Wzywamy Rosję do współpracy z władzami Ukrainy w celu powrotu dzieci tam, gdzie jest ich dom, na Ukrainę – napisano w oświadczeniu ambasad 23 krajów, opublikowanym na Facebooku ambasady RP w Kijowie 1 czerwca, gdy obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Dziecka.
„Jesteśmy wstrząśnięci wielką nielegalną przymusową deportacją i przesiedleniem ukraińskich dzieci do Rosji oraz na kontrolowane przez Rosję terytoria Ukrainy” – napisano w oświadczeniu, przypominając nakazy aresztowania wydane w związku z tymi przestępstwami przez Międzynarodowy Trybunał Karny na prezydenta Rosji i rzeczniczkę praw dziecka w tym kraju.
Sygnatariusze apelu wskazali, że władze Ukrainy zidentyfikowały już 19 tys. dzieci, które zostały nielegalnie deportowane albo w inny sposób rozłączone z rodzicami lub opiekunami. Liczba deportowanych dzieci rośnie w ostatnim czasie w związku z przymusowym przesiedlaniem ludności z obwodu zaporoskiego.
Rosja porywa dzieci ze szkół, z domów, z internatów. Dzieci rozłączano z rodzinami także w ramach tzw. filtracji. Bardzo mało dzieci powróciło. Trauma oderwania od bliskich będzie mieć wpływ na dzieci i ich rodziny przez całe życie
– podkreślono.
Zaznaczono też, że podczas gdy Rosja nazywa te działania „ewakuacją”, komisja śledcza ONZ ustaliła, że żaden z badanych przypadków nie był uzasadniony sytuacją bezpieczeństwa czy ochrony zdrowia, a także nie spełniał wymogów międzynarodowego prawa humanitarnego. Zwrócono również uwagę, że bliscy, którzy próbują odzyskać dzieci i wywieźć je z Rosji, narażają się na niebezpieczeństwo, w tym ryzyko zatrzymania i przesłuchań.
„Nielegalnie deportowane dzieci są poddawane brutalnym metodom wychowawczym, których celem jest systematyczne niszczenie ich ukraińskiej tożsamości” - wskazano. Militaryzacja, dezinformacja, brak możliwości nauki w języku ukraińskim są złamaniem szeregu praw dzieci, gwarantowanych przez prawa człowieka i międzynarodowe prawo humanitarne.
Przypominamy Rosji o wynikających z prawa międzynarodowego jej zobowiązaniach do przerwania nielegalnej agresywnej wojny i zagwarantowania ochrony życia wszystkich dzieci. Wzywamy Rosję do zagwarantowania prawa dzieci do zachowania tożsamości kulturowej, przerwania przymusowych przemieszczeń i przymusowych działań, mających na celu wychowania ich, by stali się Rosjanami
– zaapelowano w oświadczeniu. Rosja, jak podkreślono, zostanie pociągnięta do odpowiedzialności za barbarzyńskie działania na Ukrainie.
Oświadczenie podpisały ambasady 22 krajów w Kijowie, w tym Polski, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Czech, Hiszpanii, Norwegii, Australii, Kanady, Nowej Zelandii, a także delegatura UE.