Niewolnicy w starożytnej piekarni
Archeolodzy odkryli niedawno w Pompejach pozostałości małego, ciasnego pomieszczenia – była to domowa piekarnia, w której znajdował się system mielenia ziarna i zbierania mąki. W artykule opublikowanym przez E-Journal Parku Archeologicznego Pompejów opisano ten obiekt jako klaustrofobiczną „piekarnię-więzienie, w którym niewolnicy i osły byli przetrzymywani i wykorzystywani do mielenia ziarna”. Pomieszczenie zbudowano we wnętrzu dużego budynku mieszkalnego, miało małe okna z grubymi żelaznymi kratami, przez które wpadało bardzo mało światła.
W środku znajdowało się kilka kamieni młyńskich służących do mielenia ziarna. Czynność tę, polegającą na nieustannym chodzeniu w kółko w uprzęży, wykonywały prawdopodobnie osły lub inne zwierzęta pociągowe, którym zawiązywano oczy, aby zapobiec panice i próbom ucieczki. Jedyne drzwi prowadziły bezpośrednio do atrium, gdzie znajdowała się stajnia. W pomieszczeniu do mielenia ziarna znajdowali się zawsze niewolnicy, którzy nadzorowali proces mielenia oraz pilnowali zwierząt. Jak stwierdził Gabriel Zuchtriegel, dyrektor Parku Pompeje:
To była najbardziej szokująca strona starożytnego niewolnictwa, gdzie człowiek został zredukowany do brutalnej przemocy. Wrażenie zrobiło na nas zamknięcie kilku okien żelaznymi kratami.
Starożytna piekarnia przypuszczalnie była używana aż do momentu, gdy erupcja Wezuwiusza pogrzebała Pompeje. Znajdowała się w pomieszczeniach roboczych rozległego domu zajmowanego przez zamożną rzymską rodzinę.
W Pompejach niewolnicy stanowili około 30 procent całkowitej populacji miasta liczącej, tuż przed zniszczeniem, 12 000 osób.
Nie ma wątpliwości, że piekarnia była zbudowana zgodnie z takimi samymi wytycznymi, co inne zakłady piekarnicze w starożytnym świecie rzymskim. Domniemanie, że to osły były używane jako zwierzęta pociągowe do mielenia ziarna, opiera się na pismach rzymskiego historyka i autora z II wieku o imieniu Apuleiusa, który pozostawił relację z wypieku chleba.
Źródła ikonograficzne i literackie, w szczególności płaskorzeźby z grobowca Euryzego w Rzymie, sugerują, że kamień młyński był zwykle poruszany przez parę składającą się z osła i niewolnika. Ten ostatni, oprócz pchania kamienia szlifierskiego, miał za zadanie popędzać zwierzę i sprawdzać proces mielenia, dodawać ziarno i zbierać mąkę.
– wyjaśnił Gabriel Zuchtriegel.
W piekarni pompejańskiej znaleziono szkielety trzech ofiar katastrofy, nie wiadomo jednak, czy byli to niewolnicy, czy mieszkańcy domu szukający bezpiecznego schronienia.
Źródło: pompeiisites.org
