Instytut Polonika, wraz z ukraińskimi partnerami, zabezpiecza na terenie Ukrainy zagrożone zniszczeniem obiekty dziedzictwa kulturowego. Do tej pory udało się zabezpieczyć przed pożarami ok. 70 obiektów sakralnych i sepulkralnych. Instytut od pierwszych dni rosyjskiego ataku pozostaje w kontakcie z instytucjami ukraińskimi, właścicielami i gospodarzami obiektów zabytkowych, stale współpracując m.in. z Dyrektorem Zarządu Ochrony Środowiska Historycznego Lwowskiej Rady Miejskiej Lilią Onyszczenko.
Instytut pomaga przez: zabezpieczanie przeciwpożarowe oraz przeciw odłamkom i fali uderzeniowej, skanowanie laserowe oraz zabezpieczanie nekropolii.
Zabezpieczanie przeciwpożarowe oraz przeciw odłamkom i fali uderzeniowej polega m.in na przygotowaniu specjalnych, o odpowiedniej pojemności gaśnic, owijaniu odpowiednimi materiałami niepalnymi rzeźb, obrazów czy innych elementów wyposażenia, budowaniu konstrukcji osłaniających elewacje, pomniki, detal rzeźbiarski i architektoniczny, witraże.
Do tej pory Instytut Polonika dostarczył m.in. gaśnice, samoczynne urządzenia gaśnicze, membrany paroprzepuszczalne (trudnopalne), koce gaśnice, tkaniny ognioodporne ceramiczne, płachty ochronne, agrowłókniny, membrany paroprzepuszczalne zwykłe, worki polipropylenowe, dwa rodzaje siatki hexagon, elektrody (dwa rodzaje), drut wiązałkowy, sznur ognioodporny, taśmę montażowa na zewnątrz, taśmę montażowa do wewnątrz, taśmę ognioodporną.
Oprócz dostarczania specjalistycznego sprzętu przeciwpożarowego (przeznaczonego przede wszystkim do ochrony dużych obiektów oraz elementów drewnianych, np. zabytkowych więźb dachowych) czy materiałów do zabezpieczania rzeźb, obrazów, ołtarzy czy witraży, Polonika pomaga na miejscu w organizacji prac, a także w przechowaniu i dystrybucji na terenie Ukrainy tych materiałów, które trafiły do Lwowa dzięki zbiórkom publicznym zorganizowanym przez Fundację Dziedzictwa Kulturowego, prowadzącą działania we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa i MKiDN.
Jeżeli chodzi o skanowanie laserowe, to prace prowadzone są zarówno przez firmy polskie, jak i ukraińskie. Do tej pory udało się przeprowadzić projekt w trzech obiektach zlokalizowanych we Lwowie i w jednym w Drohobyczu. Skanowaniem objęto kilkanaście zabytków, które nie posiadały tego rodzaju dokumentacji. Skaning 3D umożliwia przeniesienie obiektów do postaci cyfrowej z zachowaniem wszystkich detali.
– napisano w komunikacie Poloniki.
Instytut pomaga także w zabezpieczaniu nekropolii.
Kolejnym działaniem, które traktować należy jako ochronę obiektów dziedzictwa kulturowego, jest właściwe zadbanie o większe gabarytowo obiekty oraz o cmentarną zieleń, zwłaszcza starodrzew, ponieważ podczas ostrzału i pod wpływem fali uderzeniowej uszkodzone drzewa mogą powodować dodatkowe zniszczenia substancji zabytkowej.
Poinformowano, że straty w zakresie dziedzictwa kulturowego są rejestrowane na stronie Ministerstwa Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy https://culturecrimes.mkip.gov.ua/.
Stwierdzono jednak, że ze względu na dynamiczną i bardzo trudną sytuację, w jakiej znalazła się Ukraina, wciąż nie ma pełnych informacji o stratach dotyczących architektury, zbiorów muzealnych, archiwalnych i bibliotecznych, czy o zabytkach ruchomych znajdujących się w zniszczonych obiektach sakralnych i w zbiorach prywatnych- napisano.