75 lat temu powstała UPA, formacja odpowiedzialna za śmierć ok. 100 tys. Polaków
Ukraińska Powstańcza Armia podporządkowana była Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN-B) tzw. frakcji banderowskiej. W szeregi UPA wstępowało wielu Ukraińców przyciągniętych hasłami walki o niepodległą Ukrainę, zrażonych okupacyjną polityką Niemców, czy przeciwników komunizmu. Pierwszym dowódcą został Roman Szuchewycz, w II RP jeden z organizatorów zamachów terrorystycznych dokonywanych przez OUN, były zastępca dowódcy policyjnego batalionu ukraińskiego w służbie niemieckiej.
Na Ukrainie 14 października został ustanowiony świętem narodowym. Ogłosił to w 2014 roku prezydent Petro Poroszenko:
W celu uhonorowania męstwa i heroizmu obrońców niepodległości i integralności Ukrainy, wojskowych tradycji i zwycięstw ukraińskiego narodu, a także dalszej budowy mocnego patriotycznego ducha w społeczeństwie, postanawiam ustanowić na Ukrainie święto – Dzień Obrońcy Ojczyzny, który obchodzony będzie corocznie 14 października.
Za pierwszą akcję bojową UPA uważany jest atak nocą z 7 na 8 lutego 1943 roku na posterunek niemiecki w miejscowości Włodzimierzec. Następnego dnia ten sam oddział dokonał masakry Polaków w kolonii Parośle I, mordując co najmniej 155 osób. Był to początek masowych zbrodni UPA na ludności polskiej.
W ciągu 1943 roku UPA zdobyła kontrolę nad dużą częścią Wołynia i Polesia, co sprzyjało planowi całkowitej depolonizacji tych terenów. Celem OUN było zmuszenie ludności polskiej, pod groźbą zastosowania terroru fizycznego, do opuszczenia terytorium przyszłego państwa ukraińskiego. Ostatecznie doszło do masowych zbrodni na Polakach, dokonywanych z niebywałym okrucieństwem.
![\"\"](\"http://d1.niezalezna.pl/panel/ckeditor/plugins/imageuploader/uploads/5386a1ff6.jpg\")
Polacy zamordowani przez UPA
UPA kierowana była na Wołyniu przez Dmytrę Kljaczkiwśkiego („Kłyma Sawura”).
Największą falę zbrodni zapoczątkowały mordy dokonanie 11 i 12 lipca 1943 r. w 150 miejscowościach powiatów włodzimierskiego, horochowskiego i kowelskiego. Do największych masakr ludności polskiej na Wołyniu doszło w Janowej Dolinie (ok. 600 zabitych), Woli Ostrowieckiej (572-620 zabitych) i Ostrówkach (476-520 zabitych). UPA atakowała też bazy samoobrony polskiej na Wołyniu, w których chroniła się ludność, m.in. Przebraże i Hutę Stepańską.
Masowe mordy na ludności polskiej na terenach dawnej Galicji Wschodniej (do 1939 r. województwa: lwowskie, tarnopolskie, stanisławowskie) rozpoczęły się jesienią 1943 roku, ich liczba zaczęła znacznie wzrastać od lutego 1944. Do akcji wypędzania Polaków, palenia wsi połączonego z mordowaniem ich mieszkańców, UPA przystąpiła na wiosnę 1944 roku. Zbrodni dokonano m.in. w Podkamieniu (100 – 150 zabitych), Berezowicy Małej (130 ofiar).
Według szacunków Ewy i Władysława Siemaszków, badaczy zbrodni UPA ma Wołyniu, liczba ofiar mogła sięgnąć 50-60 tysięcy. W Galicji Wschodniej zginęło 20-40 tys. Polaków. Z rąk UPA ginęli także Ukraińcy ratujący Polaków.
Historyk prof. Grzegorz Motyka uważa, że liczba ofiar zbliżona jest do 100 tys. W jego opinii „choć akcja antypolska była czystka etniczną, to jednocześnie spełnia ona definicję ludobójstwa”.
W 2010 r., w Kijowie podczas obchodów powstania UPA, lider partii „Swoboda” Ołeh Tiahnybok powiedział:
UPA to największa podziemna armia nie tylko Europy, a i świata, wszystkich czasów. Walczyła na wszystkie fronty, niszczyła niemieckich, sowieckich, polskich okupantów od szeregowców do generałów. Przez tę armię przeszło 600 tys. Ukraińców. To 600 tysięcy bohaterów, którzy nawet po swojej śmierci wzbudzają przerażenie u wszystkich nieprzyjaciół prawdziwej Ukrainy.
Przypominamy, że Wołyńska Rada Obwodowa, na wniosek deputowanych neobanderowskiej „Swobody” ogłosiła rok 2017 rokiem Ukraińskiej Powstańczej Armii.
Źródło: dzieje.pl
