Grudniowa premiera polskiej publikacji zakończyła etap prac badawczych w archiwach i otworzyła nowy rozdział działań związanych z uzupełnianiem Listy Ładosia. Rozpowszechnienie informacji o Liście przez media spowodowało, że zaangażowały się osoby prywatne i dzięki temu badacze dotarli do nieznanych faktów i archiwów indywidualnych historii.
Udało się nam uzyskać odzew społeczny. Kontaktują się z nami osoby, które mają wiedzę na temat umieszczonych na liście, są ich krewnymi, znajomymi, a to pozwala na dalsze uzupełnianie gromadzonych przez nas danych. Poza źródłami archiwalnymi, z których korzystaliśmy do tej pory, doszły więc relacje świadków.
– mówi Monika Maniewska, badaczka z Instytutu Pileckiego.
Wydanie Listy po angielsku i jej światowa promocja dają nadzieję na kolejne odkrycia.
Londyn, Nowy Jork i Connecticut to miejsca, gdzie odbędą się premierowe spotkania poświęcone najnowszej publikacji Instytutu Pileckiego, nad którą patronat objął World Jewish Congress. W marcu planowane są kolejne spotkania w Niemczech.
Kierowana przez Aleksandra Ładosia grupa polskich dyplomatów z poselstwa RP w Bernie oraz przedstawicieli organizacji żydowskich, w latach 1941 - 1943 r w sposób zorganizowany i na masową skalę nielegalnie kupowała, sporządzała i dostarczała osobom zagrożonym Zagładą sfałszowane paszporty oraz poświadczenia obywatelstwa czterech państw Ameryki Południowej i Środkowej: Paragwaju, Hondurasu, Haiti i Peru. Akcja odbywała się za wiedzą i wsparciem polskiego rządu na uchodźstwie. Polacy udostępnili także organizacjom żydowskim szyfry dyplomatyczne, co umożliwiło im korespondencję z okrążonej przez nazistowskie Niemcy Szwajcarii m.in. do USA. Liczbę „paszportów Ładosia” szacuje się na 8-10 tysięcy, a liczbę ocalonych dzięki tej akcji na 2-3 tysiące Żydów pochodzących z prawie wszystkich krajów okupowanej Europy, w większości z Polski, Holandii i Niemiec.
Publikację Lista Ładosia przygotował czteroosobowy zespół: dr Jakub Kumoch (redaktor naukowy), Monika Maniewska, Jędrzej Uszyński i Bartłomiej Zygmunt, a wydał Instytut Pileckiego.
Opracowanie „Listy Ładosia” jest jednym z największych przedsięwzięć badawczych poświęconych Holokaustowi w ostatnich latach. Przeszukaliśmy wiele archiwów, między innymi Bad Arolsen, Yad Vashem, czy Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Teraz liczymy przede wszystkim na środowiska żydowskie, że wesprą naszą pracę i wzbogacą wiedzę swoimi rodzinnymi historiami.
– mówi dr Wojciech Kozłowski, dyrektor Instytutu Pileckiego.
Trasa promocyjna książki:
24 lutego - Londyn - The Wiener Holocaust Library
27 lutego - Nowy Jork - Hebrew Union College – Jewish Institute of Religion
28 lutego - Connecticut - Mandell JCC Innovation Center
Światowa premiera w Londynie
24 lutego w londyńskiej The Wiener Holocaust Library odbędzie się światowa premiera Listy Ładosia z udziałem lorda Daniela Finkelsteina, brytyjskiego dziennikarza i publicysty „The Times”, członka Izby Lordów. Jego matka Mirjam Wiener (wraz z siostrami) została uratowana z obozu Bergen-Belsen dzięki paszportowi Paragwaju wystawionemu przez „grupę Ładosia”. Jej nazwisko znajduje się na opublikowanej Liście, co zostało potwierdzone przez archiwistów. The Wiener Holocaust Library w Londynie to najstarsza na świecie instytucja zajmująca się badaniem Zagłady. Została założona w 1933 r przez Alfreda Wienera – ojca Mirjam Finkelstein.
W spotkaniu zatytułowanym Historia Ruth, Evy i Mirjam: ostatnie odkrycie dotyczące ich przetrwania wezmą udział m.in. lord Daniel Finkelstein, prof. Bob Moore, dr Jakub Kumoch oraz Monika Maniewska z Instytutu Pileckiego.
27 lutego Hebrew Union College – Jewish Institute of Religion, Nowy Jork
W spotkaniu prezentującym Listę Ładosia uczestniczyć będzie m.in. dr Mordecai Paldiel, były dyrektor Departamentu Sprawiedliwych w instytucie Yad Vashem, który pod wpływem publikacji wnioskował o ponowne rozpatrzenie przyznania tytułu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata Aleksandrowi Ładosiowi oraz Stefanowi Ryniewiczowi. Autorzy Listy Ładosia, Monika Maniewska (Instytut Pileckiego) i dr Jakub Kumoch opowiedzą o swojej pracy badawczej i przedstawią zastosowaną metodologię.
28 lutego Mandell JCC Innovation Center, Connecticut
Spotkanie wokół publikacji Lista Ładosia zatytułowane: Jak Żydzi i polscy dyplomaci razem próbowali ocalić tysiące podczas Holokaustu będzie poświęcone działalności „grupy Ładosia” i pracy nad publikacją. Monika Maniewska z Instytutu Pileckiego i dr Jakub Kumoch opowiedzą o prowadzonych badaniach i zastosowanej metodologii. Podczas spotkania Heidi Fishman, córka ocalonej z Holokaustu, opowie poruszającą historię swojej matki Ruth Fishman, która przeżyła dzięki paszportowi wydanemu przez „grupę Ładosia”. Wizerunek paszportu, który ocalił życie Ruth Fishman i jej rodziny, znajduje się na okładce publikacji Lista Ładosia.
Źródło: instytutpileckiego.pl
