Wsparcie dla mediów Strefy Wolnego Słowa jest niezmiernie ważne! Razem ratujmy niezależne media! Wspieram TERAZ »

Adampol – polska osada w Turcji

W 1841 roku książę Adam Czartoryski wysłał nad Bosfor mianowanego przez siebie szefa Agencji Głównej Misji Wschodniej, Michała Czajkowskiego, by ten rozpoczął działania mające na celu zmniejsz

By I, Bahar101, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2532874
By I, Bahar101, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2532874
W 1841 roku książę Adam Czartoryski wysłał nad Bosfor mianowanego przez siebie szefa Agencji Głównej Misji Wschodniej, Michała Czajkowskiego, by ten rozpoczął działania mające na celu zmniejszenie wpływów rosyjskich na terenie Turcji. Schronienia upatrywało tam wówczas wielu polskich emigrantów, głównie żołnierzy powstania listopadowego. 19 marca 1842 roku stworzona została wieś Adampol (na cześć księcia Czartoryskiego, a nie jak się popularnie sądzi Adama Mickiewicza), przyczółek polskości nad cieśniną Bosfor.

To wydarzenie było wyjątkowe z jeszcze jednego powodu – polska miejscowość zaistniała  na mapie Europy, kiedy na mapie tej państwo polskie formalnie nie istniało.

Na początku język, jakim posługiwali się mieszkańcy Adampola, był przedziwną mieszanką regionalnych gwar, wynikającą z różnorodnego pochodzenia etnicznego mieszkańców, a także wpływów franciszkanów z Bośni, których do wsi sprowadził Czajkowski. Po założeniu pierwszej polskiej szkoły czysta polszczyzna zaczęła jednoczyć osadników.

Adampol stał się prawdziwym centrum polskiej emigracji. Po odzyskaniu niepodległości o wiosce stało się głośno na terenach Rzeczypospolitej, a wielu jego mieszkańców powróciło do ziemi ojczystej.



W 1933 roku postawiono tu popiersie z polsko-tureckim napisem: „Naszemu Wieszczowi Adamowi Mickiewiczowi w rocznicę zgonu 1855–1933”.

W czasach II wojny światowej władze tureckie zabroniły Polakom obchodów święta 3 Maja i zabrały znajdujący się we wsi sztandar będący dla Polaków relikwią.

Obecnie miejscowość ta nosi nazwę Polonezköy i ma charakter głównie turystyczny. We wsi wciąż zachowały się tradycje polskie oraz staropolskie, na wójta wybiera się Polaka, lecz język polski na terenie Adampola powoli zanika, a Polacy stanowią zaledwie jedną trzecią wszystkich mieszkańców.

 



Źródło: niezalezna.pl

#Czartoryski #osada #Polska #Turcja

ak