Ten międzynarodowy traktat między Stalinem a Hitlerem, zwany paktem Ribbentrop-Mołotow, był formalnie paktem o nieagresji pomiędzy III Rzeszą Niemiecką i Związkiem Socjalistycznych Republik Sowieckich. Zgodnie z tajnym protokołem dodatkowym, stanowiącym załącznik do oficjalnego dokumentu umowy, dotyczył rozbioru terytoriów lub rozporządzenia niepodległością suwerennych państw: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii. W konsekwencji umowa ta doprowadziła do IV rozbioru Polski.
Dokument tajnego protokołu do paktu z 23 sierpnia 1939 r. z podpisami J. Ribbentropa i W. Mołotowa. Fot. Wikimedia Commons/Public_domain
Hitlerowi i III Rzeszy pakt zabezpieczał możliwość agresji na Polskę. Stalin wyrażał zgodę na agresję Niemiec na Polskę i zastrzegał udział ZSRS w rozbiorze terytorium Rzeczypospolitej, tworząc podstawy do rozszerzenia terytorium ZSRS na pozostałe kraje Europy w trybie tzw. kampanii wyzwoleńczych, czyli narzucania ustroju sowieckiego drogą agresji i okupacji wojskowej.
Mapa IV rozbióru Polski, Fot. IPN
Główne postanowienia paktu:
- Kraje bałtyckie: (Estonia, Łotwa) i Finlandia staną się strefą wpływów i przyszłym terytorium ZSRR, a północna granica Litwy (z Łotwą) stanowić ma granicę pomiędzy strefami interesów Niemiec i ZSRR (zobacz: okupacja krajów bałtyckich);
- Na obszarach należących do państwa polskiego strefy interesów Niemiec i ZSRR będą rozgraniczone wzdłuż linii rzek Narwi, Wisły i Sanu;
- Strona radziecka podkreśla swoje zainteresowanie Besarabią, ze strony niemieckiej stwierdza się zupełne niezainteresowanie tym terytorium.
Instytut Pamięci Narodowej w 2009 r. oszacował na 1,8 mln liczbę obywateli polskich, którzy byli represjonowani przez reżim stalinowski. Z tego 150 tys. osób miało stracić życie. W latach 1939–1941 represje objęły ok. 1,6 mln osób. Pozostałe 200 tys. to osoby represjonowane w latach 1944–1952.
"Pakt Ribbentrop-Mołotow można śmiało nazwać czwartym rozbiorem Polski" powiedział w Polskim Radiu profesor Andrzej Paczkowski. Prezes IPN, dr Łukasz Kamiński dodał, że "ten pakt powinien być dziś przestrogą dla polityków".
Uścisk dłoni oficerów Wehrmachtu i Armii Czerwonej w Lublinie 1939 roku. Fot. en.wikipedia.org/wiki/Public_domain
![Akty dywersji na torach oczami Polaków. Czy państwo zadziałało sprawnie? [SONDAŻ]](https://files.niezalezna.tech/images/upload/2025/11/27/n_9862eca87d15e9320395cf1f5edf5f7e8102c50bebb5f8461f1d596d48c87916_c.jpg?r=1,1)
