Polscy więźniowie w KL Sachsenhausen. Gen. Bolesław Roja – bohater Rzeczypospolitej

Bolesław Roja należał do jednego z pokoleń Polaków urodzonych w czasach niewoli. Dorastał w atmosferze kultu bohaterów powstań narodowych i pamięci o ich wysiłku zbrojnym. Gdy po 123 latach zaborów nadeszła wreszcie możliwość odzyskania niepodległości, nie wahał się ani chwili. Ruszył do walki o wolną Polskę. Szkolił oddziały paramilitarne Polowych Drużyn Sokolich, służył w Legionach Polskich. Stał się pierwszym legendarnym dowódcą legionowego 4. Pułku Piechoty. Był jednym z czterech sygnatariuszy rozkazu o powołaniu niepodległego Wojska Polskiego. Już jako generał brał udział w walkach o granice odrodzonego państwa w czasie konfliktu z Ukraińcami oraz wojny polsko-bolszewickiej. Po wybuchu II wojny światowej, w pierwszych miesiącach okupacji został aresztowany przez gestapo i bestialsko zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen.

Bolesław Roja, dowódca 4 pułku piechoty Legionów, 1915–1916

Losy niezłomnego generała można będzie poznać lepiej dzięki Instytutowi Pamięci Narodowej, Miastu Kielce oraz Muzeum i Miejsce Pamięci KL Sachsenhausen, które dziś (16.06) o godz. 16, na IPNtv organizują konferencję on-line poświęconą losowi polskich więźniów w obozie KL Sachsenhausen.

Reklama

Od chwili wybuchu II wojny światowej w 1939 roku Niemcy rozpoczęli akcje eksterminacji przedstawicieli wszystkich grup społecznych, głównie polskiej inteligencji. Te tragiczne wydarzenia są w niewielkim stopniu obecne w świadomości historycznej zarówno społeczeństwa polskiego, jak i zagranicznego. W 2020 roku, z okazji 75. rocznicy wyzwolenia obozu KL Sachsenhausen, na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego znajdującego się w okolicach Berlina, został postawiony pomnik generała dywizji Bolesława Jerzego Roi – jednego z czterech sygnatariuszy rozkazu o powołaniu niepodległego Wojska Polskiego. To upamiętnienie stało się pretekstem do ponownego podjęcia tematyki związanej z losami polskiej inteligencji, polskich więźniów w obozie Sachsenhausen.

Konferencja będzie okazją do zaprezentowania postaci generała Bolesława Roi, okoliczności jego aresztowania i osadzenia oraz śmierci w KL Sachsenhausen. Ponadto zostanie podjęta problematyka pobytu polskich więźniów w tym obozie, a także aresztowań inteligencji na okupowanych ziemiach polskich. Zostaną także omówione kwestie kwalifikacji prawnej zbrodni niemieckich na inteligencji polskiej w czasie II wojny światowej.

PROGRAM KONFERENCJI

dr Aleksandra Anna Kozłowska (Łódź) – Śmierć gen. dyw. Bolesława Roi (1876-1940) w świetle dokumentów i wspomnień
dr Astrid Ley (Gedenkstätte und Museum Sachsenhausen) – Polscy więźniowie w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen
dr Joanna Lubecka (IPN) – „Alle Professoren raus!” Aresztowanie krakowskich naukowców i ich pobyt w Sachsenhausen (6 listopada 1939 – 8 lutego 1940)
dr Marcin Przegiętka (IPN) – Aresztowania i deportacje do obozów koncentracyjnych inteligencji polskiej na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy (1940 r.)
dr Maciej Mazurkiewicz – Akcja „Inteligencja” a zbrodnia ludobójstwa

Zapowiedź konferencji w linku https://www.youtube.com/watch?v=a5u9wXzTkXs