Polska tajna organizacja wojskowa przygotowująca kadry kierownicze do powstania zbrojnego w zaborze rosyjskiem, założona została z inicjatywy Kazimierza Sosnkowskiego i Józefa Piłsudskiego. Przywódcą ZWC został Józef Piłsudski, a działalnością kierowała Rada Główna ZWC i Wydział Związku, złożony z 4 członków – Kazimierza Sosnkowskiego, Władysława Jaxa-Rożena, Stefana Dąbkowskiego i Zygmunta Bohuszewicza.
W programie ZWC napisano m.in.:
Celem ZWC jest prowadzenie poza granicami caratu robót przygotowawczych oraz wytworzenie organizatorów i kierowników technicznych dla przyszłego powstania zbrojnego w zaborze rosyjskim. Dążąc do rewolucyjnego powstania Polski przeciw najazdowi moskiewskiemu, ZWC stwierdza, że celem zgodnych usiłowań ogółu jego członków jest Niepodległa Republika Demokratyczna.
Ułożono regulamin precyzujący metody pracy i strukturę organizacji.
Podstawową jednostką była „szóstka”, trzy „szóstki” stanowiły „oddział”, dwa „oddziały” – „dzielnicę”. Najwyższą strukturą ZWC był „okręg” podporządkowany Wydziałowi.
Powołana została Niższa Szkoła Wojskowa, której słuchaczami zostało w pierwszym etapie 54 szeregowców. Pierwszymi wykładowcami byli m.in.: Sosnkowski, Dąbkowski, Kukiel, Trojanowski, Gorzechowski i Sikorski. Wykłady objęły: historię wojskowości, geografię militarną, naukę o broni, balistykę, służbę wojska rosyjskiego, organizację wojska rosyjskiego, czytanie map i planów, materiały wybuchowe, dywersję komunikacyjną, fortyfikacje polowe, służbę wywiadowczą, itp. Ćwiczenia praktyczne przeprowadzano w lokalach i w podmiejskich lasach, bardzo często odbywano je nocami.
W 1910 r. powstały podległe ZWC organizacje jawne: Związek Strzelecki i Polskie Drużyny Strzeleckie, będące faktycznie organizacjami przysposobienia wojskowego. W związku z kryzysem polityki europejskiej w 1912 r. zlikwidowano kierownictwo związku, bezpośrednio podporządkowując ZWC komendantowi Józefowi Piłsudskiemu i Kazimierzowi Sosnkowskiemu jako szefowi sztabu. W 1914 r. ZWC liczył 7239 członków, stanowiąc kadry tworzonych Legionów Polskich.
Źródło: jpilsudski.org
#niepodległość #Legiony #powstanie #ZWC
Chcesz skomentować tekst? Udostępnij treść i skomentuj w mediach społecznościowych.
MŁ