Wczoraj w Lubelskim Centrum Konferencyjnym w Lublinie odbył się drugi dzień Samorządowego Kongresu Trójmorza – oddolnej inicjatywy uzupełniającej format prezydencki. Drugiego dnia w sesji międzynarodowej zostały poruszone tematy dotyczące bezpieczeństwa energetycznego, odbudowy Ukrainy oraz wspólnej promocji kulturalnej państw Inicjatywy Trójmorza. W uroczystym otwarciu drugiego dnia Forum Gospodarczego uczestniczył poseł na Sejm RP, były premier RP Mateusz Morawiecki.
Lubelski Kongres Trójmorza to jedno z najważniejszych wydarzeń poświęconych współpracy samorządowej skupiającej przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej, sektora nauki i biznesu z państw Inicjatywy Trójmorza. W latach 2020-2024 odbyły się cztery edycje tego prestiżowego wydarzenia. Stanowi ono platformę stałej dyskusji i porozumienia samorządów skupionych wokół flagowych inwestycji Trójmorza, jaką jest trasa Via Carpatia, a także założonej w Lublinie Sieci Regionów Trójmorza. Kongres odbywa się pod Patronatem Honorowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy.
SESJA MIĘDZYNARODOWA
Debata Regionów: Bezpieczeństwo, stabilność i rozwój regionów w kontekście wyzwań i zagrożeń transformacji energetycznej i paliwowej
Uczestnikami dyskusji panelowej byli przedstawiciele władz pięciu Regionów partnerskich Województwa Lubelskiego. Celem panelu było zaprezentowanie doświadczeń i praktyk oraz określenie wspólnych interesów i korzyści, płynących z realizacji działań przez poszczególne regiony w budowaniu unijnego bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo energetyczne wiąże się z zapotrzebowaniem odbiorców na paliwo i energię. Zdolność do ciągłego dostarczania energii o niskich kosztach jest jednym z podstawowym warunków, zapewniających społeczeństwu wzrost gospodarczy i dobrobyt.
Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że silnym spoiwem Unii Europejskiej są połączone systemy energetyczne z ich autonomicznymi obszarami bilansowymi oraz wzajemnie na siebie odziaływujące i już dziś rezerwujące się. Dobre rozwiązania i elementy polityk energetycznych regionów w dobie transformacji energetycznej UE stanowić powinny dobry przykład i jeden z priorytetów kooperacji. Jest to także potencjał do wykorzystania zgodnie z ideą współpracy międzyregionalnej, stanowiącej komponent samorządowy i lokalny Inicjatywy Trójmorza.
Debata Regionów: Odbudowa Ukrainy – Jak współpracować i pomóc regionom Ukrainy w odbudowie i przygotowaniach do członkostwa w Unii Europejskiej?
Celem panelu była identyfikacja obszarów współpracy regionów UE z regionami Ukrainy na jej drodze do członkostwa w UE i możliwości, w jakim zakresie regiony europejskie mogą być wsparciem regionów ukraińskich w procesie integracji z UE. Współpraca regionów partnerskich nabiera szczególnego znaczenia, zwłaszcza obecnie w obliczu toczącego się konfliktu zbrojnego na Ukrainie, a także w kontekście nadania Ukrainie statusu kraju kandydującego do Unii Europejskiej 23 czerwca 2022 r. na szczycie Rady Europejskiej w Brukseli. Wsparcie Unii Europejskiej dla Ukrainy w procesie przystąpienia jest nie tylko wyrazem solidarności, ale także inwestycją w stabilność i bezpieczeństwo regionu.
Porozumienie z Obwodem Chmielnickim
Po drugim panelu nastąpiło podpisanie porozumień pomiędzy gminami z Województwa Lubelskiego i Obwodu Chmielnickiego. Nawiązanie współpracy partnerskiej pomiędzy Województwem Lubelskim a Chmielnicką Radą Obwodową było możliwe dzięki inicjatywie Pana Marszałka Jarosława Stawiarskiego i Pani Przewodniczącej Wiolety Labaziuk. 12 grudnia 2023 r. został podpisany list intencyjny pomiędzy dwoma regionami.
Debata o Kulturze: Kultura jako narzędzie promocji regionu: współpraca administracji, instytucji i sektora prywatnego
W ubiegłorocznej edycji Samorządowego Kongresu Trójmorza istotną rolę odegrała Debata o Kulturze pn. „Kultura, czyli budowanie mostów pomiędzy narodami”, podczas której poruszano tematykę projektów kulturalnych łączących różnice narodowe, językowe, religijne i światopoglądowe, kultury jako narzędzia rozwoju regionalnego i gospodarczego, w tym turystyki i współpracy biznesowej, czy też kultury jako ostoi tożsamości na emigracji i instrumentu promocji tradycji narodowych wśród innych społeczności. Z kolei uczestnicy tegorocznego panelu przyjrzeli się kulturze jako obszarowi, przy pomocy którego można wypromować region, również współpracując z samorządami. Paneliści zaproponowali również własne pomysły na promocję kultury przez instytucję, aby przyciągnąć młodszych odbiorców kultury.
Debata o Kulturze II: Szlakiem skansenów Via Carpatia
(Partner merytoryczny: Muzeum Wsi Lubelskiej)
Współpraca w ramach sieci skansenów z krajów Trójmorza może stać się doskonałą okazją do promocji dziedzictwa kulturowego regionów Trójmorza, wymiany doświadczeń oraz wspólnej promocji. Skanseny, będące żywymi muzeami historii i tradycji, odgrywają kluczową rolę w popularyzacji i pielęgnowaniu tożsamości narodowej, a co za tym idzie – zacieśnianiu współpracy pomiędzy regionami krajów Inicjatywy Trójmorza. Paneliści opowiedzieli, jak na przestrzeni lat zmieniło się postrzeganie skansenów oraz target odbiorców. Rozmawiano o wykorzystaniu nowoczesnych rozwiązań oraz dostosowaniu obiektów do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Dodatkowo uczestnicy zaproponowali sformalizowanie szlaku skansenów, tak aby skanseny i kontakt z kulturą ludową wyszedł poza społeczność lokalną.
FORUM GOSPODARCZE
Na Forum odbyły się panele dotyczące internacjonalizacji lubelskich przedsiębiorców, transportu multimodalnego – lotniska cargo, kolei, trasie Via Carpatia – oraz najnowszych innowacji w energetyce atomowej. Na przedstawicieli firm czekała strefa B2B oraz stoiska wystawiennicze. Uczestników Forum Gospodarczego powitał Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski:
Forum Gospodarcze jest uzupełnieniem głównej Inicjatywy Trójmorza, gdzie odbywają się spotkania i rozmowy o tym, co jeszcze można zrobić dla zwiększenia integracji państw członkowskich. Formuła Trójmorza udowadnia, że razem można osiągnąć więcej. Forum Gospodarcze pokazuje małym i średnim przedsiębiorstwom, jak nawzajem sobie pomagać, podpatrywać osiągnięcia oraz przekładać je na lokalne i światowe rynki. Dynamiczny rozwój takich firm jest motorem rozwoju regionu. W województwie lubelskim stawiamy właśnie na małe i średnie przedsiębiorstwa oraz pomagamy im wychodzić poza granice województwa
– mówił Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski.
W uroczystym otwarciu drugiego dnia Forum Gospodarczego uczestniczył poseł na Sejm RP, były premier RP Mateusz Morawiecki.
Kongres Trójmorza to wyjątkowe i bardzo potrzebne wydarzenie, które zostało przenikliwie zainicjowane i pozwala, aby namysł nad Trójmorze w kontekście samorządowym postępował. Zapewnienie bezpieczeństwa państw Europy, szczególnie Europy Wschodniej, jest obecnie priorytetem. W zmianie geopolityki, którą obserwujemy, spojrzenie na oś państw północ–południe jest bardzo prorocze i pozytywne. W dobie dodatkowych presji: presji gospodarczej ze strony Zachodu i ze strony Chin, a także zagrożenia ze strony Rosji w obszarze bezpieczeństwa, państwa europejskie muszą przyjąć nową perspektywę. Nowy koncept – Inicjatywa Trójmorza – jest promowany od początku prezydentury Andrzeja Dudy i jest to wymiar absolutnie kluczowy. Ta współpraca może wyznaczać zupełnie nową oś gospodarczą i nowy koncept bezpieczeństwa całej Europy. To wielka szansa zarówno w wymiarze międzynarodowym, jak też w regionalnym, samorządowym, który stanowi niezbędne uzupełnienie Inicjatywy
– mówił Mateusz Morawiecki.
PODSUMOWANIE
W tym roku w V Samorządowym Kongresie Trójmorza uczestniczyło 1500 osób z 29 krajów, w tym 20 delegacji z szefami regionów. W 32 panelach dyskusyjnych wystąpiło 187 prelegentów. Najważniejsze podpisane deklaracje dotyczyły:
• utworzenia Sieci Turystycznej Trójmorza,
• przyjęcie nowego członka (regionu z Mołdawii) do Sieci Regionów Trójmorza,
• Deklaracja o Partnerstwie i Współpracy Członków Sieci Regionów Trójmorza na rzecz wsparcia i przygotowania budowy międzynarodowego korytarza transportowego Via Carpatia,
• rozszerzenie Sieci Uniwersytetów Trójmorza.